Özcan Alper’in Sonbahar Filminin Coğrafi Perspektiften İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 87 - 101, 31.12.2023

Betül Gökçe , Ömer Faruk Sönmez

Öz

Coğrafya, birçok alanla ilgili bir bilim dalıdır. Coğrafyanın birçok dalının birçok sanat ürününde yansımaları gözlenebilmektedir. Coğrafi verilerin izlenebileceği sanat dallarının başında sinema gelmektedir. Bu çalışma, coğrafyanın birçok dalına ilişkin veriler içeren yönetmenliğini Özcan Alper’in üstlendiği Sonba-har adlı filmin incelemesini içermektedir. Bu film, coğrafyaya dair pek çok yönden verilere sahiptir. Araştır-madaki temel amacımız bu verilerin Coğrafya eğitimine ilişkin zenginliğine dikkat çekmektir. Bu incelemeyi yaparken özellikle dikkat ettiğimiz husus, bir bilim dalı olarak Coğrafyanın farklı disiplinlerle kesişen nokta-larından hareketle farklı bir perspektif yakalamak olacaktır. Nitekim Coğrafya sadece yeryüzü şekilleri gibi dünyanın temel fiziki özellikleri inceleyen bir bilim dalı değildir; beşerî, sosyal ve kültürel durumlar hakkında da bize bir bakış açısı sunar. Çalışmaya konu olan film; kültür ve göç coğrafyası, feminist coğrafya bakı-mından pek çok öge barındırmaktadır. Filmin bütününde Karadeniz Bölgesi’nin iklimi, bitki örtüsü, yerleşme şekilleri ve fiziki coğrafyanın konusu olan daha pek çok unsuru gözlemleme imkânı doğmaktadır. Aynı zamanda bölgedeki günlük hayatın işleyişini ve yaşam koşullarını yansıtan sahneler davranışsal ve beşerî coğrafyaya ilişkin önemli veriler sunmaktadır. Filmde 2000’li yılların başındaki siyasî ve sosyal atmosferin film karakterlerinin yaşamlarına yansımalarını politik coğrafya açısından izlemek mümkündür. Bu çalışma, bahsi geçen yönleriyle zenginlik arz eden Sonbahar filminin içerik analizini sunarak bir sinema filmi üzerin-den coğrafi verilere ulaşılabileceğini göstermeye çalışacaktır. Elde edilen verilerden hareketle Sosyal Bilgiler ve Coğrafya dersinde bu verilerin kullanılabileceği varsaymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, sinema, kültür, ekoloji, çevre.

Kaynakça

• Güçlü Sevimli, A. (2010). Hayata dönüş operasyonu, koğuştan hücrelere. İstanbul: Çağdaş Hukukçular Derneği Yayınları.
• Balı, M. (2021). Türkiye’de ceza infaz kurumları ve tipleri (1923-2018). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Bordwell, D. & Thompson, K. (2011). Film sanatı. (Çev., E. Yılmaz ve E. S. Onat) Ankara: DeKi Yayınları.
• Güven, O. (2018) Artvin ili örneğinden hareketle Türklerde yaylak ve kışlak kültürü içinde, Modern dönemde edebiyat, eğitim, iktisat ve mühendislik. (ss. 249-264).
• IMDB (t.y.). Sonbahar. https://www.imdb.com/title/tt1330591/. Erişim Tarihi: 10.01.2024
• Özbey, K. (2017) Uluslararası göçte etnisite ve cinsiyete uygun iş bölümü: Hopa örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10(49), 334-347.
• Parlak, C. (2018). Türkiye'de siyasal hayat ve cezaevleri: hayata dönüş operasyonları üzerine bir inceleme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Rize İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (t.y.) Kemer Köprüler. https://rize.ktb.gov.tr/TR-127867/kemer-kopruler.html. Erişim Tarihi: 10.01.2024.
• Solhaber (t.y.) Özcan Alper. https://haber.sol.org.tr/kultur-sanat-medya/ozcan-alper-haberi-2690/ Erişim Tarihi: 10.01.2024
• Alper, Ö. (2008). Sonbahar [Sinema Filmi]. Türkiye: Nar Film.
• Türk Dil Kurumu. (2024) Coğrafya. Güncel Türkçe sözlük. Erişim Tarihi: 10.01.2024.
• Türkeş, M. (2001). Hava, iklim, şiddetli hava olayları ve küresel ısınma. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdür-lüğü 2000 Yılı Seminerleri, Teknik Sunumlar, Seminerler Dizisi: 1: 187-205.
• Uçar, A. K. (2021). Film incelemelerinde yöntem arayışı: Eleştirel söylem çözümlemesi (Bölüm 7) içinde, Sosyal, beşerı ve idari bılımlerde yeni arayışlar ve çalışmalar. İzmir: Serüven Yayınları
• Uzun, Enver (2016). Doğu karadeniz bölgesi tulum çalgısının tarihsel serüveni hakkında bazı tespitler. UKHAD, (6), 54-71.
• Yüksek, T, Ölmez, Z. (2002). Artvin bölgesinin iklimi, toprak yapısı, orman alanları, ağaç hizmeti ve ormancılık çalışmalarıyla ilgili genel bir değerlendirme. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 3(1), 50-62.