YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KONUŞMA BECERİSİNİ DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

Yıl 2023, Sayı: 38, 245 - 267, 16.05.2023

Dilek Kocayanak , Nazmiye Topçu Tecelli

https://doi.org/10.20427/turkiyat.1267689

Öz

Bu araştırmada yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisini ölçme ve değerlendirmede önemli aşamalardan birini oluşturan değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel yöntemlerden ilişkisel tarama modeli ve sormaca tekniği kullanılmıştır. Bunun için Türkiye’de üniversitelere bağlı Türkçe Dil Merkezleri ve Yunus Emre Enstitüsü bünyesinde, farklı ülkelerde yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde görevli öğreticilerin bilgi ve görüşlerine başvurulmuştur. 2020-2021 öğretim yılında yürütülen bu araştırmaya 29 farklı kurum ve kuruluştan toplam 218 öğretici katılmıştır. Verilerin elde edilmesinde alanyazın incelemesinden hareketle, araştırmacı tarafından geliştirilen: “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Öğreticilerin Dikkate Aldıkları Ölçütler” ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre öğreticilerin büyük bir çoğunluğu tarafından dikkate alınan en önemli ölçüt, anlatımdır: Açık, net ve anlaşılır bir dil kullanma, sözcükleri doğru telaffuz edebilme ve dilbilgisi kurallarını doğru kullanma gibi. İçerik temel ölçütü içinde doğruluk bağlamında: kullanılan sözcüklerin düzeye uygunluğu ve tutarlılık kapsamında: örneklerin konu ile ilişkili olması, konu bütünlüğüne dikkat etme ve konudan sapmama gibi alt ölçütler de öğreticilerin çoğunluğu tarafından önemli görülen ölçütlerdir. Buna karşın zamanı kullanma temel ölçütünde öğreticilerin daha esnek bir tutum sergiledikleri gözlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında alana ilişkin yeni bakış açılarıyla gerçekleştirilecek farklı araştırmalara, öğreticilerin bilgi ve farkındalık düzeylerinin artırılmasında yol gösterici, katkı sağlayıcı seminer, hizmet içi eğitimlere gereksinim olduğu düşünülmektedir.
Anahtar kelimeler: Yabancı dil olarak Türkçe, konuşma becerisi, değerlendirme ölçütleri.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil olarak Türkçe, konuşma becerisi, değerlendirme ölçütleri

Assessment Criteria for Speaking Skills in Teaching Turkish as a Foreign Language

Öz

The purpose of this study was to identify the assessment criteria, which are a crucial step in assessing and monitoring speaking abilities in Turkish language instruction. This study used a correlational survey model and a questionnaire from quantitative methods. The paper consulted for their expertise and opinions the Yunus Emre Institute, linked with universities in Turkey and the instructors who work in the field of teaching Turkish as a Foreign Language in many countries. During the 2019–2020 academic year, 218 instructors from 29 different institutions and organizations took part in this study. The researcher used to collect the date, the "Criteria Considered by Teachers in Teaching Turkish as a Foreign Language" scale, created based on the literature study. According to the results, delivery i.e. using clear and understandable language; being able to pronounce words correctly and employing grammatical rules correctly, is the factor most instructors consider to be the most significant. The majority of the instructors believed that the appropriateness of the words used—the broadest fundamental standard of content examined in this study—was significant in the context of accuracy. Similarly, they considered sub-criteria for coherence, such as the instances' relevance to the subject; focusing on the subject's coherence and staying on the subject, to be significant criteria. On the other hand, it was noted that the instructors had a more accommodating attitude when it came to the fundamental standard of time management. In light of these findings, the paper suggests that additional study with fresh viewpoints on the subject is required, and that directing and contributing seminars and in-service training are necessary to raise the teachers' levels of knowledge and awareness.

Anahtar Kelimeler

Turkish as a foreign language, speaking skill, testing and evaluation criteria

Kaynakça

• Allen, J.P.B. ve Widdowson, H.G. (1981). Teaching the Communicative Use of English. C. Brumfit ve K. Johnson (Ed.) The communicative approach to language teaching içinde (ss. 122-142) London: Oxford University Press.
• Bachman, L. F. (1995). Fundamental Considerations in Language Testing. Oxford: Oxford University Press.
• Bailey, K. M. (1998). Learning About Language Assessment: Dilemmas, Decisions and Directions. Boston: Heinle&Heinle Publishers.
• Başol, G. (2015). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (3. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Brown, H. D. (2004). Language Assessment: Principles and Classroom Practices. New York: Pearson Education Inc.
• Brown, J. D. (2005). Testing in Language Programs. New Jersey: Mc Graw Hill.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem.
• Council of Europe. (2018). Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment - Companion Volume with New Descriptors. France: Council of Europe Publications. 15 Nisan 2020 tarihinde https://rm.coe.int/cefr-companion-volume-with-new-descriptors-2018/1680787989 adresinden erişilmiştir.
• Demirel, Ö. (2003). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Dougles, D. (1994). Quantity and Quality in Speaking Test Performance. Language Testing, 23(4), 125-144.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I Temel Kavramlar ve İşlemler. Ankara: Pagem Akademi.
• Gampper, C. (2013). Improving English Test Qualities. Thammasat Review, 16(Special Issue, 3), 73-83.
• Higgs, T. ve Clifford, R. 1982. The Push Toward Communication. T. Higgs (Ed.), Curriculum Competence and the Foreign Language Teacher içinde (ss. 57-136). Skokie, IL: National Textbook Company.
• Hughes, A. (1989). Testing for Language Teachers. Cambridge: Cambridge University Press.
• Hughes, A. (2003). Testing for Language Teachers. Glasgow: Cambridge University Press.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kartal, M. ve Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS Uygulamalı Örneklerle Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizleri. Ankara: Akademisyen Yayınları.
• Knight, B. (1992). Assessing Speaking Skills: A Workshop for Teacher Development. ELT Journal, 46(3), 294-302.
• Köse, D. (2004). Yabancı Dil Öğretiminde Ortak Ölçütler ve TÖMER. Dil Dergisi, 125, 24-34.
• Köse, D. (2008). Türkçenin Yabancı Dil Öğretiminde Sınavların Hazırlanması ve Uygulanması. Dil Dergisi, 139, 36- 47.
• Kubiszyn, T. ve Borich, G. (2007). Educational Testing and Measurement: Classroom Application and Practice (8. bs.). Danvers, MA: Wiley Jossey-Bass.
• Mitchell, R. ve Myles, F. (2002). Second Language Learning Theories. A Member of the Hodder Headline Group. London.
• Özçelik, D. A. (2011). Ölçme ve Değerlendirme. (4. bs.). Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Özdamar, K. (2017). Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Nisan Yayınevi.
• Roca-Varela, M. L. ve Palacios, M. I. (2013). How are Spoken Skills Assessed in Proficiency Tests of General English as a Foreign Language? A Preliminary Survey. International Journal of English Studies, 13(2), 53-68. 15.02.2021 tarihinde https://revistas.um.es/ijes/article/view/ijes.13.2.185901/153751 adresinden erişilmiştir.
• Savignon, S. J. (1977). Communicative Competence; Theory and Classroom Practices (2. bs.). New York: McGraw Hill.
• Tagliante, Ch. (2006). La Classe de Langue (Nouvelle Edition). Paris: CLE International.
• Tan, Ş. (2014). Öğretimde Ölçme ve Değerlendirme KPSS El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Tekin, H. (2009). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
• TELC. (2013). Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi: Öğrenim, Öğretim ve Değerlendirme (2. bs.). Almanya: Telc GmbH.
• Turgut, F. (1997). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları (10. bs.). Ankara: Gül Yayınevi.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2015). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Weir, C. J. (1988). Communicative Language Testing. London: Prentice Hall.
• Yavuz Kırık, M. (2008). Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretmenlerinin Ölçme Değerlendirme Bağlamında Tutum ve Yaklaşımları (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.