KRİPTO PARA MUHASEBESİ ÜZERİNE YAPILAN TARTIŞMALAR VE FİNANSAL RAPORLAMA ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 257 - 286, 31.12.2020

Ümmühan Aslan

Öz

Para, tarihsel süreç içinde bir formdan diğer forma dönüşmüştür. Takasa konu olan emtia, deniz kabuklarına, deniz kabukları altın ve gümüş paraya, altın ve gümüş para, kâğıt paraya, kâğıt para, plastik paraya, plastik para sanal paraya ve son olarak kripto paraya dönüşmüştür.
Şifreli para anlamına gelen kripto para crypto ve currency kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşturulmuştur. Kripto para, merkezi otoriteye veya aracı kuruluşlara bağlı olmaksızın sanal ağ tarafından toplu olarak gerçekleştiren işlemleri yöneten eşler arası bir teknoloji olarak ifade edilmektedir (Franklin, 2016, 84). Bu paranın güvenliği ise, kriptoloji bilimini kullanarak dijital bir ortamda matematiksel şifrelerle korunmaktadır (Kaplanhan, 2018, 106). Kripto paralara kripto varlık da denilmektedir. Kripto varlıklar, dijital varlık türlerinden birisidir. Dijital varlık; dijital olarak depolanan içerik olarak ifade edilmektedir. Bu içeriklere örnek olarak, dijital resimler, fotoğraflar, videolar, metin yazılar elektronik tablolar veya slaytlar verilebilir. Dijital varlıklar bu saydıklarımızla sınırlı değildir ve her yeni gün yeni dijital varlık içerikleri ortaya çıkmaktadır. (https://merlinone.com) Kripto para; 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından yazılan” Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” başlıklı makale ile gündeme gelmiştir. Bu sebepten dolayı Bitcoin en yaygın bilinen kripto para birimidir. Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin kullanım alanları şöyle sıralanabilir;
• Değişim aracı olarak kullanılabilmekte,
• Alım ve satıma konu olabilmekte,
• Yatırım aracı olabilmekte ve
• Bu para birimlerinin madenciliği yapılarak yeni kripto paralar üretilebilmektedir.
Kripto paraların yukarıda sıralandığı üzere geniş yelpazeye yayılan özelliklere sahip olması, bu tür dijital varlıkların nasıl muhasebeleştirileceği konusunda gündeme getirmiştir. Bu çalışmada kripto paraların muhasebeleştirilmesi ile ilgili olarak muhasebe alanında global ölçekte faaliyette bulunan muhasebe meslek örgütlerinin, düzenleyici kuruluşların (IASB, AICPA, ACCA, AASB, ASBJ) ve denetim firmalarının, yaptıkları tartışmalar ve vardıkları sonuçlar ortaya konulmuş ve bu tartışmalarda ortaya konulan görüşlerin, finansal raporlar üzerindeki etkisi analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kripro Para, Kripto Para Muhasebesi, Kripto Para Raporlaması

Kaynakça

• ARSLANTAŞ,B(2016),” Kripto Para Birimleri, Bitcoin ve Muhasebesi” Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 349-366
• DURMUŞ, S ve POLAT, M(2018), “Sanal Para Bitcoin” Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi KAÜİİBFD Cilt, 9, Sayı 18, 659-673
• FRANKLIN, M. (2016). A Profıle Of Bıtcoın Currency: An Exploratory Study. International Journal of Business and Economics Perspectives. 11, 80-92
• GÖKGÖZ, A ve DİZKIRICI,S,A(2018) “Kripto Para Birimleri ve Türkiye’de Bitcoin Muhasebesi” Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies , 4/2 (2018) 92-105
• KAPLANHAN, F. (2018). Kripto Paranın Türk Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi Bitcoin Örneği Vergi Sorunları Dergisi. 353, 105-123
• KIZIL,E(2019),”Türkiye’de Kripto Paranın Vergilendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi” ,Mali Çözüm, 29(155), 179-196
• Procházka, D(2018) “Accounting for Bitcoin and Other Cryptocurrencies under IFRS: A Comparison and Assessment of Competing Models” The International Journal of Digital Accounting Research Vol. 18, 2018, pp. 161-188 ISSN: 2340-5058
• Serçemeli, M (2018),” Kripto Para Birimlerinin Muhasebeleştirilmesi ve Vergilendirilmesi” Finans Politik & Ekonomik Yorumlar (639) Mayıs 2018: 33-66
• STERLY, A (2019), “Cryptoassets: Accounting for an Emerging Asset Class” Bitcoin & Blockchain, June 2019 Issue, Featured
• ŞAHİN, O, N (2018), “Tms & Tfrs Işığında Muhasebe, Vergi ve Denetim Açısından Bitcoin ve Diğer Kripto Para Birimleri”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi Aralık 2018, 20(4); 898-923
• RAİBORN,C ve Sivitanides M,(2015) ,”A ccounting Issues Related to Bitcoins”, The Journal of Corporate Accounting & Finance / January/February 2015,25-35
• YALÇIN,S(2019),“Kripto Değişim Araçlarının Muhasebeleştirilmesi” Muhasebe ve Finansman Dergisi- Ocak/2019 , (81):101- 120
• YUMUŞAKER, M(2019),“Kripto Para ve Tipleri, Bitcoin Olgusu ve Muhasebesi”Uluslararası Toplum Araştırma Dergisi, Yıl Year: 9 Cilt Volume: 12 Sayı Issue: 18. UİK Özel Sayısı Internet Kaynakları
• E&Y(2019), ”Applying IFRS Accounting by holders of crypto assets” Updated September, 13.02.2020 tarihinde https://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-apply accounting-holders-of-crypto-assets-updated-september2019/$FILE/ey-apply-accounting-holders-of-crypto-assets-updated-september2019.pdf adresinden alınmıştır.
• Deloitte (2018), “Classification of Cryptocurrency Holdings”, Financial Reporting Alert 18-9 July 9, 15.02.2020 tarihinde, https://www2.deloitte.com/us/en/pages/audit/articles/fra-classification-of-cryptocurrency-holdings.html, adresinden alınmıştır.
• KPMG, (2019), “Cryptoassets Accounting and Tax What’s The impact on Your Financial Statements?,“April,01.03.2020tarihinde,https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/xx/pdf/2019/04/cryptoassets-accounting-tax.pdf, adresinden alınmıştır.
• PWC (2019),” In depth A look at Current Financial Reporting Issues” , December, 01.03.2020 tarihinde, https://www.pwc.com/gx/en/services/audit-assurance/assets/pwc-cryptographic-assets-and-related-transactions-accounting-considerations-under-ifrs.pdf, adresinden alınmıştır.
• Australian Accounting Standards Board (AASB)(2016), “Digital currency A case for standard setting activity” ASAF meeting, December. 01.02.2020 tarhinde, https://www.aasb.gov.au/admin/file/content102/c3/AASB_ASAF_DigitalCurrency.pdf, adresinden alınmıştır.
• Accounting Standards Board of Japan (ASBJ) (2018),” Accounting for VirtualCurrencies” Accounting Standards Advisory Forum Meeting, March, 12.02.2020 tarihinde, https://www.asb.or.jp/en/wp-content/uploads/20180315-01_e.pdf , adresinden alınmıştır.
• American Institute of Public Accountans& Chartered Institute of Managmnet Accountants (AICPA&CIMA) (2019),” Accounting for and Auditing of Digital Assets”, Practice Aid, December.01.02.2020tarihinde,https://www.aicpa.org/content/dam/aicpa/interestareas/informationtechnology/downloadabledocuments/accounting-for-and-auditing-of-digital-assets.pdf, adresinden alınmıştır.
• The Association of Chartered Certified Accountants(ACCA),”Strategic-Business-Reporting”,15.02.2020 tarihinde https://www.accaglobal.com/in/en/student/exam-support-resources/professional-exams-study-resources/ /technical-articles/cryptocurrencies adresinden alınmıştır.
• International Accounting Standart Board (IASB) (2019), “Holdings of Cryptocurrencies” IFRS Interpretations Committee, June. 05.02.2020 tarihinde, https://www.ifrs.org/projects/2019/holdings-of-cryptocurrencies/, adresinden alınmıştır.
• STATISTA,”Kripto Paraların Market Kapitilizasyonu”,15.02.2020 tarihinde https://www.statista.com/topics/4495/cryptocurrencies/#dossierSummary__chapter2, adresinden alınmıştır.
• COINMARKET, “Kirpto para sayısı”,15.02.2020 tarihinde https://coinmarketcap.com adresinden alınmıştır.
• Exton. J, (2019), “From cash to crypto: the money revolution” 19.02.2020 Tarihinde https://think.ing.com/uploads/reports/IIS_New_Tech_Cryptocurrencies_report_18092019 adresinden alındı.
• Merlinone,“what-is-a-digital-asset” 15.02.2020 tarihinde https://merlinone.com adresinden alındı.
• Danyal.D.,(2018), “@devrimdanyal, Paranın Tarihi 12 Haz 2018” 19.02.2020 Tarihinde https://twitter.com/devrimdanyal/status/1084013799525568513 adresinden alındı.
• “TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı”, 01.03.2020 tarihinde https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10239/TMS/TFRS-2020-Seti, adresinden alınmıştır.
• “TMS 2 Stoklar Standardı”, 28.02.2020 tarihinde, https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10239/TMS/TFRS-2020-Seti, adresinden alınmıştır.