Şanlıurfa'nın Hilvan İlçesinden Seçilen Acı Badem (Prunus dulcis var. amara) Genotiplerinin Meyve Özelliklerinin Değerlendirmesi

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 269 - 275, 16.04.2025

Ersin Gülsoy , Mikdat Şimşek

https://doi.org/10.30910/turkjans.1571976

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Şanlıurfa'nın Hilvan ilçesinde seçilen acı badem genotiplerinin meyve özelliklerini değerlendirmektir. Çalışma 2015-2016 yıllarında yürütülmüş ve tohumdan yetiştirilen 18 acı badem genotipi incelenmiştir. Kabuklu ve iç badem ağırlığı, irilik ve çeşitli fiziksel özellikler de dahil olmak üzere meyve özellikleri belirlenmiştir. Kabuklu bademlerin ağırlığı 2.20 g ile 6.21 g arasında değişirken, çekirdek ağırlığı 0.50 g ile 1.04 g arasında değişmiştir. Kabuklu meyvelerin eni, boyu ve yüksekliği sırasıyla 15.92 ile 24.32 mm, 24.43 ile 40.68 mm ve 11.29 ile 14.88 mm arasında değişirken, çekirdekli meyvelerin eni, boyu ve yüksekliği sırasıyla 8.90 ile 13.57 mm, 17.45 ile 28.85 mm ve 4.51 ile 6.68 mm arasında değişmiştir. Çekirdeklerin şekli ağırlıklı olarak orta genişlikte ve yassı olarak sınıflandırılmıştır. Meyvelerin genel kalitesini değerlendirmek için ağırlıklı puanlama yöntemi kullanılmış ve puanlar 536 ila 624 puan arasında değişmiştir. Bu çalışmada, genotiplerin anaçlarının özelliklerini değerlendirmek ve kozmetik, ilaç ve gıda gibi çeşitli endüstrilerdeki potansiyellerini keşfetmek için daha fazla araştırma yapılması önerilmektedir. Bu çalışmanın acı badem çeşitliliğinin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunması ve böylece gelecekteki ıslah çalışmaları için önemli bir destek sağlaması beklenmektedir.

Keywords

Acı badem, performans, meyve özellikleri, Şanlıurfa

Evaluation of Fruit Characteristics of Bitter Almond (Prunus dulcis var. amara) Genotypes Selected from Hilvan District of Şanlıurfa

Abstract

The aim of this study was to evaluate the fruit characteristics of selected bitter almond genotypes in Hilvan district of Şanlıurfa, Türkiye. The study was conducted in 2015-2016 and examined 18 bitter almond genotypes grown from seed. Fruit characteristics were determined, including the weight of shelled and kernel almonds, size and various physical properties. The weight of the shelled almonds ranged from 2.20 g to 6.21 g, while the kernel weight ranged from 0.50 g to 1.04 g. The width, length and height of the shell fruits ranged from 15.92 to 24.32 mm, 24.43 to 40.68 mm and 11.29 to14.88 mm, respectively, while the width, length and height of the kernel fruits ranged from 8.90 to 13.57 mm, 17.45 to 28.85 mm and 4.51 to 6.68 mm, respectively. The shape of the kernels was predominantly classified as medium-wide and flat. A weighted scoring method was used to assess the overall quality of the fruit, with scores ranging from 536 to 624 points. In this study, further research is recommended to evaluate the properties of the rootstock of the genotypes and explore their potential in various industries such as cosmetics, pharmaceuticals and food. It is expected that this study will contribute to a better understanding of bitter almond diversity and thus provide important support for future breeding efforts.

Keywords

Bitter almond, performance, fruit characteristics, Şanlıurfa

References

• Ağlar, E. (2005). Pertek (Tunceli) Yöresi Bademlerinin (Prunus amygdalus L.) Seleksiyonu (yüksek lisans tezi, basılmamış),Y.Y.Ü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Van
• Atapour, M., & Kariminia, H.R. (2011). Characterization and transesterification of Iranian bitter almond oil for biodiesel production. Applied Energy, 88 (7), 2377-2381.
• Atapour, M., Kariminia, H.R. (2013). Optimization of Biodiesel Production from Iranian Bitter Almond Oil Using Statistical Approach. Waste Biomass Valor 4, 467–474. https:// doi.org/10.1007/ s12649-013-9203-5
• Bolarinwa, I. F., Orfila, C., & Morgan, M.R. (2014). Amygdalin content of seeds, kernels and food products commercially-available in the UK. Food chemistry, 152, 133-139.
• Bouzıd, H. A., Ghoumghar, H., Bıjla, L., Ibourkı, M., Koubachı, J., Laknıflı, A., & Gharby, S. (2021). A comparative pomological investigation of two almond [Prunus dulcis (Mill.) DA Webb] genotypes (bitter and sweet) harvested from Southern Morocco. Journal of Analytical Sciences and Applied Biotechnology, 3 (2), 3-2.
• Bozkurt, T. (2017). Datça (Muğla) İlçesinde Doğal Olarak Yetişen Bademlerin (Amygdalus communis L.) Seleksiyonu. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Čolić, S., Zec, G., Natić, M., & Fotirić-Akšić, M. (2019). Almond (Prunus dulcis) oil. Fruit oils: chemistry and functionality, 149-180.
• Del Cueto, J., Møller, B.L., Dicenta, F., & Sánchez-Pérez, R. (2017). β-Glucosidase activity in almond seeds. Plant Physiology and Biochemistry, 126, 163–172.
• Dicenta, F., Ortega, E., & Martínez-Gómez, P. (2007). Use of recessive homozygous genotypes to assess genetic control of kernel bitterness in almond. Euphytica, 153, 221-225.
• Emre, İ., & Tapkı, N. (2022). Adıyaman ili badem üretiminde pazarlama yapısının analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29 (2), 409-424.
• Guici El Kouacheur, K., Cherif, H.S., Saidi, F., Bensouici, C., & Fauconnier, M.L. (2023). Prunus amygdalus var. amara (bitter almond) seed oil: fatty acid composition, physicochemical parameters, enzyme inhibitory activity, antioxidant and anti-inflammatory potential. Journal of Food Measurement and Characterization, 17 (1), 371-384.
• Gülsoy E, Balta F. (2014). Aydın ili Yenipazar, Bozdoğan ve Karacasu ilçeleri badem (Prunus amygdalus Batch) seleksiyonu: Pomolojik özellikler. Akademik Ziraat Dergisi. 3 (2):61-68.
• Karatay, H., Sahin, A., Yilmaz, O., & Aslan, A. (2014). Major Fatty Acids Composition of 32 Almond (Prunus dulcis (Mill.) D. A. Webb.) Genotypes Distributed in East and Southeast of Anatolia. Turkish Journal of Biochemistry, 39, 307–316.
• Kaşka, N., Özcan, Z. & Ak, B.E. (2005). Recent developments of almond culture in the Southeast Anatolia region. Proceedings of the XIII. GREMPA Meeting on Pistachios and Almonds. Cahiers Options Mediterraneennes, Serie A, Numero:63: 239-245.
• Keser, S., Demir, E., & Yilmaz, O. (2014). Some Bioactive Compounds and Antioxidant Activities of the Bitter Almond Kernel (Prunus dulcis var. Amara). Journal- Chemical Society of Pakistan, 36, 922–930.
• Kodad, O., & Socias i Company, R. (2008). Variability of oil content and of major fatty acid composition in almond (Prunus amygdalus Batsch) and its relationship with kernel quality. Journal of agricultural and food chemistry, 56 (11), 4096-4101.
• Sánchez-Pérez, R., Howad, W., Garcia-Mas, J., Arús, P., Martínez-Gómez, P., & Dicenta, F. (2010). Molecular markers for kernel bitterness in almond. Tree Genetics & Genomes, 6, 237-245.
• Socias i Company, R., & Gradziel, T.M. (Eds.). (2017). Almonds: botany, production and uses. Şimsek, M., Gulsoy, E., Pehluvan, M., Erdogmus, B. (2018). A Research on Determination Some Botanical, Pomological and Chemical Properties of Walnut Genotypes (Juglans regia L.) Grown in Eastern Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 27 (4): 2492-2498.
• Şimşek, M. (2011). Çınar İlçesinde Badem Seleksiyonu. Bingöl Ünv. Fen. Bil. Dergisi, 1 (1): 32-36.
• Şimşek, M., & Gülsoy, E. (2017). Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Badem (Prunus amygdalus L.) Potansiyeline Genel Bir Bakış. Journal of the Institute of Science and Technology, 7 (3), 19-29.
• Şimşek, M., Osmanoglu, A. (2010). Derik (Mardin) İlçesinde Doğal Olarak Yetişen Bademlerin (Prunus amygdalus L.) Seleksiyonu. YYÜ TAR BİL DERG., 20 (3): 171-182.
• Thodberg, S., Del Cueto, J., Mazzeo, R., Pavan, S., Lotti, C., Dicenta, F., Sánchez-Pérez, R. (2018). Elucidation of the Amygdalin Pathway Reveals the Metabolic Basis of Bitter and Sweet Almonds (Prunus dulcis). Plant Physiology, 178, 1096–1111.
• Topçuoğlu, E., & Ersan, L.Y. (2020). Fonksiyonel beslenmede bademin önemi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34 (2), 427-441.
• Wani, I.A., Ahanger, R.A., Bhat, H.A., Lone, A.A., Bhat, T.A., Malik, I.A., & Hassan, G.I. (2012). Rootstocks of almond. Journal of Plant Development Sciences, Vol, 4 (2), 137-150.