OKUL YÖNETİCİLERİNİN LİDERLİK YÖNELİMLERİNİN BELİRLENMESİ: SİNOP İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 231 - 241, 05.04.2020

Yusuf Esmer

Öz

Okullar eğitim ve öğretim hizmetinin sunulduğu örgütlerdir. Dolayısıyla
okulların birey, devlet ve toplum için önemli konuma sahip oldukları
söylenebilir. Bu bağlamda okulların kaliteli eğitim ve öğretim hizmetinde
bulunmaları gerekmektedir.  Bir okulun
eğitim ve öğretim hizmet sunumunun kalitesini etkileyen faktörlerin başında
liderlik ve motivasyon gelmektedir. Okullarda yöneticilerin sergiledikleri
liderlik davranışları çalışanların motivasyonunu olumlu/olumsuz etkileyerek
okulun başarısına etki etmektedir. Bu çalışmada Sinop ili örneğinden hareketle
okul yöneticilerinin liderlik yönelimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Çalışmada okul yöneticilerinin görev yönelimli liderler veya insan yönelimli
liderler olup olmadıkları ve bu liderlik davranışları arasındaki ilişki durumu
araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda 58 ilköğretim ve ortaöğretim okul
müdüründen anket tekniği kullanılarak veri toplanmıştır. Verilerin analizi
sonucunda okul yöneticilerinin hem görev yönelimli hem de insan yönelimli
liderler oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca okul yöneticilerinin görev
yönelimli liderlik davranışları ile insan yönelimli davranışları arasında orta
düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu anlaşılmıştır. Genel olarak,
okul yöneticilerinin liderlik yönelimlerinin oldukça yüksek düzeyde olduğunu
söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Liderlik Yönelimi, Görev Yönelimli Liderlik, İnsan Yönelimli Liderlik, Okul Yöneticileri

DETERMINATION OF LEADERSHIP ORIENTATION OF SCHOOL MANAGERS: THE CASE OF SINOP PROVINCE

Öz

Schools are the organizations where education and training services are
offered. Therefore, it can be said that schools have an important position for
individual, state and society. In this context, schools should provide quality
education and training services. Leadership and motivation are among the
factors that affect the quality of a school's education and training.
Leadership behaviors displayed by the managers in schools affect the motivation
of employees positively / negatively and affect the success of the school. In
this study, it is aimed to determine the leadership orientations of school
managers from the case of Sinop. In this study, the relationship between the
school managers' task-oriented leaders or human-oriented leaders and the
relationship between these leadership behaviors were investigated. For this
purpose, data were collected from 58 primary and secondary school principals by
using questionnaire technique. As a result of data analysis, it was found that
school managers were both task oriented and human oriented leaders. In
addition, it was found that there was a moderately positive positive
relationship between task-oriented leadership behaviors and human-oriented
behaviors of school managers. In general, it is possible to say that the school
managers' leadership orientations are quite high.

Anahtar Kelimeler

Leadership Orientation, Task Oriented Leadership, Human Oriented Leadership, School Managers

Kaynakça

• Akbaba, A., & Erenler, E. (2008). Otel İşletmelerinde Yöneticilerin Liderlik Yönelimleri ve İşletme Performansı İlişkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1), 21-36.
• Arslan, H., & Uslu, B. (2014). Öğretmen Adaylarının Liderlik Yönelimlerinin İncelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 42-60.
• Beycioğlu, K. (2015). Öğretmen Liderliği. N. Konan içinde, Eğitim Yönetiminde Yeni Liderlik Yaklaşımları (Cilt 1, s. 157-179). Ankara: Pegem Akademi.
• Bolman, L. G., & Deal, T. E. (2008). Reframing Organizations: Artistry, Choice and Leadership (4. b.). San Francisco: Jossey-Bass.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi(32), 470-483.
• Çetin, A. C. (2007). Şirket Derecelendirilmesinde Faktör Analizi Kullanımı ve Sektörlere Yönelik Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 53-74.
• Çoban, S. (1999). Yöneticilerin Yaratıcılık Düzeyleri ile Liderlik Tarzları Arasındaki İlişki. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS (Third Edition b.). California: SAGE Publications Inc.
• Gürbüz, F., & Özdaşlı, G. (2013). A Research on the Impact of Leadership Style Preferences of Teachers on their Teaching Strategies. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 106, 207-222. doi:10.1016/j.sbspro.2013.12.024
• Hair Jr , J. F., Black, W., Babin , B. J., & Anderson, R. (2014). Multivariate Data Analysis (Seventh Edition b.). Harlow: Pearson Education Limited.
• Joo, M. T., Hee, T. F., & Piaw , C. Y. (2014). Leadership Orientations of an Educational Leader in a Private University in Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 114, 681-686. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.12.767
• Kayış, A. (2009). Güvenilirlik Analizi (Reliability Analysis). Ş. Kalaycı içinde, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (4. b., s. 403-419). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kılınç, A. Ç., & Cansoy, R. (2017). Türkiye`de Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesi ve Atanması. A. Üstün, & A. Bayar içinde, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (s. 57-89). Ankara: Pegem Akademi. doi:10.14527/9786052410516
• Koçel, T. (1999). İşletme Yöneticiliği, Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik-Modern-Çağdaş Yaklaşımlar (7.Baskı b.). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Luthans, F. (1995). Organizational Behavior: An Evidence-Based Approach (5. b.). New York: The McGraw-Hill Companies, Inc.
• Önen, S. M., & Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve Motivasyon: Kuramsal Bir Değerlendirme. Birey ve Toplum, 5(10), 43-63.
• Özdemir, M. (2018). Liderlik Yönelimi ve Politik Beceri Arasındaki İlişkinin Okul Müdürlerinin Görüşlerine Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 116-134. doi:10.12984/egeefd.347616
• Özmen, İ., & Şentürk, İ. (2018). Bolman ve Deal’ın Dört Çerçeve Kuramından Liderlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(1), 29-51.
• Parlar, F. M., & Çelebi, M. (2017). Gençlik Liderlerinin Liderlik Davranışları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(61), 418-432.
• Samsir, S. (2018). The Effect of Leadership Orientation on Innovation and Its Relationship with Competitive Advantages of Small and Medium Enterprises In Indonesia. International Journal of Law and Management, 60(2), 530-542. doi:10.1108/IJLMA-01-2017-0005
• Sherwood, A. L., & DePaolo, C. A. (2005). Task and Relationship-Oriented Trust in Leaders. Journal of Leadership & Organizational Studies, 12(2), 65-81. doi:10.1177/107179190501200206
• Tajaddin, R., & Mujtaba, B. G. (2009). Stress Perceptions and Leadership Orientation of Malaysians: Exploring Their Similarities and Differences with Americans. Chinese Business Review, 8(8), 26-42.
• Usal, A., & Kuşluvan, Z. (2002). Davranış Bilimleri Sosyal Psikoloji (Gözden Geçirilmiş 4. b.). İzmir: Barış Yayınları/Fakülteler Kitabevi.
• Yaşar Ekici, F. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin ve Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Liderlik Yönelimleri. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), 4(19), 379-392.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel Sayı), 74-85.