BİLGİ TEKNOLOJİLERİ PERSONELİ PERFORMANS DEĞERLENDİRME KARAR DESTEK SİSTEMİ TASARIMI

Year 2021, Volume: 20 Issue: 40, 178 - 194, 16.12.2021

Neslihan Kurt , Berk Ayvaz

Abstract

Günümüz rekabetçi, sürekli değişen ve gelişen dünya şartları, insan kaynaklarının önemini ön plana çıkarmıştır. Etkin insan kaynağına sahip olmak organizasyonların başarısında en önemli faktör haline gelmiştir. Bu sebeple personel performans yönetimi günümüz işletmelerinin odak noktası haline gelmiştir. İyi tasarlanan ve uygulanan bir performans yönetim sistemi, şirketin verimliliğini en üst düzeye taşımaktadır. Bu çalışmada, bilgi teknolojileri alanında çalışan iş analistlerinin performans ölçümü için hibrit bir yapı oluşturulacaktır. Geliştirilen performans değerlendirme sistemi iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada kriterlerin ağırlıklarının hesaplanması için Bulanık Analitik Hiyerarşi (BAHS) tekniği ve ikinci aşamada çalışan performansını hesaplamak için Gri İlişkisel Analizi (GİA) yöntemi kullanılacaktır. Performans değerlendirme kriterleri, nitel ve nicel veriler içerdiği için bulanık mantık kullanılmıştır. Çalışmanın performans ölçüm kriterlerini belirleme aşamasında literatür taraması ve bu sektördeki uzmanlardan istifade edilmiştir. Önerilecek modelin uygulama ve doğrulaması, Türkiye’de faaliyet gösteren özel bir bankanın bilgi teknolojileri departmanında yapılmıştır. Modelin iş analisti performans değerlendirme aşamasında yöneticilerin iş süreçlerine kolaylık sağlaması beklenmektedir.

Keywords

Bilgi teknolojileri, çok kriterli karar verme, gri ilişkisel analiz, iş analisti, performans değerlendirme.

DECISION SUPPORT SYSTEM DESIGN FOR PERFORMANCE MEASUREMENT OF INFORMATION TECHNOLOGIES PERSONNEL

Abstract

Today's competitive, changing and developing world conditions highlight the importance of human resources. Having effective human resources has become the most important factor in the success of organizations. For this reason, personnel performance management has become the focus of today's businesses. A well designed and implemented performance management system is the main element that maximizes the company's efficiency. In this study, a hybrid structure is developed to measure the performance of business analysts. The Fuzzy Analytical Hierarchy is used to calculate the weights of the criteria, and the Gray Relational Analysis is used to calculate employee performance. Literature review and experts decisions were used to determine the performance measurement criteria. Implementation and validation of recommended model is made in the information technology department of a private bank operating in Turkey. This model is expected to facilitate the business processes of managers during the performance evaluation phase of the business analyst.

Keywords

Business analyst, gray relational analysis, information technologies, multi-criteria decision making, performance evaluation

References

• Akçabat, T. (2009). İnsan kaynakları yönetiminde performans değerlendirme: Isparta İl Emniyet Müdürlügü’nde bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Akginel, S. (2019). Çok kriterli karar verme teknikleriyle bilişim sektöründe performans değerlendirmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Alroaia, Y.V. ve Najalfi, Z. (2012). Performance measurement of employee using an integrated 360° feedback system and AHP method: A case study of municipality. Department of Management, Semnan Branch, Islamic Azad University. P.O.B: 35145-175. Semnan, Iran.
• Atan, M. ve Altan, Ş. (2020). Örnek uygulamalarla çok kriterli karar verme yöntemleri, Gazi kitapevi, Ankara.
• Avazpour, R., Ebrahimi, E. ve Fathi, M.R. (2013). A 360 degree feedback model for performance appraisal based on fuzzy AHP and TOPSIS. International Journal of Economy, Management and Social Sciences, 2(11), 969-976.
• Biçer, E. (2014). İnsan kaynakları yönetiminde performans değerlendirme ve örnek [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Chang, T.S., Huang, M.S. ve Chen, Y.C. (2011). Selection criteria of recruitment for information systems employees: Using the analytic hierarchy process (AHP) method, Journal of Business Management. 5(15), 6201-6209.
• Craig, S. (2013). Employee performance evaluation, United States Patent Application Publication Pub. No: US 2014/0032280 A1 Etchegoyen.
• Çetin, A. (2019). Bulanık TOPSIS ve AHP yöntemleri ile performans değerlendirmesi: Esenboğa havalimanında bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Ecer, F. ve Günay, F. (2014). Borsa İstanbul’da işlem gören turizm şirketlerinin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz yöntemiyle ölçülmesi, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi. 25(1), 35 – 48.
• Enicük Karpuz, G. (2019). Personel performans değerlendirme probleminin çözümünde analitik hiyerarşi süreci ve bir uygulaması [Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kütahya.
• Erdoğan, U. (2018). A design of multi-criteria based decision support system for employee performance evaluation: a real world application [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Eryalçın, S. A. (2014). Performans değerlendirme yöntemlerinin gözden geçirilmesi ve en uygun yöntemin AHP-TOPSIS uygulaması [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Gelashvili, T. (2019). Çok kriterli karar verme yöntemleri ile performans değerlendirmesi: AHP, TOPSİS ve Promethee yöntemlerinin karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Islama, R. ve Rasad, S.B.M. (2006). Employee performance evaluation by the AHP: A case study. Pacific Management Review. 11(3), 163-176.
• Kaya, B. (2019). Bulanık AHP ve AHP destekli 360 derece performans değerlendirme yönetim bilgi sisteminin kurulması ve uygulanması [Yüksek Lisans Tezi], Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Kayhan, G. (2010). İnsan kaynakları performans değerlendirmesinde Bulanık AHP / Bulanık Topsis ile Hibrit yapı oluşturulması [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Kayseri.
• Kocabey, U. (2010). İşletmelerde Performans Değerlendirme/ Geri Bildirim / Kariyer Planlama [Yüksek Lisans Tezi], Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kocaeli.
• Koçak, A. (2019). İnsan kaynakları yönetimindeki performans ölçüm ve değerlendirme sisteminin örgütsel adalet bağlamında değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kuhak, C. (2019). Kamu ve özel bankaların uygulamış olduğu performans değerlendirme sistemlerinin çalışanların iş tatmini üzerindeki etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tunceli.
• Lansbury, R. (1988). Performance management: A process approach, Asia Pacific Journal of Human Resources. 26(2), 46-55.
• Lee, A.H.I., Chen, W.C. ve Chang, C.J. (2008). A fuzzy AHP and BSC approach for evaluating performance of IT department in the manufacturing industry in Taiwan. Expert Systems with Applications. 34, 96–107.
• Lidinska, L. ve Jablonsky, J. (2018). AHP model for performance evaluation of employees in a Czech management consulting company, Central European Journal of Operations Research. 26(1), 239-258.
• Lindia, S.A. ve Morfe, S. (2014). Employee performance monitoring other publications system, S.United States Patent Patent No: US 8,744,904.
• Memik, M.B. (2017). Personel performans değerlendirme süreci için bulanık ortamda bütünleşik bir model önerisi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Mittal, K.C., Goel, A.K. ve Mohindru, P. (2009). Performance evaluation of employees using Analytical Hierarchical Process: A case study of Indian IT Industry. Asia-Pacific Business Review. 4, 119-127.
• Nemutlu, M.C. (2017). Performans değerlendirme ve performans değerlendirme yöntemleri [Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Özbek, D. (2018). Çok kriterli karar verme yöntemi Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile etkin personel seçimine yönelik web tabanlı uygulama [Yüksek Lisans Tezi], Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Paksoy, T., Pehlivan, N.Y., ve Özceylan, E. (2013). Bulanık küme teorisi, Nobel Yayınları,Ankara.
• Rahmati, A. ve Noorbehbahani, F. (2017). A new hybrid method based on fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS for employee performance evaluation. Iran. Pacific Business Review. 4(V). 119-127,
• Rodriguez, J. (2017). The importance of training and development in employee performance and evaluation. World Wide Journal of Multidisciplinary Research and Development. 3, 206-212.
• Sezikli, R. (2011). Bilgi teknolojilerinin banka çalışanlarının performansına etkileri [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Shaout, A.ve Yousif, M.K. (2014). Employee performance appraisal system using fuzzy logic. International Journal of Computer Science & Information Technology (IJCSIT). 6(4), 1-19.
• Subaşı, H. (2011). Çok kriterli karar vermede kullanılan TOPSIS ve AHP yöntemlerinin karşılaştırılması ve bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Şahin, Y. (2019). Kamu çalışanlarında performans değerlendirmesi ve performans değerlendirmenin iş tatmini ile ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kars.
• Şentürk, B. (2015). 360 derece performans değerlendirme uygulanabilirliği üzerine bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Taşkan, E. (2012). Bulanık Choquet integrali ve Vikor ile performans değerlendirme [Yüksek Lisans Tezi]. Hava Harp Okulu Havacılık ve Uzay Teknolojileri Enstitüsü. İstanbul.
• Toksarı, M. (2011). Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yaklaşımı kullanılarak hedef pazarın belirlenmesi. ODTÜ Geliştirme Dergisi. 38(Nisan), 51-70.
• Travis, K.S., Eves, E.T. ve Varjian, S.A. (2004). Employee performance management method and system. Patent Application Publication. No: US 2004/0088.177 A1.
• Ulutaş, A., Özkan, A.M. ve Tağraf, H. (2018). Bulanık analitik hiyerarşi süreci ve bulanık gri ilişkisel analizi yöntemleri kullanılarak personel seçimi yapılması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 17, 223-232.
• Ülker, S.N. (2019). İnsan kaynaklarında bulanık AHP destekli yetenek yönetimi ile liderlerin belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.