ÂŞIK ŞENLİK’İN ŞİİRLERİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 14 Issue: 1, 71 - 89, 15.03.2025

Sibel Yıldız , Berna Urun Karahan

https://doi.org/10.7884/teke.1405350

Abstract

Âşıklar toplumun aynasıdır ve toplumun değerlerini gelecek kuşaklara aktarmada, yaymada önemli görevler üstlenmişlerdir. 19.yüzyılın sonlarında yaşayan Âşık Şenlik, yaşadığı dönemde ve kendinden sonraki dönemde birçok âşığı etkilemiştir. Bu çalışmanın amacı, Âşık Şenlik’in şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelemek ve değerlendirmektir. Ali Berat Alptekin ve M. Nizameddin Coşkun’un hazırlamış olduğu “Çıldırlı Âşık Şenlik Divanı “Hayatı-Şiirleri-Atışmaları ve Hikâyeleri” (2006) isimli eser titizlikle taranmış ve 180 şiir 2019 Türkçe Dersi (İlkokul ve Ortaokul 1-8. Sınıflar) Öğretim Programı’nda yer alan 10 kök değer ve diğer değerler çerçevesinde irdelenmiştir. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Her değerin frekans, yüzdesi hesaplanmış ve tablolarla gösterilmiştir. Âşık Şenlik’in şiirlerinde en fazla yer verdiği değerin din olduğu, en az yer verdiği değerin de dayanışma olduğu tespit edilmiştir. Sorumluluk, bilimsellik, duyarlılık, hoşgörü değerlerine ait herhangi bir bulguya rastlanılmamıştır. Çıldırlı Âşık Şenlik’in şiirlerinin değerler bakımından zengin bir içeriğe sahip olduğu ve bu eserin Türkçe ders kitaplarında kaynak metin olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Değer, Türkçe Öğretim Programı, Âşık Şenlik, din

VALUES OF ÂŞIK ŞENLİK’S POEMS INVESTIGATION IN TERMS OF EDUCATION

Abstract

Minstrels are the mirror of society and they have undertaken important duties in transmitting and spreading the values of society to future generations. Âşık Şenlik, who lived at the end of the 19th century, influenced many minstrels during his time and in the period after him. The purpose of this study is to examine and evaluate Âşık Şenlik's poems in terms of values education. The work titled “Çıldırlı Âşık Şenlik Divanı” (His Life-Poems-Struggles and Stories) (2006), prepared by Ali Berat Alptekin and M. Nizameddin Coşkun, was meticulously scanned and 180 poems were included in the 2019 Turkish Lesson (Primary and Secondary School 1st-8th Grades). It was examined within the framework of the 10 root values and other values in the Curriculum. In this study, case study, one of the qualitative research methods, was used. Descriptive analysis technique was used to analyze the data obtained. The frequency and percentage of each value were calculated and shown in tables. It has been determined that the value that Âşık Şenlik gives the most place to in his poems is religion, and the value that he gives the least place to is solidarity. No findings were found regarding the values of responsibility, scientificity, sensitivity and tolerance. It has been concluded that Çıldırlı Âşık Şenlik's poems have a rich content in terms of values and that this work can be used as a source text in Turkish textbooks.

Keywords

Value, Turkish Curriculum, Âşık Şenlik, religion

References

• Alptekin, A. B. ve Coşkun, M. N. (2006). Çıldırlı Âşık Şenlik Divanı (Hayatı-şiirleri-atışmaları Hikâyeleri). Ankara: Çıldır Belediyesi.
• Alyılmaz, C. ve Er, O. (2016). Yabancılara Türkçe öğretimi uygulamalarında öğretmenlerin kültürel farkındalık oluşturmadaki etkisinin değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1392-1413. doi:10.7884/teke.721
• Alyılmaz, C. ve Er, O. (2018). İkinci dil olarak Türkçe Öğrenen Öğrencilerin Türk Kültürüne Yönelik Farkındalıklarının İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1269-1285. doi:10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471115
• Aslan, E (2001). Çıldırlı Âşık Şenlik (hayatı-şiirleri-karşılaşmaları- hikâyeleri). Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem.
• Creswell, J. W. (2007). Oualitati ve inguiry&research desingn: Choosing Among Five Five Approaches.
• Demir, T. ve Özdemir, B. (2013). Türkçe eğitiminde Karagöz / gölge oyunları ile değer öğretimi. Değer Eğitimi Dergisi, 11(25), 57-89. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/302422
• Elbil, B. ve Bağcı, C. (2013). Değerler eğitimi üzerine yapılmış lisanüstü düzeyindeki çalışmaların değerlendirilmesi. Turkish Studies, 8(1), 1321-1333. doi:10.7827/TurkishStudies.4250
• Er, O. (2017). Suha Mermerci’nin kitaplarının kültürel değerler açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1178-1188. doi:10.7884/teke.3912
• Fichter, Joseph. (2006). Sosyoloji nedir. Ankara: Anı.
• Gök, M. ve Alyılmaz, S. (2021). Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(4), 1535-1550. doi:10.7884/teke.5409
• Güngör, E. (2010). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken.
• Halstead, J. M. and Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A reviev of recent research. Cambridge Journal Education, 30(2), 169-202.
• Karahan, A. (2023). Mehmet Akif Ersoy ve Âşık Şenlik’te medeniyet kimliği: kendilik bilincinin fenomenolojik dışa vurumu. Türk Dünyası Araştırmaları, 133(262), 49-68. Doi: 10.55773/tda.1205550
• Kirk, J. ve Miller, M. L. (1986). Reliability and validity in gualitative research. Beverly Hills, CA: Sage.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. sınıflar): Ankara.
• Rokeach, M. (1973). Nuture of human values. New York: The Free Press.
• Şen, Ü. (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük: Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.