Üniversite Öğrencileri İçin Yetersizlik Duygusu Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Analizleri

Year 2014, Volume: 5 Issue: 41, 0 - , 23.04.2014

Ramazan Akdoğan , Esra Ceyhan

Abstract

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin yetersizlik duygusunu ölçmeye dönük bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırma, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Anadolu Üniversitesi’nde örgün eğitim alan 1016 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Ölçekte kalacak madde sayısını ve ölçeğin alt boyutlarını belirlemek amacıyla yapılan faktör analizi sonucunda 20 maddeden oluşan üç boyutlu bir yapı ortaya çıkmıştır. Ölçeğe “Yetersizlik Duygusu Ölçeği” (YDÖ), alt boyutlarına ise “Cesaretin Kırılması”, “Kendi Değerini Yadsıma” ve “Yararsız Üstünlük Çabası” adları verilmiştir. Analizlerde maddelerin toplam varyansın % 43.63’ünü açıkladığı görülmüştür. Ölçeğin Kısa Semptom Envanteri ile .76; Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri ile -.74; Sosyal Karşılaştırma Ölçeği ile de -.66 düzeyinde ilişki gösterdiği belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .86, test-tekrar test güvenirliği ise .88 olarak belirlenmiştir. Bulgular, YDÖ’nün üniversite öğrencilerinin yetersizlik duygularını ölçmede geçerli ve güvenilir olduğunu göstermiştir.

Keywords

yetersizlik duygusu, Adleryen psikolojik danışma, üniversite öğrencileri

References

• Adler, A. (2009a). Bireysel psikoloji (Çev. Kılıçlıoğlu, A.). Ankara: Say Yayınları.
• Adler, A. (2009b). İnsanı tanıma sanatı (Çev. Şipal, K.). Ankara: Say Yayınları.
• Adler, A. (2009c). Etiology and therapy of neuroses. (Paulin, T & Kapusta, N. D. Trans.). Journal of Individual Psychology, 65(2), 103-109.
• Adler, A. (2008). Nevroz sorunları. H.L. Ansbacher (Ed.). (Çev. Kılıçlıoğlu, A.). Ankara: Say Yayınları.
• Adler, A. (2004). Yaşamın anlam ve amacı. F.T. Verlag (Ed). (Çev. Şipal, K.). Ankara: Say Yayınları.
• Adler, A. (1996). The structure of neurosis. Individual Psychology, 52(4), 351-362.
• Adler, A. (1982). The fundamental views of Individual Psychology. Journal of Individual Psychology, 38(1), 3-6.
• Aurby, W. E. (1974). Life style assessment: So what?. Eylül 14, 2010’da http://eric.ed.gov/?id=ED106694 adresinden alınmıştır.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ceyhan, E. (2009, July). Psychological characteristics of Turkish university students applying the counseling center. Paper presented at the International Conference on Education and New Learning Technology, Barcelona, İspanya.
• Ceyhan, E. ve Ceyhan, A. A. (2008, July). Investigation of loneliness and depression of the students applying the university counseling center. Paper presented at the Meeting of the Paris International Conference on Education, Economy and Society, Analytrics, Paris, Fransa.
• Corey, G. (1996). Theory and practice of counseling and psychotherapy. (5th. Ed.). Pasifi c Grove California: Brooks/cole Publishing Company.
• Çankaya, B. (2007). Lise I. ve II. sınıf öğrencilerinin algılanan benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çevik, G. B. (2007). Lise 3. sınıf öğrencilerinin arkadaşlık ilişkileri ve benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Dağ, İ. (1991). Belirti tarama listesi (SCL-90-R)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2(1), 5-12.
• Dreikurs, R. (1977). Holistic medicine and the function of neurosis. Journal of Individual Psychology, 33(2), 171-192.
• Dreikurs, R. (1957). Psychotherapy as correction of faulty social values. Journal of Individual Psychology, 13(2), 150-158.
• Dyson, R. ve Renk, K (2006). Freshmen adaptation to university life: Depressive symptoms, stress, and coping. Journal of Clinical Psychology, 62(10), 1231– 1244.
• Eisenman, R. (1965). Usefulness of the concepts of inferiority feeling and life style with schizophrenics. Journal of Individual Psychology, 21(2), 171-177.
• Enochs, W. K. ve Roland, C. B. (2006). Social adjustment of college freshmen: The importance of gender and living environment. College Student Journal, Psychology and Behavioral Sciences Collection, 40(1), 63-73.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: TPD Yayınları.
• Fırıncıoğlu, H. (2005). Adlerian odaklı grupla psikolojik danışmanın öğrencilerin sosyal yetkinlik beklenti düzeyleri üzerindeki etkisine yönelik deneysel bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. (2nd Ed.). London: Sage Publications.
• Gilbert, P., Broomhead., C., Irons, C., McEwan, K., Bellew, R., Mills, A., .... (2007). Development of a striving to avoid inferiority scale. British Journal of Social Psychology, 46, 633–648.
• Goodwin, R. D. ve Marusic, A. (2003). Feelings of inferiority and suicide ideation and suicide attempt among youth. Croatian Medical Journal, 44(5), 553-557.
• Güneri, O. Y. (2006). Counseling services in Turkish universities. International Journal of Mental Health, 35(1), 26–38.
• Halamandaris, K. F. ve Power, K. G. (1997). Individual differences, disfunctional attitudes and, social support: A study of the psychosocial adjustment to university life of home students. Personality and Individual Differences, 22(1), 93-104.
• Hjelle, L. A. (1975). Relationship of social interest to internal-external control and self-actualization in young women. Journal of Individual Psychology, 31(2), 171-174.
• Hovardaoğlu, S. ve Sezgin, N. (1998). (çev.) Eğitimde ve psikolojide ölçme standartları. Ankara: TPD ve ÖSYM Yayını.
• Jay, G. M. ve Daugelli, A. R. (1991). Social support and adjustment to university life: A comparison of African- American white freshmen. Journal of Community Psychology, 19, 95-108.
• King, R. A. ve Shelley, C. A. (2008). Community feeling and social interest: Adlerian parallels, synergy and differences with the fi eld of community psychology. Journal of Community and Applied Social Psychology, 18, 96–107.
• Korkmaz, M. (1996). Yetişkin örneklem için bir benlik saygısı ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Lemonides, J. S. (2007). Toward an Adlerian approach to organizational intervention. Journal of Individual Psychology, 63(4), 399-413.
• Luyckx, K., Soenens, B., Goossens, L., Beckx, K. ve Wouters, S. (2008). Identity exploration and commitment in late adolescence: Correlates of perfectionism and mediating mechanisms on the pathway to well–being. Journal of Social and Clinical Psychology, 27(4), 336–361.
• Moritz, S., Werner, R. ve Collani G. V. (2006). The inferiority complex in paranoia readdressed: A study with the implicit association test. Cognitive Neuropsychiatry, 11(4), 402-415.
• Mosak, H. H (1989). Current psychotherapies. In R. J. Corsini ve D. Wedding (Eds.). Adlerian psychotherapy (pp. 65-118). USA: F.E. Peacock Publishers.
• Mosak, H. H. ve Schneider, S. (1977). Masculine protest, penis envy, woman’s liberation and sexuale quality. Journal of Individual Psychology, 33(2), 193-202.
• Onur, B. (1995). Gelişim psikolojisi: Yetişkinlik, yaşlılık, ölüm. Ankara: İmge Kitabevi.
• Pallant, J. (2003). SPSS survival manuel: A step by step guide to data analysis using SPSS. Great Britian: Edmundsbury Press.
• Pişkin, M. (1997). Türk ve İngiliz lise öğrencilerinin benlik saygısı yönünden karşılaştırılması. 3. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s. 21-35). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Pittman, L. D. ve Richmond, A. (2008). University belonging, friendship quality, and psychological adjustment during the transition to college. The Journal of Experimental Education, 76(4), 343–361.
• Savaşır, I. ve Şahin, N. H. (Ed.). (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
• Shojaian, G. C. (2007). The relationship between Adlerian personality priorities of clients and counselors and the therapeutic working alliance. Unpublished doctoral dissertation, University of North Texas, USA.
• Sonstegard. M. A. (1998). A rationale for group counseling. Journal of Individual Psychology, 54(2), 164-175.
• Strano, D. A. ve Dixon, P. N. (1990). The comparative feeling of inferiority index. Individual Psychology, 46(1), 29-42.
• Sweeney, T. J. (1989). Adlerian counseling: A practical approach for a new decade. (3rd Ed.). USA: Accelerated Development Inc.
• Şahin. N. H., Basım, N. H. ve Çetin, F. (2009). Kişiler arası çatışma çözme yaklaşımlarında kendilik algısı ve kontrol odağı. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(2), 153-163.
• Şahin, N. H. ve Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
• Şahin, N. H., Durak-Batıgün, A. ve Uğurtaş, S. (2002). Kısa semptom envanteri (KSE): Ergenler için kullanımının geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2), 125-135.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. (2. Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Tutar, H., Altınöz, M. ve Çakıroğlu, D. (2009). İşgörenlerin kendilik algılarının bireysel özellikler bakımından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 489-496.
• Yao, S. N., Cottraux, J., Martin, R., Mollard, E., Buovard, M., Guerin, J. … (1998). Inferiority in social phobics, obsessive-compulsives, and non-clinical controls: A controlled study with the inferiority scale In Behaviour and cognitive therapy today: Essays in honour to Hans J. Eysenc E. Sanavio (ed), (pp. 305-318), Oxford: Elsevier Press.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı.). Ankara, Seçkin Yayıncılık.