İSLAMİ MİKROFİNANS MODELLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2021, Volume: 2 Issue: 2, 93 - 118, 31.12.2021

Demet Akkan Çetindaş , Sevim Nur Şahbalı

Abstract

Bankacılık hizmetlerine ulaşmakta zorluk çeken yoksul bireylere finansal destek sağlanarak girişimlerinin hayata geçirildiği mikrofinans sistemi, Muhammed Yunus tarafından kurulmuş olan Grameen Bank modeli ve ortaya koymuş olduğu başarıyla gündeme gelmiştir. Sistem öncelikle mikro kredi hizmeti verirken zamanla hedef kitlenin ihtiyaçlarına yönelik olarak ürün yelpazesini genişleterek sigorta, danışmanlık ve tasarruf hizmetleri vermeye başlamıştır. Mikrofinans sistemi bireyin yoksulluğunu azaltırken toplumdaki girişim bilinci ve refah düzeyini artırarak kalkınmaya olumlu katkılar sağlamaktadır. Mikrofinans hizmetleri geleneksel bankacılık kredilerinden farklı olmakla birlikte geri ödemelerinde benzer süreçler takip edilmektedir. Bu nedenle kredilerdeki faiz olgusu İslami hassasiyetleri yüksek olan bireyler için sistemin dışında kalmak demektir. Nitekim bu durum İslami mikrofinans kurumlarının ortaya çıkmasına vesile olmuştur. İslami mikro finans sisteminde İslam iktisadı ve finansına uygun finansman işlemleri gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı farklı ülkelerde faaliyet gösteren mikrofinans modellerinin yakından incelenerek etkinliğinin araştırılmasıdır. Ayrıca İslami mikrofinans sistemini yakından incelenerek alternatif bir araç olarak farkındalığının artırılması amaçlanmıştır.

Keywords

mikro kredi, yoksulluk, islami mikrofinans, islami mikrofinans modelleri

A REVIEW ON THE APPLICABILITY OF ISLAMIC MICROFINANCE MODELS

Abstract

References

• Ahmed, H. (2002). Financing microenterprises: An analytical study of Islamic microfinance institutions. Islamic Economic Studies, 27-65.
• Ahmed, H. (2004). Frontiers of Islamic Banking: A Synthesis of Social Role and Microfinance. The European Journal of Management and Public Policy, 3(1), 118-138.
• AK, M. (2016). TOPLUMSAL BİR OLGU OLARAK YOKSULLUK. AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ, 296-306.
• Aktepe, İ. E. (2013). Sorularla Katılım Bankacılığı. İstanbul: TKBB Yayınları.
• Aktepe, İ. E. (2017). Katılım Finans. İstanbul: TKBB Yayınları.
• Aris, N. A., Othman, R., Azli, R. M., Arshad, R., Sahri, M., & Yaakub, A. R. (2012). Islamic house financing: Comparison between Bai’ Bithamin Ajil (BBA) and Musharakah Mutanaqisah (MM). African Journal of Business Management, 6(1), 266-273.
• Canbaz, M. F. (2019). İslâmi Finans Aracı Olarak Karz-ı Hasen ve Katılım Bankaları İçin Bir Model Önerisi. Afyonkarahisar, Türkiye. 2021 tarihinde alındı
• Canbaz, M. F. (2020a). İslam İktisadı ve Finansında Temel Sorunlar. KOCATEPEİİBF Dergisi, 22(2), 244-257.
• Canbaz, M. F. (2020b). İslami Finansman ve Karz-ı Hasen. İstanbul: Nida Akademi.
• Canbaz, M. F., & Çonkar, M. K. (2020). Karz-ı Hasen ve Katılım Bankaları Tecrübesi. İslami İktisat ve Finans (s. 47). içinde Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Canbaz, M. F., & Erden, A. S. (2020). Katılım Bankalarında Mudarebe Finansmanını Engelleyen Faktörler. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 646-658.
• Celebcioğlu, A. (2017). Türkiye’De İslami Finansın Tarihi Ve Kullanılan Finansman Yöntemlerinin Karşılaştırmalı Analizi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Christen, R. P., Lyman, T. R., & Rosenberg, R. (2003). Microfinance Concenceus Guidlines: Guiding Principles On Regulation and Supervision of Microfinance. Washington: CGAP.
• Christen, R. P., Lyman, T. R., & Rosenberg, R. (2003). Microfinance Concencus Guidelines: Guiding Principles on Regulation and Supervision of Microfinance. Washington: CGAP World Bank Grop.
• Dhumale, R., & Sapcanin, A. (1998). An Application of Islamic Banking Principles to Microfinance.
• Farooq, M. O. (2009). The Challenge Of Poverty And Mapping Out Solutions: Requisite Paradigm Shift From A Problem-Solving and Islamic Perspective. Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 5(2), 45-76.
• Bahçe, A. B. & Gümüş, Ö. (2016). Kamu Maliyesi Açısından İslamiyet‘te Yoksulluğun Görünümü ve İslami Mikrofinansın Kullanılabilirliği. Hacettepe Sosyal Ve Beşerî Bilimler Dergisi , 1-18.
• Gündoğdu, A. S. (2018). An Inquiry into Islamic Finance from the Perspective of Sustainable Development Goals. European Journal of Sustainable Development, 381-390.
• ISLAM, M. S., & ALAM, M. W. (2016). CAN ISLAMIC MICRO-FINANCE ALLEVIATE POVERTY? A CASE STUDY FROM SOUTH-EASTERN BANGLADESH. İSLAM EKONOMİSİ VE FİNANSI DERGİSİ, 63-81.
• Kallek, C. (2005). Mudarebe. İstanbul: İslam Ansiklopedisi.
• Khan, A. A., & Isabel, P. (2010). The influence of faith on Islamic microfinance programmes. Birmingham: Islamic Relief Worldwide. Ledgerwood, J., Earne, J., & Nelson, C. (2013). The New Microfinance Handbook: A Financial Market System Perspective. Washington: The World Bank.
• MORDUCH, J. (2000). The Microfinance Schism. World Development, 617-629.
• Müzaraa. (2006). H. Kayapınar. içinde İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi.
• Nadeem, A. (2010). Islamic Business Contracts and Microfinance: A Case of Mudaraba. SSRN Electronic Journal. doi:doi:10.2139/ssrn.1719493
• OBAIDULLAH, M. (2008). Introduction to Islamic Microfinance. IBF Net Limited.
• Obaidullah, M. (2008). Role Of Microfinance In Poverty Alleviation. Jeddah: Islamic Development Bank.
• Obaidullah, M., & Khan, T. (2008b). Islamic Microfinance Development: Challenges and Initiatives. Policy Dialogue Paper.
• Öner, E., Okan, P., Gökten, S., & Aypek, N. (2008). Mikrofinans Sistemi ve Ticari Bankaların Mikrofinans Sistemindeki Yeri. Sosyo Ekonomi Dergisi , 55-74.
• Özdemir, M. (2018). TÜRKİYE’DE İSLAMİ MİKROFİNANS ÜZERİNE UYGULANABİLİR MODEL ÖNERİLERİ. Sakarya: T.C. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, M. (2018, Kasım). TÜRKİYE’DE İSLAMİ MİKROFİNANS ÜZERİNE UYGULANABİLİR MODEL ÖNERİLERİ. Doktora Tezi. Sakarya: T.C. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, M. (2019a). Karz-ı Hasen Dünya Örnekleri Üzerine İnceleme. Karz-ı Hasenin Kurumsallaşması (s. 26-28). içinde İstanbul: Ensar Neşriyat.
• ÖZDEMİR, M., & SAVAŞAN, F. (2017). KATILIM BANKALARI İÇİN BİR İSLAMİ MİKROFİNANS PROGRAMI ÖRNEĞİ: BANGLADEŞ İSLAM BANKASI KIRSAL KALKINMA PROGRAMI. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23-47.
• Öztop, F. (2006). Özel Finans Kurumlarının Vergilendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Parlakkaya, R., & Çürük, S. A. (2015). Bir Yoksullukla Mücadele Aracı Olarak İslami Mikrofinans ve Türkiye’de Uygulanabilirliği . Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, 61-86.
• Rahman, A. A. (2010). Islamic microfinance: an ethical alternative to poverty alleviation. Humanomics, 26(4), 284-295. doi:DOI 10.1108/08288661011090884
• Rahman, A. R. (2007). Islamic Microfinance: A Missing Component in Islamic Banking. Kyoto Bulletin of Islamic Area Studies, 38-53. Sezgin, E. (2020). BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİNİN UYGULANMASINA ALTERNATİF BİR YÖNTEM: İSLAMİ MİKROFİNANSMAN. İstanbul: İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ.
• Tokmakçıoğlu, K. (2017). MİKROKREDİNİN YAYGINLAŞTIRILMASINA YÖNELİK İSLAMİ MİKROFİNANS ÜRÜNLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 117-136.
• Uddin, A. E. (2017). A NEW DIMENSION OF ISLAMIC MICROFINANCE REVOLUTION IN BANGLADESH: A CASE STUDY OF RDS. Journal of Turkish Social Sciences Research, 26-41.
• Usmani, M. M. (2012). An Introduction to Islamic Finance. Brill.
• Wilson, R. (2007). MAKING DEVELOPMENT ASSISTANCE SUSTAINABLE THROUGH ISLAMIC MICROFINANCE. IIUM Journal of Economics and Management, 197-217.
• Yanpar, A. (2015). İslami Finans; İlkeler, Araçlar ve Kurumlar ((2. Baskı b.) b.). İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Zeineb Zouarı, M. S. (2013). Enhancing the Enforceability of Islamic Microfinance Contracts in OIC countries. MPRA Paper, 1-36.
• Zouari, Z., & Nabi, M. S. (2013). “Enhancing the Enforceability of Islamic Microfinance Contracts in OIC Countries. MPRA Paper.