Socioeconomic Effects of Urban Transformation: The Case of Diyarbakır

Year 2025, Volume: 3 Issue: 1, 30 - 50, 17.04.2025

Muhammed Aydın

Abstract

Cities experience changes over time due to various dynamics such as population growth, infrastructure deficiencies, spatial disorganization and economic transformations. This process leads to the physical, economic and social deterioration of urban areas, making planned interventions necessary. Urban transformation projects are comprehensive intervention processes aimed at renewing the physical structures of cities, improving the quality of life, ensuring economic sustainability and maintaining social balance. Like many cities in Türkiye, urban transformation projects are being implemented in Diyarbakır, particularly in areas of historical and economic significance. These urban projects in the Sur and Bağlar districts have significantly changed not only the physical structures but also the social and economic fabric of the region. This study evaluates the socio-economic impacts of these projects and the outcomes of the urban transformation process in the area. The existing literature on the topic is reviewed using a systematic review method, synthesizing data from various sources and interpreting the findings in a logical manner. Additionally the effects of urban transformation projects on urban planning, public reactions to the transformation process, and changing living conditions are explored using document analysis. These methods provide a comprehensive evaluation of the multi-dimensional impacts of the urban transformation process in Diyarbakır.

Keywords

City, Diyarbakır, Planning, Social Problems, Urban Transformation.

Kentsel Dönüşümün Sosyoekonomik Etkileri: Diyarbakır Örneği

Abstract

Kentler, zamanla artan nüfus, altyapı eksiklikleri, mekânsal düzensizlikler ve ekonomik dönüşümler gibi çeşitli dinamiklerin etkisiyle değişim geçirmektedir. Bu süreç, kentsel alanların zamanla fiziksel, ekonomik ve sosyal açıdan yıpranmasına neden olmakta ve bu durum, planlı müdahaleleri zorunlu kılmaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri, kentlerin fiziksel yapılarını yenileyerek yaşam kalitesini artırmayı, ekonomik sürdürülebilirliği sağlamayı ve sosyal dengeleri korumayı amaçlayan kapsamlı müdahale süreçleridir. Türkiye'de birçok kentte olduğu gibi Diyarbakır’da da kentsel dönüşüm projeleri, özellikle tarihî ve ekonomik açıdan önemli bölgelerde uygulanmaktadır. Bu bağlamda, Diyarbakır’ın Sur ve Bağlar ilçelerinde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projeleri, fiziksel iyileştirmelerin yanı sıra sosyal ve ekonomik yapıyı da önemli ölçüde dönüştürmüştür. Bu çalışmada, söz konusu projelerin sosyoekonomik etkileri ele alınarak, bölgedeki kentsel dönüşüm sürecinin sonuçları değerlendirilmektedir. Çalışma kapsamında, sistematik derleme yöntemi kullanılarak konuya ilişkin mevcut literatür incelenmiş, çeşitli kaynaklardan elde edilen veriler sentezlenmiş ve bulgular mantıklı bir bütünlük içinde yorumlanmıştır. Ayrıca, doküman analizi yöntemiyle kentsel dönüşüm projelerinin kent planlaması üzerindeki etkileri, halkın dönüşüm sürecine tepkileri ve değişen yaşam koşulları ele alınmıştır. Bu yöntemler sayesinde, Diyarbakır’daki kentsel dönüşüm sürecinin çok boyutlu etkileri kapsamlı bir şekilde değerlendirilmektedir.

Keywords

Kent, Diyarbakır, Planlama, Toplumsal Sorunlar, Kentsel Dönüşüm.

References

• Amida Haber. (2024, January 22). Diyarbakır’da kentsel dönüşüm. Amida Haber. Retrieved January 29, 2024, from https://amidahaber.com/diyarbakir/diyarbakirda-kentsel-donusum-153638h
• Arslan, S., Aydın, D., Sandal, H., & Yarkın, G. (2016). Sur’da yıkımın iki yüzü: Kentsel dönüşüm ve abluka: Diyarbakır’ın Sur ilçesinde kentsel dönüşüm ve abluka ilişkisi - Analiz raporu. Zan Vakfı Yayınları.https://zanvakfi.org.tr
• Bai, A. F. (2017). Linking urbanization and the environment: Conceptual and empirical advances.
• Baser, B., Akgönül, S., & Öztürk, A. E. (2017). “Academics for Peace” in Turkey: A case of criminalising dissent and critical thought via counterterrorism policy. Critical Studies on Terrorism, 10(2), 274-296. https://doi.org/10.1080/17539153.2017.1327231
• Cambridge Dictionary. (2021). Cambridge Dictionary. Retrieved January 10, 2024, from https://dictionary.cambridge.org
• Couch, C. (1990). Urban renewal: Theory and practice. Macmillan Education Ltd.
• Çiğan, A. (2022). Sürdürülebilirlik bağlamında tarihi kentlerde kentsel dönüşüm için öneri TUSKED-PUM modeli, Diyarbakır-Sur örneklemesi (Doctoral dissertation). Eskisehir Technical University.
• Dociu, M., & Dunarintu, A. (2012). The socio-economic impact of urbanization (Vol. 2, pp. 47-52).
• Es, M. (2012). Kentsel dönüşüm. Büyüteç, Ankara Sanayi Odası Yayın Organı, July/August, 55-67.
• Gittell, R. J. (1992). Renewing cities. Princeton University Press.
• Göksu, A. F. (2004). Kentsel dönüşüm: Yeni yaklaşımlar ve yenilikçi modeller. Mimar, 12, 81-86.
• Güler, O. (2025, February 6). TÜİK açıkladı: Diyarbakır ilçeleri nüfusu belli oldu! Mücadele Gazetesi. Retrieved February 12, 2024, from https://www.mucadelegazetesi.com.tr/tuik-acikladi-diyarbakir-ilceleri-nufusu-belli-oldu
• Gürhan, N. (2024). Kentsel dönüşümü duygular üzerinden yeniden düşünmek: Diyarbakır Suriçi örneği. İnsan ve Toplum, 14(4), 112-138.
• Kaczorowski, K. (2016). A return of forced migration in Turkey?. Fritillaria Kurdica, 13.
• Kanlı, M., & diğerleri. (2017). Kentsel dönüşümün yaşamsal ölçeği: Sosyal hücreler. In Yerel Yönetimler Üzerine Seçme Yazılar (pp. 145-177).
• Kayan, A. (2019). Kentsel dönüşüm ve Diyarbakır Sur örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3). Keleş, R. (2006). Kentleşme politikası. İmge Kitabevi.
• Lichfield, D. (2000). Organization and management. In P. Roberts & H. Sykes (Eds.), Urban regeneration: A handbook (pp. 228-253). Sage Publications.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). İklim. Diyarbakır İl Millî Eğitim Müdürlüğü. Retrieved January 20, 2024, from https://diyarbakir.meb.gov.tr/www/iklim/icerik/17
• Mutlu, S. (2003). Late Ottoman population and its ethnic distribution. Turkish Journal of Population Studies, 25, 3-38.
• Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. (2017). Report on the human rights situation in South-East Turkey July 2015 to December 2016. https://www.ohchr.org/Documents/Countries/TR/OHCHR_SouthEast_TurkeyReport_10March2017.pdf
• Önder, M. (2016). Social impact of urban transformation (Diyarbakır sample). Recent Ideas and Research in Social Sciences, 147-157.
• Rodney, B., & Clark, P. (2000). Financing urban regeneration. Real Estate Finance and Investment Research Paper, No. 2000.04, 4. Ulster University, North Ireland.
• Sami, K. (2017). Diyarbakır tarihi suriçi kentsel, mekansal ve toplumsal yaşamda renkleri yok olan kültürel miras. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 53, 391-400.
• Tekeli, İ. (2010). Türkiye’de kent yöneticileri/plancılar kentsel dönüşüm için ahlaki bir çerçeve oluşturmak zorundadır. In 32. Dünya Şehircilik Günü Kolokyum Bildiriler Kitabı (Vol. 1, pp. 39-47).
• Thomas, S. (2003). A glossary of regeneration and local economic development. Local Strategy Center.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2025). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2024. Retrieved February 10, 2024, from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2024-53783
• World Bank. (2021). Population growth (annual %). The World Bank. Retrieved January 26, 2024, from https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL
• Yakut, M. E., & Ceylan, M. A. (2019). Diyarbakır Suriçi kentsel dönüşüm projesinin nüfus ve yerleşmeye etkilerine coğrafi bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, 12(63). https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3236
• Yokuş, F. (2018, January 14). Diyarbakır ismi nereden geliyor? Yeni Asya. Retrieved January 25, 2024, from https://www.yeniasya.com.tr/fatih-yokus/diyarbakir-ismi-nereden-geliyor_451081