BAZI EKMEKLİK BUĞDAY ÇEŞİTLERİNDE FİZYOLOJİK PARAMETRELER İLE TANE VERİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI

Year 2014, Volume: 15 Issue: 1, 41 - 46, 01.08.2015

Mehmet Karaman , Cuma Akıncı , Mehmet Yıldırım

Abstract

Bu çalışma, bazı ekmeklik buğday çeşitlerinde bazı fizyolojik parametrelerdeki değişimlerin verim ile ilişkisinin araştı-rılması amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, 10 buğday çeşidi, GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi de-neme alanında 2012-2013 üretim sezonunda yağışa dayalı şartlarda, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü ola-rak yetiştirilmiştir. Bu çalışmada en yüksek tane verimine sahip çeşitler; Pehlivan, Kate A-1, Cemre ve Anapo’nun, bayrak yaprak klorofil içeriği (SPAD), bayrak yaprak kül oranı, yaprak alan indeksi ve tane dolum süresi bakımından da öne çıktığı görülmüştür. Yapılan korelasyon analizinde; çiçeklenme döneminde bayrak yaprağının klorofil içeriği ile başaklanma döne-mindeki klorofil içeriği ve süt olum dönemindeki bayrak yaprağının klorofil içeriği ile çiçeklenme ve başaklanma dönemin-deki klorofil içeriği arasında; yaprak alan indeksi ile tane dolum hızı arasında pozitif ve önemli bir korelasyon olduğu görül-müştür. Ayrıca, tane verimi ile bayrak yaprak kül oranı ve gebecik dönemi NDVI okumaları arasında da pozitif ve önemli bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir.
Bu çalışma sonucunda; fizyolojik parametrelerle verim arasında bir etkileşim olduğu, söz konusu parametrelerin ıslahta kul-lanımına yönelik kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiği kanısına varılmıştır. SPAD metre, yaprak alan indeksi, tane do-lum süresi ve bayrak yaprak kül oranının Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında, buğday ıslahında seleksiyon kriteri ola-rak kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Keywords

Ekmeklik buğday, fizyoloji, tane verimi

Investigation of The Relationship Between Grain Yield with Physiological Parameters in Some Bread Wheat Varieties

Abstract

This study was conducted to analyze the relationships between grain yield with physiological parameters in some bread wheat varieties. For this purpose, ten bread wheat genotypes were grown in randomized complete block design with 3 replications under rainfall conditions in the experimental field of GAP International Agricultural Research and Training Center during the 2012-2013 growing season. The most high yielding varieties in this study, Pehlivan, Kate A-1, Cemre and Anapo, were observed as standing out in terms of flag leaf chlorophyll content (SPAD value), flag leaf ash ratio, leaf area index and grain filling period . The correlation analyses of the study showed positive and significant correlations between chlorophyll content of flag leaf at heading stage with chlorophyll content at flowering stage, between chlorophyll content of flag leaf at flowering and heading stages with chlorophyll content of flag leaf at milk stage and between grain filling rate with leaf area index, In addition, positive and significant correlations were identified between flag leaf ash ratio and NDVI reading prior to heading time with grain yield

Keywords

Bread wheat, physiology, grain yield

References

• Araus, J.L., Amaro, T., Casadesus, J., Asbati, A. & Nachit, M.M. 1998. Relationships Between Ash Content, Carbon Isotope Discrimination and Yield In Durum Wheat. Australlian Journal of Plant Physiology, 25 (7): 835-842.
• Araus, J.L, Amaro, T., Casadesus, J., Asbati, A. & Nachit, M.M. 2001. Basis of the relationship between ash content in the flag leaf and carbon isotope discrimination in kernelsoj durum wheat. Photosynthetica, 39 (4): 591-596.
• Dönmez, Ö., Aydemir, T. & Aktaş, B. 2008. Arpada Çeşit Tanımlaması. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Yayınları, sayfa: 78. Ankara.
• Savaşlı, E. Çekiç, C. Önder, O. Dayıoğlu, R. & Kalaycı, H.M. 2012. Eskişehir Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday Çeşit ve Hatlarının Verim, Biyolojik Kütle ve Vejetasyon İndeksi Yönünden Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (2): 33-37.
• Fao,2012 http://www.fao.org/index_en.htm. Erişim tarihi: 20.06.2013
• Gebeyehou, G., Knott, D.R. & Baker, R.J. 1982. Relationship among durations of vegetative and grain filling phases, yield components and grain yield in durum wheat cultivars. Crop Science, 22:287-290.
• Genç, G., Y. Kırtok, A.C. Ülger & Yağbasanlar, T. 1987. Çukurova koşullarında ekmeklik (T. aestivum l. em thell) ve makarnalık (T.durum desf.) Buğday Hatlarının Başlıca Tarımsal Karakterleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim 1987. Bursa. S, 71-82
• Jackson, P., Robertson, M., Cooper, M. & Hammer, G. 1996. The role of physiological understanding in plant breeding, from a breeding perspective. Field Crops Research, 49: 11-37.
• Knott, D.R. & Gebeyehou, G. 1987. Relationships between the lengths of the vegetative and grain filling periods and agronomic characters in three wheat crosses. Crop Science, 27:857-860.
• Koç, M. & Barutçular, C. 2000. Buğdayda çiçeklenme dönemindeki yaprak alan indeksi ile verim arasındaki ilişkinin Çukurova koşullarındaki durumu Turk J Agric For 24 (2000) 585-593@ Tübitak.
• Kuşçu, A. 2006. Yazlık Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Veriminde Son Çeyrek Yüzyılda Gerçekleşen İlerlemenin Morfolojik ve Fizyolojik Esasları. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.149-151
• Masle, J., Farquhar, G.D. & Wong, S.C. 1992. Transpiration ratio and plant mineralcontent are related among genotypes of a range of species. Australian Journal of Plant Physiology, 19: 709-721.
• Mayland, H.F., Johnson, D.A., Asay, K.H. & Read, J.J. 1993. Ash, carbon isotope discrimination and silicon as estimators of transpiration efficiency in crested wheatgrass. Australian Journal of Plant Physiology, 20: 361-369.
• Merah, O., Deleens, E., Souyris, I. & Monaeveux, P. 2001. Ash content might predictcarbon isotope
• discrimination and grain yield in durum wheat. Jstor: New Phytologist, 149 (2): 275-282.
• Misra, S.C., Shinde, S., Geerts, S., Rao, V.S. & Monneveux, P. 2010. Can carbon isotope discrimination and ash content predict grain yield and water use efficiency in wheat. Agricultural Water Management, 97: 57-65.
• Rashid, A., Stark, J.C., Tanveer, A. & Mustafa, T. 1999. Use of canopy temperature measurements as a screening tool for drought tolerance in spring wheat. Journal of Agronomy and Crop Science, 182:231-237.
• Tekdal, S. 2012. Makarnalık Buğdaylarda (Triticum durum Desf.) Sıcaklık Stresine Toleransın Belirlenmesinde Kullanılabilecek Fizyolojik ve Morfolojik Parametrelerin Araştırılması. Dicle Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans tezi, Diyarbakır.17-58
• Tosun, F. & Sağsöz, S. 1994. Bitki Islahı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 172
• TÜİK, 2012. Türkiye istatistik kurumu. Bitkisel üretim istatistikleri, tuik.gov.tr.
• Voltas, J., Van Euwijk, F.A., Araus, J.L. & Romagosa, I. 1999. Integrating statistical and ecophysiological analyses of genotype by environment interaction for grain filling of barley II. grain growth. Field Crops Research, 62: 75-84.
• Yıldırım, M., Akıncı, C., Koç, M. & Barutçular, C. 2009. Bitki Örtüsü Serinliği ve Klorofil Miktarının Makarnalık Buğday Islahında Kullanım Olanakları. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 24(3): 158-166.