30-45 Yaş Aralığındaki Kadınlarda Ovaryum Rezervlerinin Niteliği ve Niceliği Üzerine Bir Değerlendirme: Akdeniz Diyetinin Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 1, 61 - 68, 30.04.2024

Neval Burkay , Fatmagül Yur

https://doi.org/10.52976/vansaglik.1392327

Öz

Obezite, kardiyovasküler hastalıklar ve tip 2 diyabet de koruyucu etkileri olduğu araştırmalarla belirlenmiş olan Akdeniz Diyeti (AD)’nin ovaryum rezervi ya da kalitesi üzerinden infertiliteye etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu araştırma, özel bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinde yürütülmüştür ve Kadın Hastalıkları Kliniği’ne başvuran ve gönüllü olarak çalışmaya katılmak isteyen 30-45 yaş aralığında 80 kadının katılımıyla gerçekleşmiştir. Kadınların yumurtalık rezervini ölçmek için Anti-Müllerian Hormon (AMH) testi kullanılmıştır. Araştırmada birincil veri toplama yöntemlerinden anket yöntemi kullanılmıştır. Anket formu, kadınların sosyodemografik özelliklerini, antropometrik ölçüm bilgilerini, beslenme alışkanlıklarını, menstrüal döngülerini ve uyku düzenlerini saptamaya yönelik sorular içermektedir. Bununla birlikte kadınların Akdeniz Diyeti’ne bağlılıkları Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği (ADBÖ) ile değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi için SPSS 20.0 Windows paket programı kullanılarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Çalışmada 42 kadında (%52,5) diyete bağlılık bulunmazken 20 kadın (%25)” kısmi bağlı” ve 18 kadın ise “tam bağlı” olarak bulunmuştur. Akdeniz Diyeti’ne tam bağlı olan 18 kadının 13’ü (%72,2) ortalama altında ve 5’i (27,8) ortalama üstünde olduğu görülmüştür. Akdeniz Diyeti ile ovaryum rezervlerinin göstergesi olan Anti Müllerian Hormon değerleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Sadece Anti Müllerian Hormon değerlerinin yaş ile ilişkisi anlamlı sonuç vermiştir (p<0,05). Bu nedenle araştırmanın daha dar yaş aralığında daha fazla katılımcı ile yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anti Müllerian Hormon, Akdeniz Diyeti, İnfertilite

Etik Beyan

Bu anket formunda katılımcıları damgalayan veya duygusal zorlamalara yol açan, etik/yasal açıdan uygunsuz olan sorulara yer verilmemiştir. Planlanan araştırmaya hassas bir popülasyon dahil edilmemiştir. Araştırmamız için seçilen kadınlardan “Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formunu” okuması ve onaylaması durumunda bu formu imzalaması istenmiştir. Katılımcılardan elde edilen tüm bilgiler, gizlilik esasını koruyarak sadece bilimsel amaçlar için kullanılmıştır. Katılan gönüllülerin kimliğinin gizli kalması amacıyla araştırmacı tarafından her bir gönüllüye gönüllü kodu verilmiştir ve araştırmayla ilgili veriler rapor edilirken bu gönüllü kodu kullanılmıştır. Bu çalışma Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü Klinik Araştırmalar Etik Kurulu tarafından E-72855364-050.01.04-368991 Sayı, 22/12/2021 tarih ve 27/XI sayılı kararı ile kabul edilmiştir.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

TÜBİTAK 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEK PROGRAMI Başvuru No: 1919B012101916

Teşekkür

Bu çalışmayı onaylayan ve destekleyen TÜBİTAK’a ve çalışmanın yürütülmesine katkı sağlayan Opr. Dr. Mukaddes DEMİRBUĞA Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Anderson C, Park YMM, Stanczyk FZ, Sandler DP, Nichols HB. (2018). Dietary factors and serum antimüllerian hormone concentrations in late premenopausal women. Fertility and sterility, 110(6), 1145-53.
• Barbaros B. (2015). Yüksek, Orta ve Düşük AD Uyumu Olan Bireylerde Oksidatif Stres ve Total Antioksidan Kapasitenin Belirlenmesi. Eastern Mediterranean University EMU.
• Barrea L, Arnone A, Annunziata G, Muscogiuri G, Laudisio D, Salzano C, et al. (2019). Adherence to the mediterranean diet, dietary patterns and body composition in women with PCOS. Nutrients, 11(10):2278.
• Broekmans FJ, Visser JA, Laven JS, Broer SL, Themmen AP, Fauser BC. (2008). Anti-Müllerian hormone and ovarian dysfunction. Trends Endocrinol Metab. 2008 Nov;19(9):340-7
• Chavarro JE, Rich-Edwards JW, Rosner BA, Willett WC. (2007). Diet and lifestyle in the prevention of ovulatory disorder infertility. Obstetrics & Gynecology, 110(5):1050-8.
• Demir M. (2013). Over rezerv tayininde en iyi belirteç: anti-mülleriyen hormon (AMH). Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 11(2), 79-85.
• El Rhazi K, Nejjari C, Romaguera D, et al. (2012). Adherence to a Mediterranean diet in Morocco and its correlates: cross-sectional analysis of a sample of the adult Moroccan population. BMC Public Health, 12:345
• Eskew, AM, Bedrick, BS, Chavarro, JE, Riley, JK & Jungheim, ES. (2022). Dietary patterns are associated with improved ovarian reserve in overweight and obese women: A cross-sectional study of the Lifestyle and Ovarian Reserve (LORe) cohort. Reproductive Biology and Endocrinology , 20.
• Gezmiş TE. (2021). İnfertilite tanısı almış kadınlarda lipid fraksiyonları, d vitamini düzeyleri ve diyet kalitesinin saptanması. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• KaboodMehri R, Sorouri ZZ, Sharami SH, Bagheri SE, Yazdipaz S, Doaei S. (2021). The association between the levels of anti-Müllerian hormone (AMH) and dietary intake in Iranian women. Arch Gynecol Obstet, 304(3):687-694.
• Maldonado-Cárceles, AB, Mínguez-Alarcón, L, Souter, I, Gaskins, AJ, Arvizu, M, Williams, PL, Ford, JB, Chavarro, JE & Team, ES. (2020). Dietary patterns and ovarian reserve among women attending a fertility clinic. Fertility and Sterility, 114(3), 610.
• Moslehi N, Mirmiran P, Tehrani FR, Azizi F. (2017). Current evidence on associations of nutritional factors with ovarian reserve and timing of menopause: a systematic review. Advances in Nutrition, 8(4), 597-612.
• Özkan Pehlivanoğlu EF, Balcıoğlu H, Ünlüoğlu İ. (2019). Akdeniz Diyetine Bağlılık Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması Geçerlilik ve Güvenilirliği. Osmangazi Tıp Dergisi, 42(2): 160-164.
• Shahrokhi SZ, Kazerouni F, Ghaffari F. (2018). Anti-Mullerian hormone: genetic and environmental effects. Clin Chim Acta, 476:123–9.
• Silvestris E, Lovero D, Palmirotta R. (2019). Nutrition and female fertility: an interdependent correlation. Frontiers in endocrinology, 10:346.
• Sun H, Lin Y, Lin D, Zou C, Zou X, Fu L, et al. (2019). Mediterranean diet improves embryo yield in IVF: a prospective cohort study. Reproductive Biology and Endocrinology, 17(1):73.
• Szmidt MK, Granda D, Madej D, Sicinska E, Kaluza, J. (2022). Adherence to the Mediterranean Diet in Women and Reproductive Health across the Lifespan: A Narrative Review. Nutrients, 15(9), 2131.
• Toledo E, Lopez-del Burgo C, Ruiz-Zambrana A, Donazar M, Navarro-Blasco Í, Martínez González MA, et al. (2011). Dietary patterns and difficulty conceiving: a nested case–control study. Fertility and sterility, 96(5):1149-53.
• World Health Organization. (2008). Waist circumference and waist-hip ratio: Report of a WHO expert consultation. Geneva: World Health Organization.
• Visser, JA, Schipper, I, Laven, JS & Themmen, AP. (2012). Anti-Müllerian hormone: An ovarian reserve marker in primary ovarian insufficiency. Nature Reviews Endocrinology, 8(6), 331-341.
• Yeliz K, Beji NK, Aydın Y, Hassa H. (2016). Kadınlarda yaşam biçim davranışlarının fertilite üzerine etkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3), 190-196.
• Yılmaz F, & Yardımcı H. (2015). Beden kütle indeksinin infertilite üzerine etkisi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal.