İKİNCİ/YABANCI DİL OLARAK ÇOCUKLARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE OYUNLAŞTIRMA

Yıl 2024, Sayı: 41, 165 - 186, 09.11.2024

Gonca Kırbaş , Nazmiye Topçu Tecelli

https://doi.org/10.20427/turkiyat.1400246

Öz

Geçmişten günümüze çocukların eğlence ve oyun ihtiyaçları, dijital unsurların etkisiyle yeniden şekillenmiştir. Bu durum eğitim-öğretim süreçlerine de yansımış ve gerek malzeme kullanımında gerekse uygulanan yöntem ve yaklaşımlarda verimli bir geribildirim için güncellemeler zorunlu hâle gelmiştir. Son yıllarda eğitim-öğretimin farklı alanlarında geliştirilen ve oyunların başka bir boyutuna geçiş olarak değerlendirilen oyunlaştırma kuramı, bu gelişmelere verilecek örneklerden biridir. Bu nedenle, bu çalışmada günümüz çocuklarının değişen gereksinimlerinden hareketle, çocuklara ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretimi bağlamında oyunlaştırma kavramı, işlevsellik ve pragmatik boyutuyla incelenmiştir. Bunun için oyunlaştırma tasarım modeli olarak Werbach ve Hunter (2012) tarafından geliştirilen ve alanda en fazla kullanılan D6 Modeli seçilmiştir. Bu doğrultuda öncelikle oyunlaştırma kavramı, kuramsal boyutuyla ele alınmış ve D6 Modeli’ni oluşturan her bir aşamanın özellikleri yabancı dil öğretimiyle ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır. Daha sonra çocuklara ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde oyunlaştırma unsurlarına örnek teşkil edebilecek tek uygulama olarak belirlenen Seyyah, D6 Modeli’nde yer alan ölçütlere uygunluğu açısından incelenmiştir. Bu incelemeler ışığında Seyyah uygulamasının (her ne kadar uygulamada bu yönde herhangi bir açıklamaya yer verilmemiş olsa da) D6 Modeli’nde yer alan unsurlar ve Oyunlaştırma Piramidi’ne uygun bazı ölçütler doğrultusunda hazırlanmış olduğu kanısına varılmıştır. Kısaca, oyunlaştırma tasarımının işlevsel ve pragmatik boyutuyla çocuklara ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde farklı dil becerilerini geliştirmede olduğu kadar çocukların bilişsel, zihinsel, sosyal, kültürel vb. bireysel gelişimlerinde de önemli katkılar sağlayacak nitelikte bir araç olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuklara Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Çocuklar İçin Oyunlaştırma, Oyunlaştırma Tasarımı, D6 Modeli, Oyunlaştırma Piramidi, Seyyah Uygulaması.

Gamification in Teaching Children Turkish as a Second/Foreign Language

Öz

Historically, children’s entertainment and play needs have been reshaped through the influence of digital elements. As education and training follow suit, updating both in the use of materials and in the methods and approaches applied has become mandatory to achieve efficient feedback. The theory of gamification, developed in different areas of education in recent years and considered as a transition to another dimension of games, is one example of these developments. Therefore, this study examines the concept of gamification in the context of teaching Turkish as a second/foreign language in light of the changing needs of today’s children. For this purpose, we selected as the gamification design model, Werbach and Hunter’s D6 model (2012), which is the most widely used model in the field. Thus, the paper firstly discussed the theoretical dimension of the concept of gamification and then attempted to explain the characteristics of each stage of the D6 Model in relation to foreign language teaching. Finally we examined where Seyyah, identified as the only application that can serve as an example of gamification elements in teaching Turkish as a second/foreign language to children comply with the criteria of the D6 Model. It is concluded that the Seyyah application (although there is no relevant explanation in the application) is consistent with the elements in the D6 Model and fulfils some criteria in accordance with the Gamification Pyramid.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a Foreign Language to Children, Gamification for Children, Gamification Design, D6 Model, Gamification Pyramid, Seyyah Application.

Kaynakça

• Akdoğan, F. (2004). Yeni Projeler Işığında Erken Yaşta Yabancı Dil Öğretimi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 97-109.
• Alsawaier, R. S. (2018). The Effect of Gamification on Motivation and Engagement. International Journal of Information and Learning Technology, 35(1), 56-79.
• Altan, M. Z. (1999). Çoklu Zekâ Kuramı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(17), 105-117.
• Anşin, S. (2006). Çocuklarda Yabancı Dil Öğretimi. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (6), 9-20.
• Bacanlı, H. (2002). Gelişim ve Öğrenme (5. b.). Ankara: Nobel.
• Bahçeci, F. ve Uşengül, L. (2018). Eğitim ve Öğretim Uygulamalarında Yeni Bir Yaklaşım: Oyunlaştırma. Trakya Eğitim Dergisi, 8(4), 703-720.
• Bakhsh, S. A. (2016). Using Games as a Tool in Teaching Vocabulary to Young Learners. English Language Teaching, 9(7), 120-128.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (HÜTAD), (1), 19-30.
• Başal, H. A. (2019). Gelişim ve Psikoloji (Genişletilmiş 7. Baskı). İstanbul: Beta.
• Başutku, S. ve Demir, T. (2021). Çocuklara Türkçe Öğretiminde Materyal ve İçerik Hazırlama. Ö. Çangal, ve M. E. Çelik (Ed.), Çocuklara Türkçe Öğretimi içinde (ss. 121-146). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bozavlı, E. (2013). Erken Yaşta Yabancı Dil Öğretiminin Tarihsel Süreci ve Amaçları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4-Özel Sayı), 1561-1574.
• Bölükbaş, F. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Etkinlikler. F. Yıldırım, ve B. Tüfekçioğlu (Ed.), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Kuramlar-Yöntemler-Beceriler-Uygulamalar içinde (ss. 353-366). Ankara: Pegem Akademi.
• Çağlar, Ş. ve Kocadere, S. A. (2015). Çevrimiçi Öğrenme Ortamlarında Oyunlaştırma. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 14(27), 83-102.
• Cameron, L. (2001). Teaching Languages to Young Learners. Cambridge: Cambridge University Press.
• Canbulat, M. ve İşgören, O. Ç. (2005). Yabancı Dil Öğretimine Başlamada En Uygun Yaşın Ne Olduğuna İlişkin Dilbilimsel Yaklaşımlar ve Öğretmen Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 123-139.
• Charles, C. M. (2003). Öğretmenler İçin Piaget İlkeleri (G. Ülken, Çev.). Ankara: Nobel.
• Csikszentmihalyi, M. (2014). The Systems Model of Creativity: The Collected Works of Mihaly Csikszentmihalyi. Dordrecht: Springer.
• Çetintaş, B. ve Yazıcı, Z. (2016). Erken Çocukluk Döneminde Anaokulu ve Anasınıflarında İki Dilli Eğitim Uygulamaları ve Deneyimleri Üzerine Öğretmen Görüşleri. Mediterranean Journal of Humanities, VI(2), 173-187.
• D-AOBM (2020). Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni: Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme (Millî Eğitim Bakanlığı, Çev.). Strasbourg: Council of Europe Publishing.
• Demirel, Ö. (2016). Yabancı Dil Öğretimi, Dil Pasaportu, Dil Biyografisi, Dil Dosyası (9. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Ersoy, B. G. (2017). Türkçe Dersinde Oyunlaştırmanın İlkokul Öğrencilerin Söz Varlığına ve Motivasyonlarına Etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Fogg, B. J. (2009). A Behavior Model for Persuasive Design. In Proceedings of the 4th International Conference on Persuasive Technology (No. 40). 18 Aralık 2022 tarihinde https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/1541948.1541999 adresinden erişildi.
• İlter, B. ve Er, S. (2007). Erken Yaşta Yabancı Dil Öğretimi Üzerine Veli ve Öğretmen Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, (1), 21-30.
• Köse, B. ve Ük, Z. Ç. (2019). Oyunlaştırma Üzerine Yapılan Sosyal Bilimler Alanındaki Tezlerin Bibliyometrik Analizi. 4. International Symposium on Innovative Approaches in Social, Human and Administrative Sciences, 4(8), 119-129.
• Marczewski, A. (2013). Gamification: A Simple Introduction, Tips, Advice and Thoughts on Gamification. 10 Aralık 2022 tarihinde https://books.google.com.tr/books?hl=en&lr=&id=IOu9kPjlndYC&oi=fnd&pg=PA3&dq=Marczewski,+A.+(2013).+Gamification:+A+simple+introduction+full+pdf&ots=kIJvYGhTW&sig=e8sYbRICQvqL3E2t3M0S3tFQFW0&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false adresinden erişildi.
• Marczewski, A. (2015). User Types. In Even Ninja Monkeys Like to Play: Gamification, Game Thinking and Motivational Design (1. bs.). CreateSpace Independent Publishing Platform.
• MEB, (2022). Seyyah Uygulaması, 2 Aralık 2022 tarihinde https://play.google.com/store/apps/details? id=com.MEB.Seyyahvehl=trvegl=US ve https://f.eba.gov.tr/seyyah/wbglBuild/index.html adresinden erişildi.
• Miller, P. H. (2007). Gelişim Psikolojisi Kuramları (B. Onur, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Nurlu, M., Vargelen, H., Altunbay, M., Özdemir, O., ve İnan, K. (2015). Türkçenin Yabancı/İkinci Dil Olarak Öğretimi Politikaları. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Politikaları (A. Sarıçoban, Ed.) içinde (ss. 70-116). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital İmmigrants Part 1. On The Horizon, 9(5), 1-6.
• Sezgin, S., Bozkurt, A., Yılmaz, E. A. ve Linden, N. V. (2018). Oyunlaştırma, Eğitim ve Kurumsal Yaklaşımlar: Öğrenme Süreçlerinde Motivasyon, Adanmışlık ve Sürdürülebirlik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (45), 169-189.
• Simões, J., Redondo R. ve Vilas, A. (2013). A Social Gamification Framework For a K-6 Learning Platform. Computers in Human Behavior, 29(2), 345-353.
• Taşlıbeyaz, E. (2019). Z Kuşağı İle İlgili Araştırma Eğilimlerinin ve Eğitime Yönelik Katkılarının Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 715-729.
• Tılıç, G. (2020). Eğitimde Dijitalleşme Kapsamında Oyunlaştırma Kavramı. STD, 671-695.
• Tok, M. ve Yıgın, M. (2014). Türkçenin İkinci Dil Olarak Öğretiminde Öğrencilerin Kullandıkları Kelime Öğrenme Stratejileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 265-276.
• Tunga, Y. ve İnceoğlu, M. M. (2016). Oyunlaştırma Tasarımı. 3. Uluslararası Eğitimde Yeni Yönelimler Konferansı, İzmir, 267-279.
• Werbach, K. ve Hunter, D. (2012). For the Win: How Game Thinking can Revolutionize Your Business. Wharton Digital Press.
• Yıldırım, İ. ve Demir, S. (2014). Oyunlaştırma ve Eğitim. International Journal of Human Sciences, 11(1), 655- 670.