GİYİM TÜKETİMİ VE MAHREMİN ERİL İNŞASI: İŞ YAŞAMINDA ERİL GİYİM KODLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2017, 16. UIK Special Issue, 425 - 442, 25.10.2017

Ayşe Karaçizmeli , Ayla Özhan Dedeoğlu , Elif Üstündağlı Erten

https://doi.org/10.18092/ulikidince.316719

Cited By: 1

Abstract

Günümüz
dünyasının modern unsurları, beden üzerinde kontrolü arttıran çeşitli araçları yaratırken
beden, üzerinde çalışılması gereken bir proje ve bireysel kimliğin bir parçası
olarak ele alınmaktadır (Baudrillard, 1997; Shilling, 2012). Bu araştırmada
beden üzerinde çalışmayı işaret eden giyinme edimi, literatürdeki çoğu
çalışmadan farklı olarak erkek giyimi üzerinden incelenmiştir. Baskın maskülen
ve dini söylemler ile estetik kodlar ve iş yeri davranış kodlarının
şekillendirdiği bu giyim tüketim pratikleri, toplumsal söylemde genellikle
kadınlar açısından ele alınan “mahrem” kavramı çerçevesinde de incelenmiştir.

 

Çalışmada beyaz
yakalı erkeklerin işyeri ve diğer sosyal alanlarda yerleşik giyim kodlarını
nasıl yorumladıklarını ortaya koymak için nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Mahrem kavramının erkek çalışanların giyim pratiklerindeki yansımaları incelenerek
modern mahrem teorisine katkı yapılmasının hedeflendiği bu çalışmada erkek
çalışanlar için giysinin itibar, terfi, verimlilik ve motivasyonla
ilişkilendirildiği ve emek pazarında rekabet üstünlüğü sağlayan bir araç olarak
görüldüğü ortaya koyulmuştur. Mahrem boyutunda ise kadına özgü mahremden farklı
olarak erkeğe özgü mahremin dişil görünme korkusuyla şekillendiği saptanmıştır. 

Keywords

Giyim tüketimi, beyaz yaka çalışanlar, eril mahrem

References

• Althusser, Louis (2010) İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, çev. Alp Tümertekin, İthaki Yayınları 4. Basım, İstanbul.
• Arnould, Eric J. ve Linda L. Price (2000): “Authenticating Acts and Authoritative Performances: Questing for Self and Community,” in The Why of Consumption: Contemporary Perspectives on Consumers Motives, Goals, and Desires, (ed. S. Ratneshwar, D. G. Mick, C. Huffman), London: Routledge, 140-163.
• Ayata, Sencer (2012). Yeni Orta Sınıf ve Uydu Kent Yaşamı. Kültür Fragmanları içinde, Ayşe Saktanber ve Deniz Kandiyoti (ed.), İstanbul: Metis Yayınları, 37-56.
• Barber, K.(2008), The Well-Coiffed Man: Class, Race, and Heterosexual Masculinity in the Hair Salon. Gender & Society, 22(4), 455-476.
• Baudrillard, Jean (1997). Tüketim Toplumu, çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keski, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Baudrillard, J., (2003). Simulakrlar ve Simulasyon. Çev. Oğuz Adanır. Doğu Batı Yayınları, İstanbul.
• Belsey, A. Ve Chadwick, R. (2011). Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar. çev: Nurçay Türkoğlu. Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Berlant, L. ve Warner, M. (1998). Sex in Public. Critical Inquiry 24(2):542-66.
• Blumer, H. (1969). Symbolic Interactionism: Perspective and Method. University of Califomia Press, Berkeley.
• Bocock, R. (1997); Tüketim. çev. İrem Kutluk. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Bourdieu, P. (2010). Distinction A Social Critique of the Judgement of Taste. çev. Richard Nice, Routledge.
• Bourdieu, P. (2014). Eril Tahakküm, çev. Bediz Yılmaz. Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• Bourdieu, P. (1998). Practical Reason: On the Theory of Action. Polity Press, Cambridge.
• Craib, I. ve Benton, T. (2011). Sosyal Bilim Felsefesi Toplumsal Düşüncenin Felsefi Temelleri. Sentez Yayıncılık, İstanbul.
• Çakır S. (1994). Osmanlı Kadın Hareketi. Metis Yayınları, İstanbul.
• Dedeoğlu Özhan, A. ve Karaçizmeli Güzeler, A. (2015). A Room of Their Own: Oda as a Consumptionscape between Traditional and Modern. Special Issue on Turkey and Turkish Communities: Journal of Macromarketing, DOI: 10.1177/0276146715578530.
• Dedeoğlu Özhan, A. ve Savaşçı, İ. (2005). Tüketim Kültüründe Beden Güzelliği ve Yemek Yeme Arzuları: Kadınların Tüketim Pratiklerine Yansıması. Ege Akademik Bakış, Cilt 5, sayı 1-2, 77-88.
• Duerr, H.P., (1999). Uygarlaşma Sürecinin Miti I: Çıplaklık ve Utanç. çev. Tarhan Onur. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Edwards, T. (1997). Men İn The Mirror: Men's Fashion, Masculinity And Consumer Society. London, Cassell.
• Erkilet, Alev (2012). Mahremiyetin Dönüşümü: Değer, Taklit ve Gösteriş Tüketimi Bağlamında “İslami” Moda Dergileri”. Birey ve Toplum, Cilt:2, Sayı: 4.
• Esgin, Ali (2008). Anthony Giddens Sosyolojisi, Anı Yayınları, 2. Baskı.
• Featherstone, M (1991). Consumer Culture and Postmodernism. London: Sage.
• Flügel, J.C. (2008). Giysi Sembolizmi ve Giysilerin Çok Anlamlılığı. içinde “İnsan Giyinir”, ed. Şeyda Öztürk, Cogito, Sayı:55, Yapı Kredi Yayınları.
• Foucault, Michel (1991). Discipline and Punish: The Birth of the Prison. London: Penguin.
• Foucault, Michel (2000). Özne ve İktidar. çev. I. Ergüden ve O. Akınhay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, Michel (2004). Toplumu Savunmak Gerekir. çev: Şehsuvar Aktaş. YKY Yayınları, İstanbul.
• Gerçek, E., Tanyeli, U. (2012). İstanbul’da Mekan Mahremiyetinin İhlali ve Teşhiri: Gerilimli Bir Tarihçe ve 41 Fotoğraf. Akın Nalça Kitapları, İstanbul.
• Giddens, A., (2014). Modernite ve Bireysel-Kimlik - Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. Say Yayınları, İstanbul.
• Gill, R., Henwood, K., McLean, C. (2005). Body projects and the regulation of normative masculinity. London: LSE Research Articles Online. Erişim: http://eprints.lse.ac.uk/archive/00000371/
• Göle, N. (2008). Melez Desenler: İslam ve Modernlik Üzerine. 3. Basım, Metis Yayınları, İstanbul.
• Göle, N. (2010). Modern Mahrem: Medeniyet ve Örtünme. 10. Basım, Metis Yayınları, İstanbul.
• Göle, N., (2003). Röportaj: Nilüfer Göle ile Kamusal Alan ve Sivil Toplum Üzerine...”, Sivil Toplum Dergisi, Yıl:1, Sayı 2.
• Kandiyoti, D. (2011). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar. Metis Yayınları, İstanbul.
• Karademir Hazır, I. (2014). How Bodies Are Classed: An Analysis of Clothing And Bodily Tastes in Turkey. Poetics, Vol. 44, 1-21. Erişim: http://dx.doi.org/10.1016/j.poetic.2014.04.001
• Kaya, İ. (2006). Sosyal Teori ve Geç Modernlikler: Türk Deneyimi. 1. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
• Keyman, E. F., & Koyuncu, B. (2005). Globalization, alternative modernities and the political economy of Turkey. Review of International Political Economy, 12(1), 105-128.
• Kidd, P. S., & Parshall, M. B. (2000). Getting the focus and the group: enhancing analytical rigor in focus group research. Qualitative health research, 10(3), 293-308.
• Kitzinger, J. (1995). Qualitative research. Introducing focus groups. BMJ: British Medical Journal, 311(7000), 299.
• Lacan, J. (1978). The Seminar of Jacques Lacan: The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis. W. W. Norton &Company.
• McKinlay, A. (2006). Managing Foucault: genealogies of management. Management & Organizational History, 1(1), 87-100.
• Moore, S. (1988). 'Here's Looking at You Kid!'. in The Female Gaze - Women as Viewers of Popular Culture. Gamman, L. & Marshment, M. (eds) London, The Women's Press.
• Nixon, S. (1996). Hard Looks: Masculinities, Spectatorship and Contemporary Consumption. London, University College London.
• Onwuegbuzie, A. J., Dickinson, W. B., Leech, N. L., & Zoran, A. G. (2009). A qualitative framework for collecting and analyzing data in focus group research. International journal of qualitative methods, 8(3), 1-21.
• Özbay, C., Terzioğlu, A., Yasin, Y. (2011). Neoliberalizm ve Mahremiyet: Türkiye'de Beden Sağlık ve Cinsellik. Metis Yayınları, İstanbul.
• Öztürk, A. (2012). Eril Bedenselleşme: Hegemonik Erkek Bedeninin İnşası. Flsf (Felsefe Ve Sosyal Bilimler Dergisi), Sayı: 13, S. 39-53 Issn 1306-953.
• Öztürk, A. (2010). Postyapısalcılık. Phoenix Yayınları 1. Baskı,Ankara.
• Sancar S. (2012). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İletişim Yayınşarı, İstanbul.
• Seidler, V. J.(1994). Unreasonable Men: Masculinity and Social Theory. Routledge, London.
• Shilling, C. (2012). The Body and Social Theory. Sage Publications, London.
• Simmel, G.(1957). Fashion. American Journal of Sociology. Vol: LXII, May 1957, No: 6, 541-558.
• Simpson,M. (1994). Male Impersonators: Men Performing Masculinity. London: Cassell.
• Strathern, M. (1988). The Gender of the Gift: Problems With Women and Problems With Society in Melanesia (Vol. 6). Univ of California Press.
• Şehlikoğlu, S. (2016). Exercising in Comfort Islamicate Culture of Mahremiyet in Everyday Istanbul. Journal of Middle East Women’s Studies, 12:2, July 2016 DOI 10.1215/15525864-3507606
• Şeyhun, M.D. (2008). Siyah Çanta Üzerine Bir Deneme. içinde İnsan Giyinir. Şeyda Öztürk (ed.) Cogito, Sayı:55, Yapı Kredi Yayınları.
• Turner,B.S. (1984). The Body and Society. Oxford: Blackwell.
• Wacquant, Löic (2004). Body and Soul: Notebooks of an Apprentice Boxer. Oxford Univ. Press, New York.
• Yanagisako, S. J., & Collier, J. F. (1987). Toward a Unified Analysis of Gender and Kinship. Gender and Kinship: Essays Toward a Unified Analysis, 14-50. Stanford, CA: Stanford University Press.
• Zhumagaziyeva, A. ve Koç, F. (2010). Kültürel Etkileşimde Kadınların Giysi Alışkanlıklarındaki Değişimin Mahremiyet Açısından İncelenmesi (Kazakistan Ve Türkiye Örneği). E-Journal of New World Sciences Academy Vocational Education, Vol: 5, No: 2, Article Number: 2C0024 113-131.