ESKİŞEHİR, BİLECİK VE KÜTAHYA İLLERİ YÜZEY ARAŞTIRMALARI ERKEN İLK TUNÇ ÇAĞI III ÇANAK-ÇÖMLEĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2021, , 125 - 154, 14.09.2021

Sinem Türkteki

https://doi.org/10.22520/tubaar.2021.28.007

Abstract

İlk Tunç Çağı III Anadolu açısından önemli değişimlerin gerçekleştiği bir dönem olarak bilinmektedir. Bu dönemin değişen sosyo-ekonomik hayatının yansımaları öncelikle çanak çömlekte hissedilir. Batı Anadolu’da Troya, Küllüoba ve Beycesultan uzun kronolojiye sahip olmaları nedeniyle dönemin anlaşılmasına önemli katkılar sunmaktadır. Bununla birlikte söz konusu dönemle ilgili kazı çalışmalarından elde edilen veriler henüz yeterli oranda değildir. Batı Anadolu genelinde gerçekleştirilmiş olan yüzey araştırmalarında ise, İlk Tunç Çağı III dönemi sınırlı sayıda saptanabilmiştir. Bu nedenle önemli bir eksiklik bulunmaktadır. Bu eksikliği gidermek amacıyla bu çalışmada Prof. Dr. Turan Efe’nin 1986-1994 yılları arasında gerçekleştirdiği Eskişehir, Kütahya Bilecik İlleri yüzey araştırmalarında ele geçirilen ve kendisi tarafından sınıflandırılmış olan İlk Tunç Çağı III dönemi malzemesi değerlendirilmiştir. Malzeme değerlendirilirken özellikle Eskişehir/ Seyitgazi Küllüoba Kazısı’ndaki veriler de göz önünde bulundurulmuş ve burada belirlenen krono-tipoloji esas alınmıştır. Böylece bölgenin söz konusu dönemdeki görünümü ayrıntılı bir biçimde ortaya konmaya çalışılmıştır.

Keywords

ilk tunç çağı III, çanak-çömlek, Kronoloji, Küllüoba, Troya

......

Abstract

.................. .......................... ........................... .......................... ........................... .................. .......................... ........................... .......................... ........................... .................. .......................... ........................... .......................... ........................... .................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ............................................. .......................... ........................... .......................... ...........................

Keywords

........., .............., ...................

AN EVALUATION OF EARLY BRONZE AGE III POTTERY OF ESKİŞEHİR, BİLECİK, KÜTAHYA SURVEY

Abstract

The Early Bronze Age III is known as a period during which important changes had occurred in Anato-lia. The reflections of the changing socio-economic life in this period are first perceived in pottery. Troy, Küllüoba and Beycesultan in Western Anatolia have contributed importantly to the understand-ing of the period, as they all have a long chronology. On the other hand, the data obtained from the excavations relevant to the period are still insufficient. Besides, the Early Bronze Age III has been sparsely determined in the surveys performed throughout Western Anatolia. For this reason, there is an important deficiency. In this study, the materials recovered in the surveys of Eskişehir, Kütahya and Bilecik Provinces conducted by Prof. Dr. Turan Efe between the years of 1986 and 1994, which have been classified by him and which pertain to the Early Bronze Age III have been evaluated in order to make up that deficiency. In addition, when the materials are evaluated, the data obtained in the Excava-tion of Eskişehir/ Seyitgazi Küllüoba are particularly taken into consideration, and the chrono-typology established here is taken as a basis. Consequently, the general view of the region in the relevant period is presented in detail.

Keywords

Early Bronze Age III, Pottery, Chronology, Küllüoba, Troya

References

• Bilgen, N. / Kapuçi, A. 2019 Seyitömer Höyük II. İstanbul.
• Bittel, K. 1942 Kleinasiatische Studien. Istanbuler Mitteilun-gen 5. Berlin.
• Blegen, C. / Caskey, J. L. / Rawson, M. 1950 Troy I:General Introduction, The First and SecondSettlements. Princeton.
• Blegen, C. / Caskey, J. L. / Rawson, M. 1951 Troy II: The Third; Fourth and Fifth Settle-ments. Princeton
• DEDEOĞLU, F. 2010 Neolitik Çağdan Erken Tunç Çağ Sonuna Kadar Yukarı Menderes Havzası: Kültürel, Sosyal ve Ekonomik Süreç (Yayınlanmış Dok-tora Tezi, Ege Üniversitesi). İzmir.
• Efe, T. 1990a “1988 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Ana-dolu Araştırmaları 12:1- 19.
• Efe, T. 1990b “1988 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 7: 405-424.
• Efe, T. 1991 “1989 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 8: 163-177.
• Efe, T. 1992 “1990 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 9: 561-583.
• Efe, T. 1993 “1991 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 10: 345-364.
• Efe, T. 1994a, “Eskişehir Yöresindeki Bazı Höyüklerde Sap-tanmış Olan İlk Tunç Çağı’na Geçiş Evresi Çanak Çömleği”, Anadolu Araştırmaları 13 :17-41.
• Efe, T. 1994b “1992 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 11: 571-592.
• Efe, T. 1994c “Early Bronze Age III Pottery from Bahçehi-sar: The Significance of the Pre-Hittite Sequ-ence in the Eskişehir Plain,Northwestern Ana-tolia”, American Journal of Archaeology 98 :5-34.
• Efe, T. 1995 “1993 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 12: 245-266.
• Efe, T. 1996 “1994 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 13: 131-153.
• Efe, T. 1997 “1995 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 14: 215-232.
• Efe, T. 2004 “Kültür Gruplarından Krallıklara: Batı Anado-lu‟nun Tarihöncesi Kültürel ve Siyasal Gelişim Profili", Colloquium Anatolicum III, İstan-bul:15-29.
• Efe, T. 2007a “The Theories of the ‘Great Caravan Route’ Between Cilicia and Troy: The Early Bronze Age III Period in İnland Western Anatolia, Anatolian Studies 57: 47-64.
• Efe, T. 2007b “Küllüoba Kazıları ve Anadolu Tarihöncesi Araştırmalarına Katkısı”, Refik Duru'ya Ar-mağan. İstanbul: 103-115
• Efe, T- Ay Efe, D.Ş.M. 2001 “Küllüoba: İç Kuzeybatı Anadolu’da bir İlk Tunç Çağı Kenti; 1996 –2000 Yılları Arasında Yapılan Kazı Çalışmalarının Genel Değerlen-dirmesi”, TÜBA-AR 4, İstanbul: 44-78.
• Efe,T. / Türkteki, M. 2011 “İç Batı Anadolu Bölgesi Erken Tunç Çağı Mi-marisi”, Karşıdan Karşıya: MÖ 3. Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu (Ed. V. Şa-hoğlu, P. Sotirakopoulou). İstanbul: 198-207.
• Efe,T. / Türkteki, M. 2011 “İç Batı Anadolu Bölgesi Erken Tunç Çağı Se-ramiği” Karşıdan Karşıya: MÖ 3. Bin’de Kik-lad Adaları ve Batı Anadolu (Ed. V. Şahoğlu, P. Sotirakopoulou). İstanbul: 214-223.
• Efe, T. / Türkteki, M. 2011 “İç Batı Anadolu Bölgesi: Giriş” Karşıdan Karşıya: MÖ 3. Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu (Ed. V. Şahoğlu, P. Sotirakopoulou). İstanbul: 186-191.
• Erkanal, H. / Şahoğlu, V. 2016 “Liman Tepe: An Early Bronze Age Trade Cen-ter in Western Anatolia: Recent Investigati-ons”, Early Bronze Age Troy – Chronology, Cultural Developement and Interregional Contacts (Ed. E. Pernicka, S. Ünlüsoy, S. Blum). Bonn: 157-166.
• French, D. 1969a “Prehistoric Sites in Northwest Anatolia II: The Balikesir and Akhisar/Manisa Area” , Anatolian Studies XIX: 41-98.
• French, D. 1969b Anatolia and the Aegean in the Third Mille-nium B.C.,Anatolia and the Aegean in the Third Millenium B.C (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Cambridge.
• Goldmann, H. 1956a Excavations at Gözlükule, Tarsus From the Neolithic Through the Bronze Age. Princeton.
• Koşay, H. Z. 1944 Ausgrabungen von Alaca Huyuk. Ankara.
• Koşay, H. Z. 1951 Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı 1937– 1939’daki Çalışmalara ve Keşiflere Ait İlk Rapor. Ankara.
• Kulakoğlu, F. / Kontani, R. / Uesugi, A. / Ya-maguchi,Y. / Shimogama, K. / Semmoto, M. 2020 “Preliminary Report of Excavations in the Northern Sector of Kültepe 2015–2017”, Su-bartu XLV: Integrative Approaches to the Archaeology and History of Kültepe-Kaneš (Ed. F. Kulakoğlu, C. Michel, G. Öztürk). Bel-gium: 9-84.
• Lloyd, S. / Melaart, J. 1962 Beycesultan I: The Chalcolithic and Early Bronze Age Levels Vol I. London,
• Mellaart, J. 1959 “Notes on the Architectural Remains of Troy I and II”, Anatolian Studies 9: 131-162.
• Özdoğan, M. / Parzinger, H. 2012 Die frühbronzezeitliche Siedlung von Kan-lıgeçit bei Kırklareli : Ostthrakien während des 3. Jahrtausends v. Chr. im Spannungsfeld von anatolischer und balkanischer Kultu-rentwicklung. Zabern.
• Özgüç,T. 1986 “New Observations on the Relationships of Kültepe with Southeast Anatolia and North Syria During the Third Millenium B.C”, Anci-ent Anatolia. Aspects of Change and Cultural Development. Essays in honor of Machteld J. Mellink (Ed. J.V.Canby). Wisconsin: 31-47.
• Özgüç, T. / Temizer, R. 1993 The Eskiyapar Treasure”,), Nimet Özgüç’e Ar-mağan /Aspects of Art and Iconography: Ana-tolia and Its Neighbors Studies in Honor of Nimet Özgüç (Ed. M.J. Mellink, E. Porada, T. Özgüç). Ankara: 613–628.
• Ünlüsoy, S. 2006 “Vom Reihenhaus zum Megaron-Troya I bis Troya III”, (Ed. M. O. Korfmann), Troia, Archäologie eines Siedlungshügels und seiner Landschaft, Mainz am Rhein: 133-144.
• Sarı, D. 2011 İlk Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’nun Kültürel ve Siyasal Değişimi (Evolution Culturelle et Politique de l’Anatolie de l’Ouest au Bronze Ancien et au Bronze Moyen). (Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi). İstanbul. Sarı, D. 2012 “İlk Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’nun Kültürel ve Siyasal Gelişimi”, Masrop e-dergi Sayı 7: 112-249.
• Sarı, D. 2017 “Yeni Yüzey Araştırmaları Işığında İlk Tunç Çağı'nda Bozüyük”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 26/1: 140-154.
• Sarı, D. / Aslan F. 2017 “İlk Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’da Üç Ayaklı Mutfak Kabının Yayılımı ve Gelişimi”, Belleten LXXXI/290: 1-23.
• Sazcı, G. 2002 Troia Hazineleri. In: Troya, Efsane ile Gerçek Arası Bir Kente Yolculuk Sergi Kataloğu. İstanbul.
• Sazcı, G. 2007 Troia Hazineleri. İstanbul
• Şahin, F. 2013 Küllüoba Höyüğü Orta Tunç Çağı’na Geçiş Dönemi (Übergangsperiode): Mimari ve Ça-nak Çömlek. (Yayınlanmış Doktora Tezi, İs-tanbul Üniversitesi). İstanbul.
• Sevin, V. 2001 Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I. Ankara.
• Şahoğlu, V. 2005 “The Anatolian Trade Network and the Izmir Region during the Early Bronze Age”, Oxford Journal of Archaeology 24 (4): 339-360.
• Şahoğlu, V. 2002 Liman Tepe Erken Tunç Çağı Seramiğinin Ege Arkeolojisindeki Yeri ve Önemi (Yayın-lanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi). Ankara.
• Topbaş, A. / Efe, T. / İlaslı, A. 1998 “Salvage Excavations of The Afyon Archaeo-logy Museum, Part 2: The Settlement of Kara-oğlan Mevkii and The Early Bronze Age Ceme-tery of Kaklık Mevkii”, Anatolia Antiqua VI, Paris: 21-94.
• Türkteki, M. 2010 Batı ve Orta Anadolu'da Çark Yapımı Çanak Çömleğin Ortaya Çıkışı ve Yayılımı İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi). İstanbul.
• Türkteki, M. 2012 “Batı ve Orta Anadolu'da Çark Yapımı Çanak Çömleğin Ortaya Çıkışı ve Yayılımı” Masrop e-dergi Sayı 7: 45-111.
• Bilgen, N. / Kapuçi, A. 2019 Seyitömer Höyük II. İstanbul.
• Bittel, K. 1942 Kleinasiatische Studien. Istanbuler Mitteilun-gen 5. Berlin.
• Blegen, C. / Caskey, J. L. / Rawson, M. 1950 Troy I:General Introduction, The First and SecondSettlements. Princeton.
• Blegen, C. / Caskey, J. L. / Rawson, M. 1951 Troy II: The Third; Fourth and Fifth Settle-ments. Princeton
• DEDEOĞLU, F. 2010 Neolitik Çağdan Erken Tunç Çağ Sonuna Kadar Yukarı Menderes Havzası: Kültürel, Sosyal ve Ekonomik Süreç (Yayınlanmış Dok-tora Tezi, Ege Üniversitesi). İzmir.
• Efe, T. 1990a “1988 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Ana-dolu Araştırmaları 12:1- 19.
• Efe, T. 1990b “1988 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 7: 405-424.
• Efe, T. 1991 “1989 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 8: 163-177.
• Efe, T. 1992 “1990 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 9: 561-583.
• Efe, T. 1993 “1991 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 10: 345-364.
• Efe, T. 1994a, “Eskişehir Yöresindeki Bazı Höyüklerde Sap-tanmış Olan İlk Tunç Çağı’na Geçiş Evresi Çanak Çömleği”, Anadolu Araştırmaları 13 :17-41.
• Efe, T. 1994b “1992 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 11: 571-592.
• Efe, T. 1994c “Early Bronze Age III Pottery from Bahçehi-sar: The Significance of the Pre-Hittite Sequ-ence in the Eskişehir Plain,Northwestern Ana-tolia”, American Journal of Archaeology 98 :5-34.
• Efe, T. 1995 “1993 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 12: 245-266.
• Efe, T. 1996 “1994 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 13: 131-153.
• Efe, T. 1997 “1995 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, Araş-tırma Sonuçları Toplantısı 14: 215-232.
• Efe, T. 2004 “Kültür Gruplarından Krallıklara: Batı Anado-lu‟nun Tarihöncesi Kültürel ve Siyasal Gelişim Profili", Colloquium Anatolicum III, İstan-bul:15-29.
• Efe, T. 2007a “The Theories of the ‘Great Caravan Route’ Between Cilicia and Troy: The Early Bronze Age III Period in İnland Western Anatolia, Anatolian Studies 57: 47-64.
• Efe, T. 2007b “Küllüoba Kazıları ve Anadolu Tarihöncesi Araştırmalarına Katkısı”, Refik Duru'ya Ar-mağan. İstanbul: 103-115
• Efe, T- Ay Efe, D.Ş.M. 2001 “Küllüoba: İç Kuzeybatı Anadolu’da bir İlk Tunç Çağı Kenti; 1996 –2000 Yılları Arasında Yapılan Kazı Çalışmalarının Genel Değerlen-dirmesi”, TÜBA-AR 4, İstanbul: 44-78.
• Efe,T. / Türkteki, M. 2011 “İç Batı Anadolu Bölgesi Erken Tunç Çağı Mi-marisi”, Karşıdan Karşıya: MÖ 3. Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu (Ed. V. Şa-hoğlu, P. Sotirakopoulou). İstanbul: 198-207.
• Efe,T. / Türkteki, M. 2011 “İç Batı Anadolu Bölgesi Erken Tunç Çağı Se-ramiği” Karşıdan Karşıya: MÖ 3. Bin’de Kik-lad Adaları ve Batı Anadolu (Ed. V. Şahoğlu, P. Sotirakopoulou). İstanbul: 214-223.
• Efe, T. / Türkteki, M. 2011 “İç Batı Anadolu Bölgesi: Giriş” Karşıdan Karşıya: MÖ 3. Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu (Ed. V. Şahoğlu, P. Sotirakopoulou). İstanbul: 186-191.
• Erkanal, H. / Şahoğlu, V. 2016 “Liman Tepe: An Early Bronze Age Trade Cen-ter in Western Anatolia: Recent Investigati-ons”, Early Bronze Age Troy – Chronology, Cultural Developement and Interregional Contacts (Ed. E. Pernicka, S. Ünlüsoy, S. Blum). Bonn: 157-166.
• French, D. 1969a “Prehistoric Sites in Northwest Anatolia II: The Balikesir and Akhisar/Manisa Area” , Anatolian Studies XIX: 41-98.
• French, D. 1969b Anatolia and the Aegean in the Third Mille-nium B.C.,Anatolia and the Aegean in the Third Millenium B.C (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Cambridge.
• Goldmann, H. 1956a Excavations at Gözlükule, Tarsus From the Neolithic Through the Bronze Age. Princeton.
• Koşay, H. Z. 1944 Ausgrabungen von Alaca Huyuk. Ankara.
• Koşay, H. Z. 1951 Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı 1937– 1939’daki Çalışmalara ve Keşiflere Ait İlk Rapor. Ankara.
• Kulakoğlu, F. / Kontani, R. / Uesugi, A. / Ya-maguchi,Y. / Shimogama, K. / Semmoto, M. 2020 “Preliminary Report of Excavations in the Northern Sector of Kültepe 2015–2017”, Su-bartu XLV: Integrative Approaches to the Archaeology and History of Kültepe-Kaneš (Ed. F. Kulakoğlu, C. Michel, G. Öztürk). Bel-gium: 9-84.
• Lloyd, S. / Melaart, J. 1962 Beycesultan I: The Chalcolithic and Early Bronze Age Levels Vol I. London,
• Mellaart, J. 1959 “Notes on the Architectural Remains of Troy I and II”, Anatolian Studies 9: 131-162.
• Özdoğan, M. / Parzinger, H. 2012 Die frühbronzezeitliche Siedlung von Kan-lıgeçit bei Kırklareli : Ostthrakien während des 3. Jahrtausends v. Chr. im Spannungsfeld von anatolischer und balkanischer Kultu-rentwicklung. Zabern.
• Özgüç,T. 1986 “New Observations on the Relationships of Kültepe with Southeast Anatolia and North Syria During the Third Millenium B.C”, Anci-ent Anatolia. Aspects of Change and Cultural Development. Essays in honor of Machteld J. Mellink (Ed. J.V.Canby). Wisconsin: 31-47.
• Özgüç, T. / Temizer, R. 1993 The Eskiyapar Treasure”,), Nimet Özgüç’e Ar-mağan /Aspects of Art and Iconography: Ana-tolia and Its Neighbors Studies in Honor of Nimet Özgüç (Ed. M.J. Mellink, E. Porada, T. Özgüç). Ankara: 613–628.
• Ünlüsoy, S. 2006 “Vom Reihenhaus zum Megaron-Troya I bis Troya III”, (Ed. M. O. Korfmann), Troia, Archäologie eines Siedlungshügels und seiner Landschaft, Mainz am Rhein: 133-144.
• Sarı, D. 2011 İlk Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’nun Kültürel ve Siyasal Değişimi (Evolution Culturelle et Politique de l’Anatolie de l’Ouest au Bronze Ancien et au Bronze Moyen). (Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi). İstanbul. Sarı, D. 2012 “İlk Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’nun Kültürel ve Siyasal Gelişimi”, Masrop e-dergi Sayı 7: 112-249.
• Sarı, D. 2017 “Yeni Yüzey Araştırmaları Işığında İlk Tunç Çağı'nda Bozüyük”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 26/1: 140-154.
• Sarı, D. / Aslan F. 2017 “İlk Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’da Üç Ayaklı Mutfak Kabının Yayılımı ve Gelişimi”, Belleten LXXXI/290: 1-23.
• Sazcı, G. 2002 Troia Hazineleri. In: Troya, Efsane ile Gerçek Arası Bir Kente Yolculuk Sergi Kataloğu. İstanbul.
• Sazcı, G. 2007 Troia Hazineleri. İstanbul
• Şahin, F. 2013 Küllüoba Höyüğü Orta Tunç Çağı’na Geçiş Dönemi (Übergangsperiode): Mimari ve Ça-nak Çömlek. (Yayınlanmış Doktora Tezi, İs-tanbul Üniversitesi). İstanbul.
• Sevin, V. 2001 Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I. Ankara.
• Şahoğlu, V. 2005 “The Anatolian Trade Network and the Izmir Region during the Early Bronze Age”, Oxford Journal of Archaeology 24 (4): 339-360.
• Şahoğlu, V. 2002 Liman Tepe Erken Tunç Çağı Seramiğinin Ege Arkeolojisindeki Yeri ve Önemi (Yayın-lanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi). Ankara.
• Topbaş, A. / Efe, T. / İlaslı, A. 1998 “Salvage Excavations of The Afyon Archaeo-logy Museum, Part 2: The Settlement of Kara-oğlan Mevkii and The Early Bronze Age Ceme-tery of Kaklık Mevkii”, Anatolia Antiqua VI, Paris: 21-94.
• Türkteki, M. 2010 Batı ve Orta Anadolu'da Çark Yapımı Çanak Çömleğin Ortaya Çıkışı ve Yayılımı İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi). İstanbul.
• Türkteki, M. 2012 “Batı ve Orta Anadolu'da Çark Yapımı Çanak Çömleğin Ortaya Çıkışı ve Yayılımı” Masrop e-dergi Sayı 7: 45-111.