İlk İnsan Nesli Nasıl Devam Etti? Ensest İlişki İddiası Üzerine Eleştirel Bir Analiz

Year 2018, Issue: 29, 67 - 96, 01.07.2018

Yunus Emre Gördük

Abstract

Hz. Âdem’in neslinin nasıl çoğaldığı öteden beri
merak konusu olmuştur. Kur’ân ve Sünnet temelli İslamî anlayışta topraktan
yaratılan Hz. Âdem ve daha sonra ona eş olarak yaratılan Havvâ ilk insanlardır.
Onların çocuklarından oluşan ilk nesil kendi aralarında evlendirilmiştir.
Elimizdeki hadîs rivâyetleri ve geçmişten günümüze yapılan ayet tefsirleri de
bu yöndedir. Aklen de başka bir yol görünmemektedir. Özellikle son zamanlarda
evrim fikrini benimseyen bazı Müslümanlar, ilk insan neslinin bu şekilde çoğalmış
olmasını ensest ilişki sayarak reddetmektedir. Oysaki durum onların iddia
ettiği gibi -bugünkü anlamsal karşılığıyla- ensest ilişki değildir. Zira ensest
ilişki, ancak aynı anne babanın çocukları olmayan diğer insanlar varsa
anlamlıdır çünkü her şey ancak zıddıyla bilinebilir. Âdem ve Havvâ ve
çocuklarının düşünce dünyasında ise “diğer aile”, “ikinci bir aile” diye bir
kavram henüz yoktu. Ayrıca bir şeyin helal veya haram olması ancak Allah’ın
emir ve takdiriyledir. Helal olan diğer bazı şeylerin de Yüce Allah tarafından
zaman içinde haram kılınmış olduğu bilinmektedir. Zaruret durumunun haramı
mubah kılıcı bir etken sayılması gibi bazı hususların da bu eksende dikkate
alınması gerekmektedir. Ayrıca bazı rivâyetlerde, her batında bir kız ve bir
erkek olmak üzere -özel bir yaratılışla- ikiz doğan çocukların çaprazlama
şekilde evlendirildiği de nakledilmiştir. Sonuç itibariyle Âdem ve Havvâ’nın
ilk iki insan olamayacağını ensest ilişki temeline indirgeyerek iddia etmenin
tutarlı olmadığı görülmektedir.

Keywords

İnsan, İslam, Tefsir, Te‘vîl, Âdem, Nesil, Evrim

References

• Basılı Kaynaklar
• Ahmet Cevdet Paşa, Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye, Matbaa-i Osmaniyye, İstanbul, 1300/1882.
• Ahmed b. Hanbel, Ebu Abdillah İbn Muhammed b. Hilâl b. Esed eş-Şeybânî (v. 241/855), Müsned, I-XLV, thk. Şuayb el-Arnaût/Âdil Mürşid vd., Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 2001.
• Aliyyü’l-Kârî, Ali b. Muhammed Ebu’l-Hasan Nûreddin el-Herevî (v. 1014/1607), Mirkâtü’l-Mefâtîh Şerhu Mişkâtü’l-Mesâbîh, I-IX, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1422/2002.
• el-Âlûsî, Şihâbuddin Mahmud b. Abdillah el-Hüseynî (v. 1270/1854), Rûhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Seb‘i’l-Mesânî, I-XVI, thk. Ali Abdülbârî ‘Atıyye, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1993.
• el-Aynî, Bedrüddîn Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed b. Musa b. Ahmed el-Hanefî (v. 855/1451), Umdetü’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XXV, Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, trz.
• Bağçeci, Muhittin, Kelam İlmine Giriş, Netform Matbaacılık, Kayseri, 2000.
• el-Beğavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mesûd b. Muhammed b. el-Ferrâ (v. 516/1122), Me‘âlimu’t-Tenzil fî Tefsîri’l-Kur’ân, I-V, thk. Abdürrezzak el-Mehdî, Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, 1998.
• el-Beydâvî, el-Kâdî Nâsırüddîn Ebî Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şirazî (v. 685/1286), Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl (Tefsîru’l-Beydâvî), I-V, thk. Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşlî, Dâru İhyâi’t-Türâs, Beyrut, 1997.
• el-Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali b. Mûsa el-Husrevcirdî el-Horasânî Ebû Bekir (v. 458/1066), el-Esmâu Ve’s-Sıfât, I-II, thk. Abdullah b. Muhammed el-Hâşidî, Mektebetü’s-Sevâdî, Cidde, 1993.
• el-Buhârî, Ebû Abdullah İsmail b. İbrahim el-Cu’fî (v. 256/870), Sahihu’l-Buhârî, I-IX, thk. Muhammed Züheyr b. Nasır en-Nasır, Dâru Tavki’n-Necât, Beyrut, 2002.
• Bulut, Zübeyir, “Hüsün ve Kubuh Meselesinin Ahlak Teorilerine Temel Oluşturması Bakımından Analizi”, Kelam Araştırmaları Dergisi, cilt: XIII, sayı: 2, 2015, ss. 634-654.
• C. es-Suyûtî / C. el-Mahallî, Tefsîru Celâleyn, Dâru’l-Hadîs, Kahire, tsz.
• Çelebi, İlyas, “Hüsün ve Kubuh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), XIX, İstanbul, 1999, s. 59-63.
• ed-Dârimî, Ebû Muhammed b. Abdillah b. Abdirrahman b. Fadl b. Behrâm b. Abdüssamed (v. 255/869), Sünenu Dârimî, I-IV, thk. Hasan Selim Esed ed-Dârânî, Dâru’l-Muğnî, Suûdî Arabistan, 2000.
• Ebû Bekir İbnü’l-Arabî, el-Kâdî Muhammed b. Abdullah (v. 543/1148), Ahkâmu’l-Kur’ân, I-IV, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1424/2003.
• Ebû Hayyân, Muhammed Yûsuf b. Ali b. Yûsuf b. Hayyân Esîrüddin el-Endelûsî (v. 745/1345), el-Bahru’l-Muhît fi’t-Tefsîr, I-X, thk. Sıdkı Muhammed Cemil, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1999.
• Ebû’s-Suûd el-İmâdî, Muhammed b. Muhammed b. Mustafa (v. 982/1574), İrşâdu Akli’s-Selîm İlâ Mezâye’l-Kitabi’l-Kerîm, I-IX, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, tsz.
• Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dîni Kur’ân Dili, Şura Yayınları-Çelik Yayınevi, İstanbul, 1993.
• Esed, Muhammed (v. 1992), Kur’ân Mesajı Meâl-Tefsir, I-III, çev. Cahit Koytak/Ahmet Ertürk, İşâret Yayınları, İstanbul, 1999.
• el-Ferrâ, Ebû Zekeriyya Yahya b. Ziyad b. Abdillah ed-Deylemî (v. 207/823), Me‘âni’l-Kur’ân, I-III, thk. Ahmed Yusuf Necatî/Muhammed Ali Neccar/Abdülfettah İsmail eş-Şelbî, Dâru’l-Mısriyye, Mısır, trz.
• İbn Âşur, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed et-Tûnusî (v. 1973), et-Tahrîr ve’t-Tenvîr (Tahrîru’l-Ma‘na’s-Sedîd ve Tenvîru’l-Akli’l-Cedîd Min Tefsîri’l-Kitabi’l-Mecîd), XXX, Dâru’t-Tûnusiyye, Tunus, 1984.
• İbn ‘Atıyye el-Endelûsî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Galib b. Abdirrahman b. Temâm (v. 542/1147), el-Muharreru’l-Vecîz fî Tefsîri’l- Kitâbi’l-Azîz, I-V, thk. Abdüsselam Abdüşşafî Muhammed, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2000.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed et-Temîmî er-Râzî (v. 327/939), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, I-X, thk. Es’ad Muhammed Tayyib, Mektebetü Nizâr, Suudi Arabistan, 1998.
• İbn Hacer el-Askalânî, el-Hâfız Ebu’l-Fadl Şihabüddin Ahmed b. Ali (v. 852/1448), Fethü’l-Bârî Alâ Sahîhi’l-Buhârî, I-XIII, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, 1379/1959.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer el-Kureşî el-Basrî ed-Dımaşkî (v. 774/1373), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, I-VIII, thk. Sâmi b. Muhammed Selâme, Dâru’t-Taybe, Riyad, 1999.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid er-Rebeî el-Kazvinî (v. 273/887), Sünenu İbn Mâce, I-II, thk. Muhammed Fuad Abdülbaki, Dâru İhyai’l-Kütübi’l-Arabiyye, Beyrut, trz.
• İbn Mende, Ebû Abdullah Muhammed b. İshak b. Muhammed b. Yahya (v. 395/1005), et-Tevhîd, thk. Ali b. Muhammed b. Nâsır el- Fakîhî, Mektebetü’l-‘Ulûmi ve’l-Hikem, Medîne, 2002.
• İslamoğlu, Mustafa, Yaratılış ve Evrim, Düşün Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• “Kur’an Yolu: Türkçe Meal ve Tefsir”, I-V, Heyet, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2003.
• el-Kastalânî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekir b. Abdilmelik el-Kuteybî el-Mısrî (v. 923/1517) İrşâdu’s-Sarî li-Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, I-X, Matbaatu’l-Kübra el-Emîriyye, Mısır, 1906.
• Korkmazgöz, Rıza, “Gazâli’de Hüsün-Kubuh Meselesi”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2015, sayı: 39, ss. 31- 60.
• el-Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekir b. Ferh el-Hazrecî Şemsüddîn (v. 671/1273), el-Câmi‘ li-Ahkâmi’l-Kur’ân, I- XX, thk. Ahmed el-Berdûnî/İbrâhin Atfîş, Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, Kâhire, 1964.
• Kutsal Kitap (Tevrat, Zebur, İncil), Kitab-ı Mukaddes Şirketi, Acar Basım, İstanbul, 2010.
• el-Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmud (v. 333/944), Te’vîlâtu Ehli’s-Sünne, I-X, thk. Mecdî Baslûm, Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2005.
• el-Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Bağdâdî (v. 450/1059), en-Nüket ve’l-‘Uyûn, I-VI, thk. Seyyid b. Abdilmaksûd b. Abdirrahim, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, trz.
• Mukâtil b. Süleyman, Ebu’l-Hasan İbn Beşîr el-Ezdî el-Belhî (v. 150/767), Tefsîru Mukâtil b. Süleyman, I-V., thk. Abdullah Mahmud Şehâte, Dâru İhyai’t-Türâs, Beyrut, 2001.
• Mücâhid b. Cebr et-Tâbiî Ebu’l-Haccac el-Mekkî el-Kureşî el-Mahzûmî (v. 104/722), Tefsîru Mücâhid, thk. Mahmud Abdüsselam Ebû’n- Nîl, Dâru’l-Fikri’l-İslâmiyyi’l-Hadîse, Mısır, 1989.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî (v. 261/875), Sahih, I-V, thk. Muhammed Fuâd Abdulbakî, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, trz.
• en-Nesâî, el-İmam Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb (v. 303/915), Sünen, I-IX, thk. Abdülfettah Ebû Gudde, Mektebu’l-Matbûâti’l- İslâmiyye, Halep, 1986.
• en-Nesefî, Ebû’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Hâfızuddîn (v. 710/1310), Medârikü’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, I-III, thk. Yusuf Ali Bedîvî, Dâru’l-Kelimü’t-Tayyib, Beyrut, 1998.
• Öztürk, Mustafa, Kıssaların Dili, Ankara Okulu, Ankara, 2010.
• er-Râzî, Fahrüddîn Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer b. el-Hasan b. el-Hüseyin et-Teymî (v. 606/1209), Mefâtîhu’l-Gayb, I-XXXII, Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, 1998.
• Sa‘îd b. Mansûr, Ebû Osman el-Horasânî el-Cüzcânî (v. 227/842), Sünen, I-II, thk. Habîburrahman el-A’zâmî, Dâru’s-Selefiyye, Bombay/Hindistan, 1982.
• es-Seâlebî, Ebû Zeyd Abdurrahman b. Muhammed b. Mahlûf (v. 875/1470), el-Cevâhiru’l-Hisân fî Tefsîri’l-Kur’ân, I-V, thk. Muhammed Ali Muavvıd/Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, 1418/1997.
• es-Semerkandî, Ebu’l-Leys Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrahim (v. 373/973), Bahru’l-Ulûm, I-III, y.y., trz.
• eş-Şa’ravî, Mahmud Mütevelli (v. 1998), Tefsîru’ş-Şa’ravî, Metâbı‘u Ehbâri’l-Yevm, 1997.
• et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed İbn Cerîr (v. 310/922), Câmi‘u’l-Beyân fî Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, I-XXIV, thk. Ahmed Muhammed Şakir, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 2000.
• et-Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa es-Sevre (v. 209/825), el-Câmiu’s-Sahîh (Sünenü Tirmizî), I-V, Şirketü’l Mektebe ve Matbaati Mustafa el-Bâbî’l-Halebî, Mısır, 1975.
• el-Vâhidî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed b.Muhammed b. Ali en-Neysabûrî eş-Şâfiî (v. 468/ 1076), el-Vecîz fî Tefsîrî Kitabi’l-Azîz, thk. Safvan Adnan Dâvûdî, Dâru’l-Kalem- Dâru’ş-Şamiye, Dımaşk-Beyrut, 1993.
• ez-Zeccâc, İbrahim b. es-Sırrî b. Sehl Ebû İshak (v. 311/923), Me‘ânî’l-Kur’ân ve İ’râbuhu, I-V, Âlemu’l-Kütüb, Beyrut, 1988.
• ez-Zemahşerî, Ebû’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer (v. 538/1143), el-Keşşâfu an hakâıkı’t-Tenzîl, I-IV, Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, Beyrut, 1985.
• Elektronik Kaynak
• http://www.haksozhaber.net/kurana-gore-allah-nasil-yaratir-4-12192yy.htm