SMINTHEION EXCAVATIONS IN 2023

Yıl 2025, Sayı: Prof. Dr. A. Coşkun Özgünel III. Troas Sempozyumu Özel Sayısı, 1 - 15, 13.04.2025

Hüseyin Yaman , Davut Kaplan

Öz

This paper presents the results of the 2023 excavations conducted in the Smintheion, which is one of the most important cultic sites in the Troad. Since the beginning of the excavations, structures such as the Temple of Apollo Smintheus, baths, water reservoirs, and dwellings have revealed a wealth of information about the cultures and customs throughout history, including prehistory, antiquity, and late antiquity. In addition to the structures mentioned above, the necropolises also provide valuable information regarding social and religious life. As a result, excavations at the necropolis, which were temporarily carried out between 1989 and 1991, were restarted in the 2023 at a site approximately 400 meters north-northwest of the temple, representing a continuous portion of the previously excavated site. Excavations in three seperate trenches focused on the boundary between the residential area and the necropolis. The first trench uncovered a north-south-oriented chamber tomb with a burial cist holding numerous burials. The artefacts unearthed within the tomb have a wide range of dates, beginning in the late 4th or mid-3rd century BC and continuing into the 4th century AD. A partially uncovered tomb was discovered northeast of the chamber tomb. The structure consisted of roof tiles. The second trench contained the remains of a sarcophagus base. In the northern section of the trench, a floor made of polygonal-shaped blocks was discovered. The last trench uncovered a kiln, likely associated with lime manufacturing. These findings suggest that the area served not only for burial purposes but also engaged in substantial economic activity, including lime manufacture, which was vital for construction and other industries. Further excavation and analysis may yield profound insights into the cultural and social aspects of the community that occupied this site. The geo-radar readings acquired in the vicinity indicate the presence of many walls of potential structure in this region.

Anahtar Kelimeler

Troad, Smintheion, Necropolis, Tomb, Glass Unguentarium, Roman Period

SMİNTHEİON 2023 YILI KAZI ÇALIŞMALARI

Öz

Bu çalışmada önemli bir kült merkezi olan Smintheion’da 2023 yılında gerçekleştirilen çalışmalarda ortaya çıkan veriler ele alınmıştır. Başlangıcından itibaren kazı çalışmaları, Apollon Smintheus Tapınağı, hamamlar, su depoları ve konut gibi yapılar Smintheion’un Prehistorik, Antik Çağ ile Geç Antik Çağ gibi farklı dönemlerine ait yaşam ve kültüre ilişkin çeşitli veriler sunmuştur. Sayılan bu alanlar gibi nekropolis’ler de sosyal ve dini hayata dair bilgi vermektedir. Bu nedenle, 1989-1991 yılları arasında kısa süreli kazıların gerçekleştirildiği nekropolis çalışmalarına, tapınağın yaklaşık 400 metre kuzey-kuzeybatısında önceki yıllarda kazılan alanın devamı niteliğindeki alanda 2023 sezonunda yeniden başlanmıştır. Üç farklı açmada yürütülen kazılar, yerleşim alanı ve nekropolis arasındaki sınıra odaklanmıştır. Buradaki ilk açmada çok sayıda bireyin gömüldüğü tek gömü teknesine sahip kuzey güney yönlü küçük boyutlu bir oda mezarın varlığı tespit edilmiştir. Mezardan ele geçen buluntular, MÖ 4. yüzyıl – 3. yüzyıl ortaları ile MS 4. yüzyıl aralığına tarihlenir. Ayrıca oda mezarın kuzeydoğusunda çatı kiremitlerinden yapılmış bir başka mezar kısmen ortaya çıkmıştır. İkinci açmada bir lahit teknesinin kaidesine ait parça ile açmanın kuzey kesiminde poligonal taşlardan bir zemin ortaya çıkmıştır. Son açmadaysa bir kireç ocağının bulunduğu olası üretim alanı tespit edilmiştir. Bu bulgular, alanın yalnızca gömü amacıyla kullanılmadığını, aynı zamanda inşaat ve diğer endüstriler için gerekli olan kireç üretimi gibi önemli ekonomik faaliyetlere de ev sahipliği yaptığını göstermektedir. Daha fazla kazı ve analiz, bu alana yerleşmiş olan topluluğun kültürel ve sosyal dinamiklerine dair daha derinlemesine bilgiler sağlayabilir. Kazılan bu açmalar çevresinde gerçekleştirilen jeofizik çalışmalarla bu alandaki bazı yapılara ait duvarların varlığına işaret eden sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Troas, Smintheion, Nekropolis, Mezar, Cam Unguentarium, Roma Dönemi

Kaynakça

• Akyürek, N. E. (1992). Terra Sigillata aus dem Heiligtum des Apollon Smintheus. Asia Minor Studien 8, 125-165.
• Gençler, Ç. (2000). Smintheion Camları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Gençler-Güray, Ç. (2013). Smintheion Roma Dönemi Cam Kapları. İçinde A. C. Özgünel & N. Özgünel (eds.), Smintheion: Apollon Smintheus’un İzinde (129-133). Ege Yayınları.
• Koçyiğit, O., Yaman, H., & Özhan, T. (2024). Smintheion’da Dönüşümün İzleri: Bir Kutsal Alandan Geç Antik Dönem Yerleşimine, Kısa Bir Değerlendirme. İçinde F. Bayram (ed.), Adil Özme’nin Hatırasına (265-280). Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Özgünel, C. (1993). 1991 Yılı Gülpınar (Apollo-Smintheus Tapınağı) Kazı ve Onarım Çalışmaları. Kazı Sonuçları Toplantısı, 14(1), 509-514.
• Öztepe, E. (2003). Smintheion’dan Bir Grup Pişmiş Toprak Heykelcik. Belleten, 248, 77-92.
• Öztepe, E. (2013). Smintheion Nekropolü ve Buluntuları. İçinde A. C. Özgünel & N. Özgünel (eds.), Smintheion: Apollon Smintheus’un İzinde (77-80). Ege Yayınları.
• Tüzün, B. (1997). Les Lampes de Smintheion. Anatolia Antiqua V, 167-185.