Bizans döneminde piskoposluk merkezi olan Antalya Kaleiçi Panaghia Kilisesi, câmiye dönüştürüldüğü XVI. yüzyılın başlarına kadar Hristiyan cemaatinin ibadetine açık kaldı. Kilise, Sultan II. Bayezid’in emriyle câmiye çevrildikten sonra Câmi-i Cedid (Yeni Câmii) adını almıştı. Ne var ki İslam egemenliği döneminde uzun süre kullanılan ve Rum nüfusun meskûn olduğu bir semtte bulunan kilisenin câmiye dönüştürülmesi, kentin demografik yapısında yaşanan değişimin de etkisiyle bir süre sonra cemaatler arası çekişmelere neden oldu. Panaghia Kilisesi câmiye dönüştürüldükten sonra yaklaşık dört asır boyunca ibadethane işlevi görmüş, XIX. yüzyılın sonunda yanarak tahrip olmuş, daha sonra da terk edilmiştir. Bu makale Panaghia Kilisesi’nin ve dönüştürüldükten sonraki adıyla Câmi-i Cedid’in Osmanlı dönemindeki dönüşümünü ve terk edilmesiyle sonuçlanan sürecin nedenlerini anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda konuya ilişkin mevcut literatür eleştirel bir analize tabi tutulmuş, tarihi kaynaklar yeniden değerlendirilmiştir. Ayrıca, kaynakların yetersiz olduğu koşullarda, yapının kentin dinî manzarası içindeki yerinden ve kentin nüfus yapısından hareketle câminin tarihi ve ona atfedilen önem yorumlanmaya çalışılmıştır
Antalya Kaleiçi Panagia Church, the Episcopal center in the Byzantine period, remained open to the Christian community for worship until the sixteenth century, when it was converted into a mosque. After the church was turned into a mosque by Sultan Bayezid II’s order, it was named New Mosque (Câmi-i Cedid). The church’s conversion into a mosque, which was used as a church for a long time during the period of Islamic rule and was mainly inhabited by the Christian Orthodox population, caused contentions between the two communities with the effect of the changes in the demographic structure of the city. After the church was converted into a mosque, it served as a place of worship for about four centuries. At the end of the nineteenth century, it was burned and abandoned. This article aims to understand the transformation of Panaghia Church and New Mosque as it was called in the early twentieth century in the Ottoman period and the process that resulted in its abandonment. The existing literature was subjected to a critical analysis to understand this process, and historical sources were re-evaluated. In addition, under conditions of insufficient resources, the mosque’s importance in different periods was tried to be revealed, based on the mosque’s position in the city religioscape and demographic structure of the city.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Archaeology |
Journal Section | Araştırma Makaleleri |
Authors | |
Publication Date | August 11, 2022 |
Published in Issue | Year 2022 Volume: 86 Issue: 306 |
Belleten is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).