ABDURRAHMÂN CÂMÎ’NİN FARSÇA BİR GAZELİNİN NAKŞİBENDÎ ŞEYHLERİNDEN EDİRNELİ ARABZÂDE HÂCE MEHMED İLMÎ EFENDİ TARAFINDAN YAPILAN ŞERHİ

Year 2018, Volume: 3 Issue: 2, 181 - 192, 01.08.2018

Müzahir Kılıç , Mehrali Calp

Abstract

Dinî-tasavvufî tondaki
bu metnin, müellifin şahsî duygu ve düşüncelerinden çok onun bağlı olduğu
tasavvuf geleneğinin etkisi altında kaldığı söylenebilir. Müellif, bu eserde, tasavvufî
duygu ve düşüncelerini açıklamakta ve muhataplarını konu ile ilgili olarak bilinçlendirmeyi
amaçlamaktadır.

Bu eser, başlıktan da
anlaşılacağı üzere bir şerhtir ve nazım-nesir karışımı bir metin özelliği
sergilemektedir. Eser ayet, hadis ve ermişlerin sözleri ile bezelidir. Eserde
yer yer farklı ediplerin beyit ve sözleri de yer almaktadır. Metin, var olan
Farsça beyitlerden örülü dilsel anlatım inceliklerinin ve belirli dizemlerin
kullanıldığı sözdizimsel bir yapıdadır.

Çalışmanın
giriş bölümünde Edirneli Arabzâde Hoca Mehmed İlmî Efendi ve Câmî’nin
biyografisi hakkında özlü bilgi verildi. Eserde geçen âyet, hadis, tasavvufî
deyim ve kelime grupları Arap harfleri ile aslına uygun olarak açıklandı.
Karşılıkları, Latin harfleri ile gösterildi. Anlamları dipnot olarak verildi.
Böylece eser’in edebi ve tasavvufî
anlam ve değeri ortaya konmaya çalışıldı. Çalışma sonuç bölümüyle tamamlandı.

Keywords

Nakşibendilik, tasavvuf, şiir

References

• Calp, M., ( 2014), İlmi Dedenin cezire-i mesnevi şerhi üzerine anlam bilimsel bir çözümleme, Ekim, Nobel Yayın Dağıtım Ankara.Dîvân-ı Câmî, nşr. I-II, A‘lâhân-i Efsahzâd, Defter-i Neşr-i Mîrâs-ı Mektûb, Tahran 1378 hş.http://www.ehlisunnetbuyukleri.com/Islam-Âlimleri-Ansiklopedisi/Detay/MOLLA-CAMI/3092.İpekten, H. ve d.(1988), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Yorum Matbaası, I. Baskı, Ankara.Yılmaz, M., (1992) , Edebiyatımızda İslâmî Kaynaklı Sözler (Ansiklopedik Sözlük), Enderun Kitabevi, İstanbul Kur’an-ı Kerim Meali; Kasas Suresi, 28/88) Haz. Fikri Yavuz, Sönmez Neşriyat, s.397. İstanbul.