APOLLONİA a.R NEKROPOL ALANI DÜZENLEMESİ

Year 2025, Volume: 14 Issue: 1, 303 - 324, 15.03.2025

Gonca Gülsefa , Mustafa Şahin , Derya Şahin

https://doi.org/10.7884/teke.1591054

Abstract

Bursa ili, Nilüfer ilçesi, Gölyazı Mahallesi’nde yer alan Apollonia a.R Antik Kenti, halk arasında gayrimüslim mezarlığı olarak bilinen kentin girişinde geniş bir nekropol alanına sahiptir. Nekropolde yapılan kazı çalışmaları 2016 ve 2017 yıllarında Bursa Arkeoloji Müzesi ve Bursa Uludağ Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirilmiştir. Çoğu defineciler tarafından tahrip edilmiş olan mezarlarda yapılan kazılar neticesinde 27 mezar tam olarak açığa çıkarılmıştır.
Çalışmanın konusunu, kısmen kazısı tamamlanan Nekropol alanının halkın ziyaretine açılması için yapılan düzenlemeler oluşturmaktadır. Yapılan çalışmalar arasında; mezarların üzerine yapılan üst örtüler, konservasyon çalışmaları, ziyaret için uygun gezi yolu düzenlemesi ve mezar hediyeleriyle antik dönemde öteki dünya inancını temsil eden uygulamalar yer almaktadır. Ayrıca, alanın tarihsel ve kültürel öneminin vurgulanması için kazı dönemleri boyunca yapılan bilgilendirme çalışmalarına yer verilmiştir.
Yapılan uygulamaların hem alanın korunması hem de halkın tarihi ve kültürel mirasa olan farkındalığının artırılması yönünde önemli adımlar olduğu düşünülmektedir.

Keywords

Apollonia ad Rhyndacum, Bithynia, Nekropol, restorasyon, konservasyon, peyzaj

APOLLONIA a.R NECROPOLIS AREA ARRANGEMENT

Abstract

The Ancient City of Apollonia a.R., located in Gölyazı Neighborhood, Nilüfer District, Bursa Province, has a large necropolis area at the entrance of the city, popularly known as the non-Muslim cemetery. Excavations in the necropolis were carried out in 2016 and 2017 in cooperation with the Bursa Archaeological Museum and Bursa Uludağ University. As a result of the excavations in the graves, most of which were destroyed by treasure hunters, 27 graves were fully uncovered.
The subject of this study is the arrangements made to open the partially excavated Necropolis area to the public.
In the process following the excavations, the area where the treasure excavations were intense was first surrounded by a protective fence. With the permission of the Bursa Regional Council for the Protection of Cultural Assets, protection and landscaping works were started in the necropolis area. First of all, protection measures were taken for the tombs made of mudbrick or brick materials because they are very sensitive, and two areas were covered with steel frame supported protection roofs. In the necropolis arrangement project, first of all, a walking route was created according to the locations of the graves. Information signs and benches were placed on the sides of the road, allowing visitors to examine the area in detail and rest. Since the originals of the small artifacts found in the necropolis area are exhibited in the museum, imitations were made and placed in the appropriate places where they were found during the excavation. The main purpose of the application is to provide holistic data to the visitor and to better understand the finds together with the architecture to which they belong.

Keywords

Apollonia ad Rhyndacum, Bithynia, Necropolis, restoration, conservation, landscape

References

• Akyurt, İ. M. (1998). M.Ö. 2 .Binde Anadolu’da ölü gömme adetleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Cura, M. (2023). Apollonia ad Ryndacum Antik Kenti Nekropolis alanı restorasyon ve konservasyon çalışmaları, 36. AST, 42. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, s. 225-236.
• Çevik, N. (2000). Urartu kaya mezarları ve ölü gömme gelenekleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Delemen, İ. ve Çokay Kepçe, S. (2009). Yunan ve Roma kap formları sözlüğü. İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü.
• Ercan, O. (2020). Apollonia ad Rhyndacum Nekropolü kerpiç mezarları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erhat, A. (1972). Mitoloji sözlüğü. İstanbul: Remzi.
• Grimal, P. (2012). Mitoloji sözlüğü Yunan ve Roma. İstanbul: Kabalcı.
• Hançerlioğlu, O. (1975). İnanç sözlüğü: dinler-mezhepler-tarikatlar-efsaneler. İstanbul: Remzi.
• Howatson, M.C. (2013). Oxford antikçağ sözlüğü. İstanbul: Kitap.
• Hürmüzlü, B. (2008). Eski Yunan’da ölü gömme gelenekleri. İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü.
• Kurtz D. C. ve Boardman, J. (1971). Greek Burial Custom (Aspects of Greek and Roman Life.). Ithaca: Cornell University.
• Şahin, M. (2016). Bursa ve ilçeleri arkeolojik kültür envanteri II, Nilüfer İlçesi I. Bursa: Nilüfer Belediyesi.
• Şahin, M. (2018). Apollonia Nekropolü kurtarma kazıları 2016-2017 mezar tipleri üzerine bir inceleme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2788-2812. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/42447/511252
• Şahin, M. ve Özbey, A. S. (2018). Nekropol kazıları 2016-2017, Apollonia a.R. Araştırmaları I. Bursa: Nilüfer Belediyesi.
• Şahin, M., Özkılınç, G., Özbey, A. S., (2019). Apollonia ad Rhyndacum kazı rehberi. M. Şahin, G. Özkılınç, A. S. Özbey (Ed.), Bursa: Nilüfer Belediyesi.
• Şahin, M. ve Özbey, A. S. (2019). Nekropol ve peyzaj uygulamalar, yaklaşımlar ve öneriler, Apollonia a.R. Araştırmaları II. M. Şahin, G. Özkılınç, A.S. Özbey (Ed.). Bursa: Nilüfer Belediyesi Yayınları.
• Şahin, M., Şahin, D., Gülsefa G., (2022). Apollonia ad Ryndacum Antik Kenti ve 2021 Yılı Tiyatro Kazıları Ön Raporu. 2022. In Balıkesir Arkeoloji Buluşmaları 2021-Mysia ve Çevre Kültürleri 2021 Bildiriler Kitabı, 579-602. İstanbul: Ege.
• Tekçam, T. (2022). Arkeoloji Sözlüğü. İstanbul: Alfa.
• Thomson, G. (1985). Eski Yunan toplumu üzerine incelemeler tarih öncesi Ege II. (C. Üster Çev.). İstanbul: Payel.