Anadolu’da İlk Türk Beyliklerinin Ermenilerle İlişkileri

Year 2018, Volume: 3 Issue: 2, 50 - 79, 24.12.2018

Hüseyin Kayhan

Abstract

Türklerin Ermenilerle XI. yüzyıl başlarında Anadolu’da başlayan
ilişkileri, Selçuklu hâkimiyetinin yerleşmesi ile artarak devam etti.
Malazgirt Savaşı’nın kazanılmasından sonra Anadolu’da kurulan
Dânişmendliler, Mengücüklüler, Saltuklular, Dilmaçlılar, Artuklular ve
Sökmenliler beylikleri Bizanslıların yanında Ermenilerle de mücadele
etmek zorunda kaldılar. Haçlı Seferlerinin başlamasıyla birlikte
Avrupa’dan gelen Hıristiyanları kurtarıcı gibi gören Ermeniler, bu
istilacıların liderlerinden aradıkları ilgiyi göremeyince bazı yerlerde
Türklerin tarafını tutmak zorunda kaldılar. Türk beyleri, yönettikleri
topraklarda yaşayan Ermeni halka alışageldiklerinden daha insancıl
muamele ettiler. Türk idarelerinden memnun olan Ermeniler de
köylerde ve şehirlerde üretici bir kitle olarak bu yeni dönemde
varlıklarını devam ettirdiler. 

Keywords

Beylikler, Ermeniler, Haçlılar, Bizans Devleti, Artuklular

The Relations of the First Turkish Beyliks with the Armeniansin Anatolia

Abstract

The Turkish relations with Armenians, which began in the early XIth
century in Anatolia, increasingly continued with the dominance of the
Seljukians. After the victory of the Battle of Manzikert, the Beyliks of Danishmends, Menguceks, Saltuks, Dilmacs, Artuqids, Sokmens,
KizilArslans, and Inals had to struggle with the Armenians. With the
start of the Crusades, when the Armenians, who regarded the
Christian scoming from the Europe as their saviors, could not receive a
great deal of attention from the leaders of these invaders, thus, they
had to ally with the Turks in certain places. Turkish beyliks treated the
Armenians, who lived on the lands reigned by them, better than the
Armenians were used to. The Armenians, who were satisfied with the
administration of the Turks, continued their existence in the
newperiod as productive communities in the villages and in the cities. 

Keywords

Beyliks, Armenians, Crusaders, ByzantineState, Artuqids

References

• 387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II, Ankara 1997. ABÛ’L-FARAC, Abû’l-Farac Tarihi, Çev. Ö. R. Doğrul, 2 cild, Ankara 1987. ALBERT OF AACHEN, Historia Ierosolimitana, History oh the Journey to Jerusalem, Eng tr. S. B. Edginton, New York 2007. ALİSHAN, R. P., Léon Le Magnifique Premier Roi de Sissouanou de L’Arménocilicie, Fr. Tr. P. George Bayan, Venise 1888. ANNA KOMNENA, Alexiad, Çev. B. Umar, Malazgirt’in Sonrası, İstanbul 1996. ANİ’Lİ SAMUEL, Extrait de la Chronographie de Samueld’Ani, Recueil des Historiens des Croisades Documents Armeniens, Paris 1849, ss. 445-468. ANONİM GÜRCÜ VEKAYİNÂMESİ, Çev. H. D. Andreasyan, Gürcistan Tarihi (Eski Çağlardan 1212 Yılına Kadar), Ankara 2003. ANONİM SÜRYANİ VEKAYİNÂMESİ, Çev. V. İlmen, I. ve II. Haçlı Seferleri Vekayinamesi, İstanbul 2005. AZÎMÎ, Azîmî Tarihi (Selçuklular Dönemiyle İlgili Bölümler), Nşr. ve Çev. A. Sevim, Ankara 1988. BEDROSİAN, Robert Gregory, The Turco-Mongol İnvasions and The Lords of Armenia in the 13-14th. Centuries, Columbia University Ph.D. Tesis. 1979. DEMİRKENT, I., Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1098-1118), İstanbul 1974. ______, Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1118-1146), Ankara 1987. EBÛ ŞÂME, Kitâbu’r-Ravdateyn en-Nûriyyeve’s-Salâhiyye, Nşr. İbrahim Şemsu’d-dîn, Beyrut 2002. EBÛ’L-FİDÂ, Târîh, Nşr. M. Dayyûb, 2 cild, Beyrut 1997. ELİSSEEF, N., Nur ad-Din und Grand Prince Musulman de Syrieau Temps Croisades (511-568/1118-1174), 3 vols, Damascus 1967. FULCHERİUS CARNOTENSİS, A History of The Expedition to Jerusalem 1095- 1127, Eng. tr. F. R. Ryan, Knoxville 1969. GROUSSET, R., Başlangıcından 1071’e Ermenilerin Tarihi, Çev. S. Dolanoğlu, İstanbul 2005.