ÇALIŞANLARIN TEKNOLOJİK STRES ALGILARININ BİREYSEL İŞ PERFORMANSINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ: DÜZCE İLİ TEKSTİL SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 17 - 34, 01.07.2022

Bekir Küçükdursun , Tuğçe Songül Özkan , Sena Şahin , Burhan Doğan , Öznur Bozkurt

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki değişimler hayatın her alanında olduğu gibi iş dünyasında da oldukça etkili olmaya başlamıştır. Günümüzde işletmelerin rekabet ortamında hayatta kalabilmeleri için teknolojik değişimlere hızla uyum sağlamaları önemli bir başarı ölçütü haline gelmiştir. İşletmelerin yaşadığı bu değişim süreci, çalışanlarını da büyük oranda etkilemiştir. Çalışanların yaşanan değişimlere hızla ayak uydurma gereklilikleri, teknoloji kaynaklı strese neden olabilmektedir. Teknolojik stres ise çalışanların performansını etkileyebilecek potansiyele sahiptir. Bu çalışmanın amacı, teknolojik stresin bireysel iş performansına etkisini incelemektir. Araştırma verileri Düzce’ de tekstil sektöründe çalışan 160 kişiden anket tekniği ile toplanmıştır. SPSS26 programı kullanılarak yapılan analizler neticesinde, araştırmaya katılanların orta derecede teknolojik stres yaşadıkları ve bireysel iş performanslarının da yüksek olduğunu düşündükleri sonucuna erişilmiştir. Çalışanların yaşadığı teknolojik stres ise bireysel iş performansını negatif olarak etkilemektedir. Ayrıca araştırmaya katılanların demografik özelliklerine göre de teknolojik stres ve bireysel iş performansı algısı da farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Teknolojik Stres, Teknolojik Belirsizlik, Teknolojik Karmaşıklık, Teknolojik İş Yükü, Bireysel İş Performansı

EXAMINATION OF THE EFFECT OF TECHNOLOGICAL STRESS PERCEPTIONS OF EMPLOYEES ON INDIVIDUAL WORK PERFORMANCE: A RESEARCH ON DUZCE PROVINCIAL TEXTILE SECTOR

Öz

Changes in information and communication technologies have begun to be quite effective in the business world as well as in all areas of life. Today, it has become an important success criterion for businesses to adapt rapidly to technological changes in order to survive in a competitive environment. This change process experienced by businesses has also greatly affected their employees. The requirements of employees to keep up with the changes experienced can cause technology-induced stress. Technological stress has the potential to affect the performance of employees. The aim of this study is to examine the effect of technological stress on individual job performance. The research data were obtained from 160 people working in the textile sector in Düzce, through questionnaires. As a result of the analyzes made using the SPSS26 program, it was concluded that the participants of the study experienced moderate technological stress and thought that their individual job performance was high. Technological stress experienced by employees negatively affects individual job performance. In addition, the perception of technological stress and individual job performance differs according to the demographic characteristics of the participants.

Anahtar Kelimeler

Technological Stress, Technological Uncertainty, Technological Complexity, Technological Workload, Individual Job Performance

Kaynakça

• Akgün, F. (2019). Öğretim Elemanlarının Bilgi ve İletişim Teknolojilerine Yönelik Kabulleri ve Teknostres Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları, 9(2), 40-66. doi:10.22521/jesr.2019.92.1
• Aktaş, H. ve Gürkan, G. Ç. (2015). İş-Aile ve Aile-İş Çatışması ile Bireysel Performans Etkileşiminde Meslekî Bağlılığın Aracı Rolü: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi, 16(2), 139-154. doi: 10.31671/doğuş.2018.66
• Alam, M. A. (2015). Techno-Stress and Productivity: Survey Evidence From The Aviation Industry. Journal Of Air Transport Management, 50, 62-70. doi: 10.1016/j.jairtraman.2015.10.003
• Altaş, S. ve Kuzu, A. (2013). Örgütsel Etik, Örgütsel Güven ve Bireysel İş Performansı Arasındaki İlişki: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar, 1(2), 29-41. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejoir/issue/5375/72944
• Baş, M., Balaman, F.ve Balcı, S. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Teknoloji Destekli Öğrenme Ortamında Teknostres Düzeyleri Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik-Güvenirlik Çalışması. Ekev Akademi, 87, 451-470. http://www.ekevakademi.org/
• Bingöl, D. (2019). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Bozkurt, Ö. ve Ercan, A. (2017). Akademik İyimserlik İle Performans Arasındaki İlişkinin Akademisyenler Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 251-263. https://dergipark.org.tr/en/pub/ijmeb/issue/54601/744463
• Bozkurt, Ö. , Meriç, S. ve Bozkurt, İ. (2017). Kişilik Özelliklerinin Yenilikçilik Eğilimi Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Kamuda Çalışan Yöneticiler Üzerinde Bir Araştırma. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 58-70. https://dergipark.org.tr/en/pub/dusbed/issue/30510/330145
• Brod, C. (1984). Technostress: The Human Cost Of The Computer Revolution. Addison Wesley Publishing Company.
• Büte, M. (2011). Etik İklim, Örgütsel Güven ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler, 25(1), 171-192. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2697/35633
• Charles, P. A. (2014). Ict Competence And Lecturers Job Efficacy In Universities In Cross River State, Nigeria. International Journal Of Humanities And Social Science, 4(10): 259-266.
• Çalışkan, A. ve Akkoç, İ. (2012). Girişimci ve Yenilikçi Davranışın İş Performansına Etkisinde Çevresel Belirsizliğin Rolü. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler, 9(1), 1-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cagsbd/issue/44620/554286
• Çoban, R. ve Aydoğdu, T. (2020). Havacılık Sektöründe Zaman Baskısının Teknostrese Etkisi: Uçak Bakım Teknisyenleri Üzerine Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları, 12(3), 2242-2460. doi: 10.20491/İsarder.2020.985
• Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri. Doğuş Üniversitesi, 9, 35-46. https://dergipark.org.tr/en/pub/doujournal/issue/66658/1042932
• Erer, B. (2021). Teknolojinin Karanlık Yüzü: Teknostres. Management And Political Sciences Review, 3(1), 80-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mpsr/issue/63017/933676
• Fındıklı, M. A. (2016). Sanal Kaytarma ve İş Performansı İlişkisi: Sağlık Ve Tekstil Sektörü Çalışanlarının Karşılaştırılması. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 9(1), 32-62. http://193.140.245.211/bitstream/11452/7279/1/9_1_2.pdf
• George, J.M. & Jones, G.R. (2012). Understanding And Managing Organizational Behavior, Sixth Edition, New Jersey, Pearson Education Inc.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference, 17.0 Update (10a Ed.) Boston: Pearson
• Güçlü, N. (2001). Stres Yönetimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, 21(1), 91-109. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6769/91096
• Günlük, M., Özer, G.ve Özcan, M. (2017). Meslek Memnuniyeti ve Bireysel İş Performansı İlişkisinde Mesleki Bağlılığın Ara Değişken Etkisi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Çalışma. International Review Of Economics And Management, 5(4), 1-22. doi: 10.18825/iremjournal.335535
• Hair, J. F. Black, W.Anderson, R. Babin, B. R. & Tahtam, R. L. (2006). Multivariatedata Analysis With Readings, London: Mcmillanbookcompany
• Hung, W., Chen, K., & Lin, C. (2015). Telematics And Informatics Does The Proactive Personality Mitigate The Adverse Effect Of Technostress On Productivity İn The Mobile Environment. Telematics And Informatics, 32(1), 143–157. doi: 10.1016/J.Tele.2014.06.002
• İrge, T.N. ve Şen, E. (2020). Çalışanların Dijital Teknolojiye Yönelik Tutumlarının ve İç Girişimcilik Özelliklerinin Bireysel İş Performanslarına Etkisi. İşletme Araştırmaları, 12 (3), 2556-2579. doi: 10.20491/İsarder.2020.993
• Kirkman, B. L. & Rosen, B. (1999). Beyond Self-Management: Antecedents And Consequences Of Team Empowerment. Academy Of Management Journal, 42(1), 58-74. doi: 10.2307/256874
• Kargün, S. ve Koç, H. (2021). İşgörenlerin Motivasyon Düzeylerinin Örgütsel Bağlılık ve İş Performansı Üzerine Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir İnceleme, İşletme Araştırmaları, 13 (4), 3786-3800. doi: 10.20491/isarder.2021.1356
• Kestane, A. ve Özbek, A. (2021). Teknostresin Muhasebe Meslek Mensuplarının Bireysel İş Performanslarına Etkisi: Kütahya İlinde Araştırma. Muhasebe ve Finansman, 2021 Özel Sayı, 333-350. doi: 10.25095/Mufad.933974
• Kohli, A. K. (1985). Some Unexplored Supervisory Behaviors And Their Influence On Salespeople's Role Clarity, Specific Self-Esteem, Job Satisfaction, And Motivation. Journal Of Marketing Research, 22(4), 424-433. Doi: 10.2307/3151587
• Kopuz, K. ve Aydın, G. (2020). Sağlık Çalışanlarında Teknostres: Bir Özel Hastane Örneği. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları, 2(3), 249-264. doi: 10.38009/Ekimad.780928
• Özbozkurt, O.B. (2019). Teknostres ve Verimlilik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma, Sosyal ve Beşeri Bilimler, 61-73.
• Özbozkurt, O. B. ve Kırmızısaç, E. (2019). Stres Oluşturan Etmenlerin İş Performansı Üzerindeki Etkisi: Mersin İlinde Kuyumculuk Sektörü Yöneticileri Üzerine, Journal Of Yaşar University, 14(55), 288-298 doi: 10.19168/jyasar.553388.
• Öztürk, E. (2006). Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli. Şeref Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri İçinde (259-269). Ankara: Asil
• Pflügner, K. (2022). Technostress Management At The Workplace: A Systematic Literature Review. Wirtschaftsinformatik 2022, https://aisel.aisnet.org/wi2022
• Rotundo, M. & Sackett, P. R. (2002). The Relative Importance Of Task, Citizenship, And Counterproductive Performance To Global Ratings Of Job Performance: A Policy-Capturing Approach. Journal Of Applied Psychology, 87(1), 66–80. doi:10.1037/0021-9010.87.1.66
• Selye, H. (1956). The Stress Of Life. New York: Mcgraw-Hill.
• Sigler, T.H. & Pearson, C.M. (2000), Creating An Empowering Culture: Examining The Relationship Between Organizational Culture And Perceptions Of Empowerment, Journal Of Quality Management, 5, 27–52. doi:10.1016/S1084-8568(00)00011-0
• Suharti, L. & Susanto, A.A. (2014). The Impact Of Workload And Technology Competence On Technostress And Performance Of Employees. Indian Journal Of Commerce And Management Studies, Educational Research Multimedia & Publications, 5(2), 01-07 https://ijcms.in/index.php/ijcms/article/view/403
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics (4th Ed.). Boston: Alıyn&Bacon.
• Tagurum, Y. O., Okonoda, K. M., Miner, C. A., Bello, D. A. & Tagurum, D. J. (2017). Effect Of Technostress On Job Performance And Coping Strategies Among Academic Staff Of A Tertiary Institution In North-Central Nigeria. International Journal Of Biomedical Research, 8(6), (312-319). doi: Https://Doi.Org/10.7439/İjbr
• Tarafdar, M., Pullins, E. B. & Ragu‐Nathan, T. S. (2015). Technostress: Negative Effect On Performance And Possible Mitigations. Information Systems Journal, 25(2), 103-132. doi: 10.1111/isj.12042
• Tarafdar, M., Pullins, E. & Ragu-Nathan, T. S. (2011). Examining Impacts Of Technostress On The Professional Salesperson’s Performance. AMCIS 2011 Proceedings, doi:10.1080/08853134.2013.870184
• Tarafdar, M., Tu, Q., Ragu-Nathan, B. S. & Ragu-Nathan, T. S. (2007). The Impact Of Technostress On Role Stress And Productivity. Journal Of Management Information Systems, 24(1), 301-328. https://doi.org/10.2753/MIS0742-1222240109
• Tekingündüz, S., Top, M. ve Seçkin, M. (2015). İş Tatmini, Performans, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Hastane Örneği. Verimlilik, 4, 39-64. https://dergipark.org.tr/en/pub/verimlilik/issue/21773/234017
• Topcu, M. K., Beğenirbaş, M. ve Turgut, E. (2017). Örgütsel Sinizm, Zorunlu Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ve İş Tatmininin Bireysel İş Performansına Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik İmalat Sanayide Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 24(2), 505-522. doi:10.18657/yonveek.335261
• Türen, U., Erdem, H. ve Kalkın, G. (2015). İş Yerinde Tekno-Stres Ölçeği: Havacılık ve Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Çalışma İlişkileri, 6(1), 1-19 https://dergipark.org.tr/tr/pub/cider/issue/29532/316978
• Upadhyaya, P. & Acharya, V. (2021). Impact Of Technostress On Academic Productivity Of University Students. Education And Information Technologies, 26(2), 1647-1664. doi:10.1007/s10639-020-10319-9
• Viswesvaran, C. & Ones, D. S. (2000). Perspectives On Models Of Job Performance. International Journal Of Selection And Assessment, 8(4), 216-226. doı:10.1111/1468-2389.00151
• Yelboğa, A. (2006). Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. The Journal Of Industrial Relations And Human Resources, 8(2), 196-217. https://dergipark.org.tr/tr/pub/isguc/issue/25506/268936
• Yener, S. (2018). Teknostresin İş Performansı Üzerindeki Etkisi: Tükenmişliğin Aracı Rolü. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler, 20(2), 85-101. doi: 10.32709/akusosbil.403114