MUŞ İL MERKEZİNDE GEBELERİN SAĞLIK UYGULAMA DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 9 - 16, 28.08.2020

Emine Beyaz , Sonay Gökçeoğlu , Neşe Özdemir

Öz

Amaç: Araştırmada, Muş ilinde yaşayan gebelerin sağlık uygulamalarını ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Materyal ve Metot: Araştırma, 01 Haziran-29 Ağustos 2019 tarihleri arasında toplam 170 gebeyle gerçekleştirilmiştir. Veriler ‘Tanıtıcı Bilgi Formu’ ve ‘Gebelikte Sağlık Uygulamaları Ölçeği’ ile toplanmıştır. Araştırmanın analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda T testi, ANOVA testi ve post hoc analizler uygulanmıştır.
Bulgular: Gebelerin %37.6’sının 19-25 yaş aralığında, %50.6’sının il merkezinde yaşadığı, %88.8’inin herhangi bir işte çalışmadığı, %47.1’inin ise ilköğretim mezunu olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %53.5’inin ilk gebelik yaşı 19-25 yaş arasında, %47.1’inin gebelik sayısı üç ve üzeridir. Kadınların %78.2’si gebelik sırasında herhangi bir sağlık sorunu yaşamamıştır. Kadınların %96.5’inin gebelik haftası 21 hafta ve üzeri olup %74.1’i gebelik kontrollerine düzenli gitmektedir. Gebelerin %75.3’ü ise gebeliğini planlamış ve %46.5’inin bir önceki doğumu vajinal yol ile gerçekleşmiştir. ‘Gebelikte Sağlık Uygulamaları Ölçeği’ puan ortalaması 109.8 ± 12.9’dur.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, Sağlık Davranışı, Sağlık Eğitimi

Kaynakça

• 1. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. https://www.ailevecalisma.gov.tr/ksgm. Türkiye’de Kadın. Ankara. Haziran/2019.
• 2. Altundaş P. Gebelikteki Sağlık Davranışlarının Bölgesel Olarak Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2009.
• 3. Çakmakçı A, Eser E. Gebelikte olumlu davranış envanteri: bir metodolojik çalışma’’ Hemşirelik Forumu 2003;6(3):8-18.
• 4. Çapık A, Pasinlioğlu T. Difference of health practices between wanted and unwanted pregnancy. International Journal of Caring Sciences. 2014; 7(2):508-519.
• 5. Çapık A, Sakar T, Ejder Apay S. Gebelikte sağlık uygulamaları ile duygusal zeka arasındaki ilişki. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2016; 6(6):75-88.
• 6. Demir SC, Kadayıfçı O, Ürünsak İF, Evrüke İC. Adölesan Gebelikler. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı http://www.sabem.saglik.gov.tr/kaynaklar/ 208_07adolesan_gebeligi.pdf Erişim Tarihi: 15.10.2010)
• 7. Demirci H. Çalışan Evli Kadınlarda Üreme Sağlığını Koruyucu Davranışların Geliştirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2004.
• 8. Er S. Gebelikte Sağlık Uygulamaları Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
• 9. Ergin F, Başar P, Karahasanoğlu B, Beşer E. Güvenli olmayan doğumlar ve doğum sonrası evde bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005; 4(6): 321-329.
• 10. Fowles E, Murphey C. Nutrition and mental health in early pregnancy: a pilot study. J Midwifery Womens Health. 2009;54(1):73–77.
• 11. Gharaıbeh M, Ma’aıtah R, Jada N. Life style practice of jordanian pregnant women. International Nursing Review. 2005;52(2):92–100.
• 12. Köşgeroglu N, Açıkgöz A, Ayrancı Ü. Kadın sağlığı. Sağlık ve Toplum. 2004;14:9-13.
• 13. Kutlu R. Aktif ve pasif sigara içiciliğinin gebelik ve fetüs üzerine etkileri. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2008;7(5):445–448.
• 14. Lındgren K. A comparison of pregnancy health practices of women in ınner-city and small urban communities. JOGNN. 2003;32(3):313–321.
• 15. Lındgren K. Testing the health practices in pregnancy questionnaire-II. JOGNN. 2005;34(4):465–472
• 16. Mete SK. Kadınların doğum öncesi bakım almama nedenleri. III. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Sivas Kültür Merkezi, 24-26 Haziran 1992;509-516. Sivas.
• 17. Onat G, Aba YA. Health-promoting lifestyles and related factors among pregnant women. Turkish Journal of Public Health. 2014; 12:69-79.
• 18. Özbaşaran F, Yanıkkerem E. Doğum yapan kadınların doğum öncesi bakım alma durumlarının değerlendirilmesi. Sendrom. 2004;16: 50-56.
• 19. Özcan H, Kızılkaya Beji N. Gümüşhane il merkezindeki gebelerin sağlık uygulamaları. Perinatoloji Dergisi. 2015; 23(1):13–19.
• 20. Özvarış ŞB. Doğurganlığın düzenlenmesi. Sağlık ve Toplum. 1998; 8(3-4): 45-8.
• 21. Özvarış ŞB, Akın A. Türkiye’deki doğum öncesi bakım hizmetlerinden yararlanma. İçinde: Akın A (Editör). Türkiye’de ana sağlığı aile planlaması hizmetleri ve isteyerek düşükler: TNSA 1998 ileri analiz sonuçları. Hacettepe Üniversitesi. TAP Vakfı ve UNFPA. Ankara, 2002: 182-241.
• 22. Sağlık Bakanlığı. Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi. https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/28085,dogumoncesibakimyonetimrehberipdf.pdf?0, 2018.
• 23. Sis Çelik A, Aksoy Derya Y. Gebelerin öz bakım gücü ile sağlık uygulamaları düzeylerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019; 8(1):111-119.
• 24. Sözeri C, Cevahir R, Şahin S, Semiz O. Gebelerin gebelik süreci ile ilgili bilgi ve davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2006; 1:92-104.
• 25. Şahin S, Kömürcü N. Postpartum dönemde anneye verilen aile planlaması danışmanlık eğitiminin etkin kontraseptif yöntem seçimi üzerine Etkisi. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Dergisi. 2005;1:1-14.
• 26. Üst ZD, Pasinlioğlu T. Primipar ve multipar gebelerde doğum ve doğum sonu döneme ilişkin endişelerin belirlenmesi. Journal of Health Sciences and Professions. 2015; 2(3): 306-17.
• 27. Taşkın L. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, VI. Baskı, Sistem Ofset Matbaacılık, 2003:67-80.
• 28. Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, XI. Baskı, Sistem Ofset Matbaacılık, 2012:197.
• 29. Tirkeş D. Gebe Kadınların Sağlık Uygulamaları Ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2012.
• 30. Turan T, Ceylan S, Teyikçi S. Annelerin düzenli prenatal bakım alma durumları ve etkileyen faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2008; 3(9):157–73.
• 31. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf, Erişim Tarihi:18.10.2019.
• 32. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). https://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30696 Erişim Tarihi:19.09.2019