TÜRKÇE’DE ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER VE EĞİTİMİ ALANINDA YAPILAN ÇALIŞMALARIN SON 15 YILLIK TERMİNOLOJİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 11, 19.08.2020

Cahit Nuri , Cemaliye Direktör , Cemaliye Karadayı

Öz

Zihin yetersizliği, bireyin zihinsel işlevlerinde ve uyumsal davranışlarında yaşadığı sınırlılık olarak ifade edilmektedir. Geçmişten günümüze tanımında var olan değişiklikle birlikte zihin yetersizliğinin terminolojisi de değişmiştir. Bu çalışmanın amacı, 2004-2019 yılları arasında zihinsel yetersizliği olan bireyler ve eğitimi alanında son on beş yılda yapılan Türkçe çalışmaların terminolojisini incelemektir. Zihinsel yetersizlik ile ilgili makale, bildiri ve kitaplardan 149 çalışma araştırmaya dahil edilmiştir. Bu çalışmaların son üç yılda arttığı görülmüştür. Yıllara göre terminolojideki değişiklik incelendiğinde zihinsel yetersizlik teriminin gittikçe artan bir şekilde kulanıldığı ancak zihin engelli teriminin de önemli bir yüzdeliğe sahip olduğu belirlenmiştir. İki terimin de birlikte kullanılmasının kurum ve kuruluşlar arasındaki farklı terim kullanımına bağlı olduğu düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

zihinsel yetersizlik, özel eğitim, terminoloji

Kaynakça

• Cavkaytar, A. (Ed.) (2013). Özel eğitim. Ankara: Vize Yayıncılık
• Eripek, S. (2009). Zihinsel yetersizliği olan çocuklar. Ankara: Maya Akademi.
• Eripek, S. (2012). Zihin Yetersizliği Olan Bireyler ve Eğitimleri. Ankara: Babil
• Foreman, P. (2003) Mental retardation: definition, classification and systems of support, 10th edn. American Association on Mental Retardation. Washington, DC. 2002., Journal of Intellectual and Developmental Disability, 28:3, 310-311.
• Koçak, E. (2006). Zihin engelliler iş okullarındaki öğretmenlerin mesleğe hazırlık etkinlikleri ve öğrencilerin mesleki yeterliklerine ilişkin görüşleri. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Özel Eğitim ABD, Eskişehir.
• Kot, M., Sönmez, S., Yıkmış, A., Çiftçi Tekinarslan, İ. (2015). İlkokul 4. Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi kapsamında zihinsel yetersizliği olan kaynaştırma öğrencisine yönelik uygulamaları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:15 (USBES Özel Sayısı I), 231-246.
• Kurt, E. (2013). Obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk ve sağlıklı kontrollerin yürütücü işlevlerinin karşılaştırılması. Tıpta Uzmanlık tezi, İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Has. Eğt. ve Arş. Hastanesi.
• Kurt, G. (2006). Zihin Engelli Çocuklarda Müzik Dinlemenin Öğrenme Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Luckasson, R., & Reeve, A. (2001). Naming, defining, and classifying in mental retardation. Journal Information, 39(1), 47-52.
• Luckasson, R., Borthwick-Duffy, S., Buntinx, W. H. H., Coulter, D. L., Craig, E. M., Reeve, A., Schalock, R.L., Snell, M.A., Spitalnik, D. M., Spreat, S.,&Tassé, M. J. (2002). Mental retardation: Definition, classification, and systems of support (10th ed.). Washington, DC: American Association on Mental Retardation.
• Millî Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Okulları Çerçeve Yönetmeliği. Resmî Gazete. 25883; 22.07.2006
• Powers, L., Dinerstein, R. & Holmes, S. (2005). Self-advocacy, self-determination, and social freedom and opportunity. İçinde K.C. Lakin & A. Turnbull (Ed.), National goals and research for people with intellectual and developmental disabilities (pp. 257-287). Washington, DC: American Association on Mental Retardation
• Schalock, R. L., Borthwick-Duffy, S. A., Bradley, V. J., Buntinx, W. H. E., Coulter, D. L., Craig, E. M., et al. (2010). Intellectual disability: Defi- nition, classification, and systems of supports. Washington, DC: American Association on Intellectual and Developmental Disabilities.
• Schalock, R.L., Luckasson, R.A. & Karrie, A. S. (2007). The Renaming of Mental Retardation: Understanding the Change to the Term Intellectual Disability. Intellectual and Developmental Disabilities, vol.45, no.2, 116-124
• Thompson, J.R. & Ezell, D. (2005) Naming, Defining, and Classifying the Condition (Formerly) Known as Mental Retardation. Journal of Social Work in Disability & Rehabilitation, 4:3, 5-23, DOI: 10.1300/J198v04n03_03
• Warren, S. F. (2003, April 13). In favor of a name change. http://www.aamr.org/Reading_Room/pro_memo.shtml
• Wehmeyer, M. L., Shogren, K. A., Zager, D., Smith, T. E., & Simpson, R. (2010). Research-based principles and practices for educating students with autism: Self-determination and social interactions. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 475-486.
• WHO (2001). World Health Organization. Healthy ageing-adults with intellectual disabilities: summative report. Journal of Applied Research in Intellectaul Disabilities, 14, 256-275.
• Yücesoy Özkan, Ş. (2007). Zihin yetersizliği olan öğrencilere yönelik hazırlanan kendini yönetme stratejileri öğretim paketinin etkililiği. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Özel Eğitim ABD, Eskişehir.