Research Article
BibTex RIS Cite

BULMAK VE BULUNMAK FİİLLERİNİN ANLAM VE KULLANIM ÖZELLİKLERİ

Year 2016, Sayı: 40, 83 - 104, 01.12.2016
https://doi.org/10.17133/tubar.270432

Abstract

Türkçede bulmak ve bulunmak fiilleri bağımsız fiil ve birleşik fiil kuruluşlarıyla Türkçenin en eski dönemlerinden itibaren kullanılagel-miş kelimelerdir. Türkçede “etmek, olmak, yapmak, kılmak, almak, ver-mek, görmek, bilmek” gibi fiillerin yanı sıra “bulmak” ve “bulunmak” ke-limeleri de birleşik fiil kuruluşunda yer alan yardımcı fiillerdir. Bu tür ku-ruluşlarla ifadenin kuvvetlenip zenginleşmesi, söz tekrarına düşülmemesi, ad cümlelerinden fiil cümlelerine geçilebilmesi gibi kolaylıklar sağlanabil-mekte, anlatım gücünün olanakları artmaktadır. “Bulmak” ve “bulunmak” fiilleri söz dizimi sırasında çeşitli kullanım özellikleriyle kalıplaşıp deyim-leşmekte ve böylece kısa ve etkili ifadenin yolu da açılmış olmaktadır. Ay-rıca bu fiiller yalnız yardımcı fiil göreviyle kullanılmayıp birleşik fiil oluş-turmakta da rol almaktadır. Bu durum, Türkçenin hemen hemen bütün dö-nemlerinde görülen dikkat çekici bir özelliktir.

References

  • ABİK, A.Deniz (2005), “Türkçede ‘Vefât’ Kelimesi ve Yardımcı Fiilleri”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 14, s. 13-28.
  • BANGUOĞLU, Tahsin (1998), Türkçenin Grameri, TDK Yayınları, Ankara.
  • CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford Üniversitesi, Londra.
  • HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1991), Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller, Kültür Bakanlığı Yayınları, Kaynak Eserler Dizisi 47, Ankara.
  • ERCİLASUN, Ahmet Bican (1984), Kutadgu Bilig Grameri Fiil, Gazi Üniversi-tesi Yayınları, Ankara.
  • Muhammed bin Hamza (Haz. Ahmet TOPALOĞLU) (1976), XV. Yüzyıl Başla-rında Yapılmış Kur’an Tercümesi I, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
  • Muhammed bin Hamza (Haz. Ahmet TOPALOĞLU) (1978), XV. Yüzyıl Başla-rında Yapılmış Kur’an Tercümesi II (Sözlük), Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
  • TİETZE, Andreas (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı 1: A-E, Simurg Yayınları, İstanbul.
  • TUĞLACI, Pars (1995), Okyanus, Ansiklopedik Türkçe Sözlük, ABC Yayınevi, İstanbul.
  • Türkçe Sözlük (2011), TDK Yayınları, Ankara.
Year 2016, Sayı: 40, 83 - 104, 01.12.2016
https://doi.org/10.17133/tubar.270432

Abstract

References

  • ABİK, A.Deniz (2005), “Türkçede ‘Vefât’ Kelimesi ve Yardımcı Fiilleri”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 14, s. 13-28.
  • BANGUOĞLU, Tahsin (1998), Türkçenin Grameri, TDK Yayınları, Ankara.
  • CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford Üniversitesi, Londra.
  • HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1991), Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller, Kültür Bakanlığı Yayınları, Kaynak Eserler Dizisi 47, Ankara.
  • ERCİLASUN, Ahmet Bican (1984), Kutadgu Bilig Grameri Fiil, Gazi Üniversi-tesi Yayınları, Ankara.
  • Muhammed bin Hamza (Haz. Ahmet TOPALOĞLU) (1976), XV. Yüzyıl Başla-rında Yapılmış Kur’an Tercümesi I, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
  • Muhammed bin Hamza (Haz. Ahmet TOPALOĞLU) (1978), XV. Yüzyıl Başla-rında Yapılmış Kur’an Tercümesi II (Sözlük), Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
  • TİETZE, Andreas (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı 1: A-E, Simurg Yayınları, İstanbul.
  • TUĞLACI, Pars (1995), Okyanus, Ansiklopedik Türkçe Sözlük, ABC Yayınevi, İstanbul.
  • Türkçe Sözlük (2011), TDK Yayınları, Ankara.
There are 10 citations in total.

Details

Journal Section Articles
Authors

Doç. Dr. Mahir Kalfa

Publication Date December 1, 2016
Submission Date November 30, 2016
Published in Issue Year 2016 Sayı: 40

Cite

MLA Kalfa, Doç. Dr. Mahir. “BULMAK VE BULUNMAK FİİLLERİNİN ANLAM VE KULLANIM ÖZELLİKLERİ”. Türklük Bilimi Araştırmaları, no. 40, 2016, pp. 83-104, doi:10.17133/tubar.270432.