“PEMBE İNCİLİ KAFTAN” EKSENİNDE SÜLEYMAN ŞEVKET [TANLI]’NIN YAYINLARINDA TARİHî KİŞİLİKLERE MÜDAHALE

Year 2021, Issue: 49, 105 - 116, 08.06.2021

Hasan Basri Öcalan

https://doi.org/10.17133/tubar.898625

Cited By: 1

Abstract

Edebî ve tarihî metinlerin yazıldıkları orijinal halleriyle kaynak olarak kullanılmaları son derece önemlidir. Yazma veya matbu metinlere müdahale zaman zaman bilerek ve kasdi olarak yapılmıştır. Ömer Seyfeddin Türk hikâye tarihçiliğinde ve Türkçe’yi kullanma alanında son derece başarılı bir yazar olduğundan onun hikâyeleri çokça okunmuştur ve okunmaya devam etmektedir. Süleyman Şevket lise öğrencilerine okutulmak üzere 1920 senesinde Güzel Yazılar adıyla seçme metinlerden oluşan dört ciltlik bir kitap hazırlamış, bu esere Ömer Seyfeddin’in hikâyelerini örnek metin olarak almıştır. Ancak Süleyman Şevket 1924’ten sonra aynı kitaplarda hem kendi yazdığı açıklamalardan hem de bazı hikâyelerden tarihi unsurları çıkararak, hakkı olmadığı halde yazarların metinlerini sansürlemiştir. Ömer Seyfeddin’in hikâyelerini Süleyman Şevket’in kitaplarından alan F. Kadri Timurtaş ve başka yazarlar da kitaplarına bilerek/bilmeyerek eksik/sansürlenmiş hikâyeleri almışlardır. Bu makalede “Pembe İncili Kaftan” başlıklı hikâyenin Süleyman Şevket’in Güzel Yazılar adlı eserinde tahribe uğraması, 1920 ve daha sonraki baskılarından mukayese edilerek tespit edilmiştir. Timurtaş’ın eserini ve o eserden alıntı yapanların yazdıkları eserleri okutanlar farkında olmadan veya bilerek hikâyeleri tarihi öğelerden arındırılmış bir halde okutmaya devam etmişlerdir. Buradan hareketle bu tür metinleri ilk yazıldıkları nüshadan veya yayınlandıkları yerden almanın önemine vurgu yapılmakta, böylece edebiyat araştırmaları sahasında özellikle Osmanlı Türkçesi ile yazılan metinlerin daha özenli kullanılmasına dikkat çekilmektedir.

Keywords

Süleyman Şevket, Ömer Seyfeddin, sansür, metin neşri

References

• AK, Coşkun (2008), Osmanlıca, Nobel Yayın Dağıtım, 3. baskı, Ankara.
• KANIK, Orhan Veli (1949/1), “Okul Kitaplarından: Güzel Yazılar”, Yaprak, Y 1, S 13, 1 Kasım 1949, s. 1.
• KANIK, Orhan Veli (1949/2), “Güzel Yazılar II”, Yaprak, Y 1, S 15, 1 Aralık 1949, s. 1-2.
• KURT, Yiğit (2015), Süleyman Şevket’in Kavaid-i Tahrir Adlı Eserinde Yazma Eğitimi ve Günümüz Türkçe Yazma Eğitimi ile Karşılaştırılması, Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Ömer Seyfeddin (1917/1), “Pembe İncili Kaftan”, Yeni Mecmûa, C 1, S 17, 1 Teşrînisâni, ss. 333-337.
• Ömer Seyfeddin (1917/2), “Başını Vermeyen Şehid”, Yeni Mecmua, C 1, S 20, 22 Teşrînisâni, s. 396. POLAT, Nazım H. (2007), “Ömer Seyfeddin”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, C 34, ss. 80-82.
• SINAR, Alev (2008), “Edebi Eserlerin Sadeleştirilerek Yeniden Yayımı Üzerine Uygulamalı Bir Örnek: Nesl-i Ahîr”, bilig, S. 46, ss. 133-152.
• Süleyman Şevket (1336/1920), Güzel Yazılar, 3 C, Sultâni Sekizinci Sınıf, Matbaa-i Âmire, İstanbul.
• Süleyman Şevket (1342/1924), Güzel Yazılar, 3. C, Halk Kütüphaneleri ve Maarif Kütüphanesi, İstanbul.
• Süleyman Şevket (1926), Yeni Güzel Yazılar, 2. C, (Liselerin ve orta mekteblerin yedinci kız-erkek muallim mekteblerinin ikinci sınıflarına mahsusdur), Hilâl Matbaası, İstanbul.
• Süleyman Şevket (1926), Yeni Güzel Yazılar, 3. C, Hilâl Matbaası, İstanbul.
• TANLI, Süleyman Şevket (1934), Güzel Yazılar, 2. C, Türkiye Matbaası, İstanbul.
• TİMURTAŞ, Faruk K. (1997), Tarihî Türkiye Türkçesi Araştırmaları I Osmanlı Türkçesine Giriş Eski Yazı-Gramer-Metinler, 15. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.