Examination of the Mathematics Activities in Pre-School Education Activity Books in terms of Promoting Critical Thinking

Year 2024, Volume: 22 Issue: 1, 726 - 744, 30.04.2024

Seda Türkmen Dural , Gökhan Duman

https://doi.org/10.37217/tebd.1365556

Abstract

The aim of this study is to examine the mathematics activities in preschool education activity books in terms of supporting critical thinking. This research is a document analysis study conducted with a qualitative research design. In this study, where a purposeful sampling model was adopted, 180 mathematics activities published by the Ministry of National Education (MEB) and implemented in pre-school education were scanned. 50 of them constitute the study group of the research. Within the scope of the research, Critical Thinking Standards developed by Nosich (2012) were adopted, and the data of the study were evaluated in terms of six standards (clarity, accuracy, importance/relevance, adequacy, depth/breadth, precision). According to the important findings of the study, it was determined that the mathematics activities in preschool education activity books included all dimensions of critical thinking standards. When analyzed in terms of dimensions, it was found that the standards of importance/relevance, clarity, and accuracy were the most common, while the standards of certainty and adequacy were relatively less common, and the depth/width standard was the least common. As a result of this research, it is thought that clearly expressing the mathematics activities in preschool education activity books in terms of time (duration) and enriching them in terms of cause-effect relationships will contribute to supporting critical thinking skills.

Keywords

Preschool education, Critical thinking, Mathematics activities

Okul Öncesi Eğitim Etkinlik Kitaplarında Yer Alan Matematik Etkinliklerinin Eleştirel Düşünmeyi Desteklemesi Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitim etkinlik kitaplarında yer alan matematik etkinliklerinin eleştirel düşünmeyi desteklemesi açısından incelenmesidir. Bu araştırma, nitel araştırma desenlerinden doküman analiziyle yürütülen bir çalışmadır. Amaçlı örnekleme modeli benimsenen bu çalışmada; Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan ve okul öncesi eğitim etkinlik kitaplarında yer alan 180 adet matematik etkinliği taranmıştır. Bunların 50 tanesi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında Nosich (2012) tarafından geliştirilen Eleştirel Düşünme Standartları benimsenmiş olup; araştırmanın verileri altı standart (açıklık, doğruluk, önem/alaka, yeterlilik, derinlik/genişlik, kesinlik) açısından detaylıca analiz edilmiştir. Araştırmanın önemli bulgularına göre, okul öncesi eğitim etkinlik kitaplarında yer alan matematik etkinliklerinin eleştirel düşünme standartlarının tüm boyutlarını içerdiği tespit edilmiştir. Boyutlar açısından incelendiğinde ise en çok önem/alaka, açıklık, doğruluk standartlarına yer verilirken; nispeten daha az miktarda kesinlik, yeterlilik standardının sağlandığı ve en az ise derinlik/genişlik standardına yer verildiği tespit edilmiştir. Bu araştırma sonucunda okul öncesi eğitim etkinlik kitaplarında yer alan matematik etkinliklerinin, zaman (süre) bakımından açıkça ifade edilmesinin ve sebep-sonuç ilişkisi açısından da zenginleştirilmesinin eleştirel düşünme becerisinin desteklenmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Okul öncesi eğitim, Eleştirel düşünme, Matematik etkinlikleri

References

• Akar, C. (2007). İlköğretim öğrencilerinde eleştirel düşünme becerileri. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Akbıyık, C. & Seferoğlu, S. S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 90-99. https://www.ajindex.com sayfasından erişilmiştir.
• Akman, B. (2002). Okul öncesi dönemde matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 244-248. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/2072/ sayfasından erişilmiştir.
• Aybek, B., Çetin, A. & Başarır, F. (2014). Fen ve teknoloji ders kitabının eleştirel düşünme standartları doğrultusunda analiz edilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 314-325. http://hdl.handle.net/20.500.11787/1658 sayfasından erişilmiştir.
• Bulut, S., Ertem, G. & Sevil, Ü. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeylerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(2), 27-38. https://www.researchgate.net/profile/gulertem/publication/357334986_hemsirelik_ogrencilerinin_elestirel_dusunme_duzeylerinin_incelenmesi sayfasından erişilmiştir.
• Deniz, E. & Kaptan, F. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme beceri düzeyleri üzerine bir inceleme. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36(389), 23-31. https://research.ebsco.com sayfasından erişilmiştir.
• Deringöl, Y. (2017). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme standartlarının belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(13), 44-65. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2154159 sayfasından erişilmiştir.
• Ennis, R. H. (1986). A taxonomy of critical thinking dispositions and abilities: Teaching thinking skills theory and practice. R. J. Sternberg (Ed.). New York: W. H. Freeman and Company.
• Ennis, R. H., Millman, J. & Tomko, T. N. (2005). Cornell critical thinking tests: Administration manual. California: Critical Thinking Company.
• Facione, P. (1990). Critical thinking: a statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction (executive summary). Newark: American Philosophical Association.
• Florea, N. M. & Hurjui, E. (2015). Critical thinking in elementary school children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 565-572. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.02.161
• Halpern, D. (2003). Thought & knowledge: an introduction to critical thinking. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• İpşiroğlu, Z. (2002). Eleştirel düşünme öğretilebilir mi? http://www.felsefeekibi.com sayfasından erişilmiştir.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1494903 sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2013). Milli Eğitim Programı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: MEB.
• MEB. (2018). İlkokul ve Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• Nosich, M. G. (2012). Eleştirel düşünme ve disiplinlerarası eleştirel düşünme rehberi (B. Aybek, Çev.). Ankara: Anı.
• Paul, R. & Elder L. (2019). The miniature guide to critical thinking: Concepts and tools, foundation for critical thinking press. USA: Rowman & Littlefıeld.
• Palavan, Ö., Gemalmaz, N. & Kurtoğlu, D. (2015). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerisine ve eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesine yönelik görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 26-49. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/183398 sayfasından erişilmiştir.
• Scanlan, J. S. (2006). The effect of Richard Paul’s universal elements and standards of reasoning on twelfth grade composition. (Yüksek Lisans Tezi). https://www.criticalthinking.org/resources/SScanlan.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Semerci, Ç. (2003). Eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 28(127). http://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5126 sayfasından erişilmiştir.
• Swartz, R. J. & Parks, S. (1994). Infusing the teaching of critical and creative thinking into content instruction: a lesson design handbook for the elementary grades. Pacific Grove: Critical Thinking Press and Software.
• Watson, G. & Glaser, E. M. (1980). Critical thinking appraisal manual. New York: Psychological Corporation.
• Yazlık, D. Ö. & Öngören, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik etkinliklerine ilişkin görüşlerinin ve sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1264-1283. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.02.005
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.