Examining the Relationship between Play Behaviors and Competition Styles of Preschool Children

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 1, 482 - 505

Tunahan Karaarslan , Asude Balaban Dağal , Oya Ramazan

https://doi.org/10.37217/tebd.1534104

Öz

The aim of this study is to reveal whether there is a relationship between preschool children's play behaviors and competition styles. In addition to this purpose of the study, it was also determined whether children's play behaviors and competition styles differed in terms of demographic variables. In this study, the relational survey design, which is a survey research model with a quantitative research methodology, was used. The study group consisted of 302 children aged 60-72 months who were attending pre-school education in the 2023-2024 academic year in İstanbul. While non-parametric tests were used to examine the data obtained in this research and demographic characteristics, analyzes were carried out using the correlation coefficient to examine the relationships between play behaviors and competition styles. According to the results of the research, children mostly exhibited social play behavior and task-oriented competition style behavior. Play behaviors and competition styles differed in terms of some demographic characteristics. A relationship was determined between children's solitary-active, rough-and-tumble and social play behaviors and their competition styles. These results show that there is a relationship between competitive styles and play behaviors of preschool children.

Anahtar Kelimeler

Preschool, 60-72 month, Play behaviors, Competition styles

Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Oyun Davranışları ve Rekabet Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı okul öncesi dönem çocuklarının oyun davranışları ve rekabet stilleri arasında ilişki olup olmadığının ortaya çıkarılması olarak belirlenmiştir. Çalışmanın bu amacına ek olarak çocukların oyun davranışları ve rekabet stillerinin demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da tespit edilmiştir. Bu çalışmada nicel araştırma metodolojisine sahip tarama araştırma modelinden ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu İstanbul ilinde 2023-2024 eğitim-öğretim yılında okul öncesi eğitime devam etmekte olan 60-72 aylık 302 çocuk oluşturmuştur. Bu araştırmada elde edilen veriler ile demografik özelliklerin incelenmesinde parametrik olmayan testler kullanılırken oyun davranışları ve rekabet stilleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla da korelasyon katsayısı kullanılarak çözümlemeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre çocuklar en çok sosyal oyun davranışı ile göreve yönelik rekabet stili davranışı sergilemektedir. Oyun davranışları ile rekabet stilleri bazı demografik özelliklere göre farklılaşmaktadır. Çocukların, yalnız-aktif, itiş-kakış ve sosyal oyun davranışları ile rekabet stilleri arasında ilişki tespit edilmiştir. Bu sonuçlar okul öncesi dönemdeki çocukların rekabet stilleri ve oyun davranışları arasında ilişki olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, 60-72 ay, Oyun davranışları, Rekabet stilleri

Kaynakça

• As-Çiftçi, İ. (2022). Oyun davranışı ve baba tutumları arasındaki ilişkinin bazı demografik değişkenler üzerinden incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Aşık-Öztürk, M. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarında grup ortamlarındaki oyunun değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bahadır, G. (2020). 60-72 aylık çocukların akran oyun davranışları ve sosyal becerilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bal, H. (2022). Okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal problem çözme becerileri ile oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bay, D. N. (2020). Okul öncesi dönemde çocukların rekabet stillerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(2), 557-578. http://cije.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/55146/626822 sayfasından erişilmiştir.
• Benenson, J. F., Nicholson, C., Waite, A., Roy, R., & Simpson, A. (2001). The influence of group size on children’s competitive behavior. Child Development, 72(3), 921-928. http://dx.doi.org/10.1111/1467-8624.00324
• Bilici, H. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 60-72 aylık çocukların sosyal duygusal uyumları, sosyal problem çözme becerileri ve rekabet stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://www.proquest.com/docview/2469087417?pq-origsite=gscholar&fromopenview= true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses sayfasından erişilmiştir.
• Bodrova, E. & Leong, D. J. (2010). Zihnin araçları: Erken çocukluk eğitiminde Vygotsky yaklaşımı (G. Haktanır, Çev. Ed.). Anı.
• Bülbül, N. & Akkaynak, M. (2021). Okul öncesi eğitimine devam eden 48-72 aylık çocukların rekabet stilleri ile çocuklara yönelik ebeveyn tutumları arasındaki ilişki düzeyi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 8(1), 32-66. https://doi.org/10.46868/atdd.90
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21. b.). Pegem Akademi.
• Cook, J. L. & Cook, G. (2005). Child development: Principles and perspectives. Pearson Education.
• Coplan, R. J. & Rubin, K. H. (1998). Exploring and assessing nonsocial play in the preschool: The development and validation of the preschool play behavior scale. Social Development, 7, 71–91. https://doi.org/10.1111/1467-9507.00052
• Çakır, Ş. G. (2022). 3-6 yaş okul öncesi çocuklarda ebeveyn kabul-ret davranışı ve rekabet stilleri arasındaki ilişki. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(2), 1-13. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/69756/1090740 sayfasından erişilmiştir.
• Çetin, F., Bilbay, A. A., & Kaymak, D. A. (2002). Araştırmadan uygulamaya çocuklarda sosyal beceriler. Epsilon.
• Elçi, S. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının 21. yüzyıl becerileri ile rekabet stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gencer, R. (2022). Okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların prososyal ve oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gün, G. G. (2023). 48-66 aylık çocukların zorbalık davranışları ile liderlik özellikleri ve rekabet stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kaytez, N. & Durualp, E. (2014). Türkiye’de okul öncesinde oyun ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(2), 110-123. https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/7322/95830 sayfasından erişilmiştir.
• Kılınç, N. (2016). 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri ve problem davranışları ile oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kımmet, E. (2003). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (M. Sevinç, Çev.). Morpa Kültür.
• Leff, S. S., Costigan, T., & Power, T. J. (2004). Using participatory-action research to develop a playground-based prevention program. Journal of School Psychology, 42, 3–21. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.jsp.2003.08.005 sayfasından erişilmiştir.
• Leuba, C. (1933). An experimental study of rivalry in young children. Journal of Comparative Psychology, 10, 367-378. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/h0070972 sayfasından erişilmiştir.
• Maccoby, E. E. & Jacklin, C. N. (1974). The psychology of sex differences. Stanford University.
• Malhotra, D. (2010). The desire to win: The effects of competitive arousal on motivation and behavior. Organizational Behavior Human Decision Processes, 111(2010), 139-146. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.obhdp.2009.11.005 sayfasından erişilmiştir.
• Metin-Aslan, Ö. & Tuğrul, B. (2013). Anaokuluna devam eden çocukların oyun davranışları ve oyunlarında ortaya çıkan zorbalık davranışlarının incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13, 27-41. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/144205 sayfasından erişilmiştir.
• Metin, Ş. (2020). Okul öncesi çocukların oyun davranışları ile kişilerarası problem çözme davranışları arasındaki ilişki. The Journal of Social Sciences, 30(30), 153-169. http://dx.doi.org/10.16990/SOBIDER.4516
• Mucuk, Y. K. (2020). 60-72 aylık çocukların ebeveynlerinin çocuk yetiştirme tutumları, çocukların ahlaki ve sosyal kural algıları ile oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ogelman, H. G. (2012). Okul öncesi oyun davranış ölçeğini Türkçe’ye uyarlama çalışması. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 201-221. https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/ 42115/1/document%20%2826%29.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Ogelman, H. G., Akdoğan, S., Kahveci, D., & Toklu, D. A. (2022). Küçük çocuklarda oyun davranışları ve sosyal konum. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(2), 81-98. https://doi.org/10.47714/uebt.1126872
• Ogelman, H. G., Saraç, S., & Abanoz, T. (2023). Küçük çocuklarda psikolojik dayanıklılık ve oyun davranışları. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 1-12. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1034869
• Özcan, A. (2010). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların ahlaki ve sosyal kural algıları, prososyal davranışları ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Özçelik, M. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal yetkinlik ve rekabet düzeylerinin farklı erken çocukluk eğitimi programları açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Öztürk, F. D. (2019). Okul öncesi 4-6 yaş grubu çocukların bağlanma stilleri ile sosyal beceri düzeyi ve oyun davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Gifted Education and Creativity, 6(2), 75-85. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jgedc/issue/48528/582474 sayfasından erişilmiştir.
• Özyürek, A. & Kılınç, N. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki öğrenme merkezlerinin çocukların serbest oyun davranışları üzerine etkisi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 125-138. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joiss/issue/10035/286169 sayfasından erişilmiştir.
• Paquette, D., Gagnon, M. N., Bouchard, L., Bigras, M., & Schneider, B. H. (2013). A new tool to explore children’s social competencies: The Preschool Competition Questionnare. Child Development Research, 2013, 2-10. http://dx.doi.org/10.1155/2013/390256
• Restall, G. & Magill-Evans, J. (1994). Play and preschool children with autism. American Journal of Occupational Therapy, 48(2), 113–120. https://doi.org/10.5014/ajot.48.2.113
• Rose-Krasnor, L. (1997). The nature of social competence: A theoretical review. Social Development, 6(1), 111-135. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1467-9507.1997.tb00097.x sayfasından erişilmiştir.
• Saracho, O. & Spodek, B. (1998). A historical overview of the ories of play. O. Saracho & B. Spodek (Ed.), Multiple per spectives on play in early childhood education içinde (s. 1-10). State University of New York.
• Sezici, E. & Yiğit, D. (2019). Okul öncesi çocukların oyuncak tercihleri, oyun davranışları ve sosyal duygusal uyumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 5(3), 178-187. https://doi.org/10.5222/jaren.2019.07088
• Shaffer, D. R. (2008). Social and personality development. Cengage Learning, Wadsworth.
• Shure, M. B. & Spivack, G. (1988). Interpersonal cognitive problem solving. R. H. Price, E. L. Cowen, R. P. Lorion, & J. Ramos-McKay (Ed.), Fourteen ounces of prevention: A casebook for practitioners içinde (s. 69-82). American Psychological Association.
• Schaefer, C. E. (2013). Oyun terapisinin temelleri (B. Tortamış-Özkaya, Çev.). Nobel Akademi.
• Sönmez, S. (2016). Erken çocukluk döneminde bireysel ve ikili grup etkinlik performans algıları: Karşılaştırmalı deneysel bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies(51), 323-333. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3469
• Teke, N. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların sınıf ortamındaki sosyal davranışları ile oyun davranışlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tsiakara, A. & Digelidis, N. (2014). Assessing preschool children’s competitive behaviour: An observational system. Early Child Development and Care, 1648-1660. https://eric.ed.gov/?id=EJ1043943 sayfasından erişilmiştir.
• Uyanık-Balat, G., Akman, B., & Arslan-Çiftçi, H. (2017). Okul Öncesi Rekabet Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(10), 59-71. https://doi.org/10.16991/INESJOURNAL.1347
• Uygun, N. & Kozikoğlu, İ. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların oyun davranışlarının incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 787-817. https://doi.org/10.18039/ajesi.582075
• Von Klitzing, K., Kelsay, K., Emde, R. N., Robinson, J., & Schmitz, S. (2000). Gender-specific characteristics of 5-year-olds' play narratives and associations with behavior ratings. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 39(8), 1017-1023. https://psycnet.apa.org/doi/10.1097/00004583-200008000-00017 sayfasından erişilmiştir.
• Yıldız, S. (2023). Okul öncesi dönem çocuklarının rekabet stilleri, kaygı düzeyleri ve ebeveynlerinin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yokuş, G. & Konokman, G. Y. (2019). Okul öncesi dönemde çocukların oyun davranışları düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1141-1148. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2722
• Yurdakul, Y., Beyazıt, U., & Ayhan, A. B. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarında duygu düzenleme becerileri ile etkileşimli oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1291-1307. https://doi.org/10.32709/akusosbil.874538