Medusa Miti Üzerinden Sanatta Yeniden Anlamlandırma ve Yeniden Üretim

Year 2021, Issue: 13, 192 - 208, 28.05.2021

Hazal Ünsal Coruk

https://doi.org/10.47124/viraverita.876274

Abstract

Bu çalışmada Medusa’nın sanat tarihindeki ifade biçimlerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Makalenin “Medusa Miti ve Sanat Alanındaki Kullanımları” başlıklı birinci bölümünde Medusa mitine yer verilerek sanat tarihsel süreçteki çeşitli kullanımları ele alınmıştır. Medusa miti hem sanat tarihinde hem de feminizmde bir sembol olmuş ve üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Sanatta feminist eleştiri bağlamında kadın sanatçılar ve sanat tarihçileri tarafından ele alınan Medusa, eril sistemin ötekileştirdiği ve kurban ettiği bir kadın olarak toplumsal cinsiyet ve feminizm hareketinde yer almıştır. Makalenin “Yeniden Üretim ve Yeniden Anlamlandırma” başlıklı ikinci bölümünde ise Medusa mitinden yola çıkılarak, yeniden anlamlandırma kavramına yer verilmiştir. Sanat tarihsel süreçte yeniden anlamlandırma Marcel Duchamp, Gerilla Kızlar, Özlem Şimşek gibi sanatçılar ile örneklendirilmiştir ve bazen sarayları koruyan, bazen çirkinleştirilerek gösterilen, bazen de güçlü olan olarak gösterilen Medusa, Benvenuto Cellini ve Luciano Garbati çalışmaları ile ele alınmıştır. Bir mit olarak Medusa’nın 1545–1554 tarihleri arasında Benvenuto Cellini tarafından yapılan bronzheykeli “Medusa Başı ile Perseus” adındadır ve döneminin başkaldırı hareketlerinden olan maniyerizmin en önemli örneklerindendir. Maniyerizm’de sanatçılar, abartıdan ve aşırılıktan ilham alırlar, Cellini’nin de Medusa mitinden yola çıkarak yaptığı “Medusa Başı ile Perseus” heykelinde Medusa’nın başından yılanların fırlaması ile klasik sanat anlayışına karşı bir başkaldırı olduğunun izlerini taşır. 2008 yılında Luciano Garbati, Cellini’nin heykelini yeniden ele alarak Medusa’nın hikayesindeki görünen rolleri “Perseus Başı ile Medusa” isimli heykeli ile tersine çevirmiş ve kadının toplumsal alandaki yeri bağlamında yeni tartışmalar oluşmuştur.

Keywords

Medusa, Yeniden Üretim, Yeniden Anlamlandırma, Sanat, Feminizm

Reinterpreting and Reproduction With the Medusa Myth

Abstract

The aim of this study is to investigate Medusa’s ways of expressions in the history of art. In the first part of this study called “The Myth of Medusa and its Usage in Art”, the myth of Medusa and its applications will be taken into account. The Medusa myth has been a symbol in both art history and feminism, and many studies have been done on it. Medusa, addressed by female artists and art historians in the context of feminist criticism in art, took part in the gender and feminism movement as a woman marginalized and sacrificed by the masculine system. In the second part, “Reproduction and Reinterpreting”, the concept of reinterpreting will be applied to the myth of Medusa. Re-interpretation in the art historical process has been exemplified by artists such as Marcel Duchamp, Guerilla Girls, and Özlem Şimşek, Medusa which sometimes protects the palaces, is sometimes shown as disfigured, and sometimes shown as the powerful, has been dealt with by the works of Benvenuto Cellini and Luciano Garbati. As an myth Medusa is a production of male authority and one of its representation is created by Benvenuto Cellini between 1545-1554 as a bronz sculpture which is called “Perseus with the Head of Medusa” and an important example of rebellious genre of mannerism. The artists of mannerism are inspired by exaggeration and extremism and Cellini’s “Perseus with the Head of Medusa” as an example of the myth of Medusa is a revolt against classical understanding of art with Medusa’s head full of wild snakes. In 2008, Luciano Garbati reversed the apparent roles in Medusa's story with his sculpture "Medusa with the Head of Perseus" by reconsidering Cellini's sculpture, and new discussions occurred in the context of women's place in the social sphere.

Keywords

Medusa, Reinterpreting, Reproduction, Feminism, Art

References

• Akan, E. Gürhan, N. (2020). Femı̇nı̇zmı̇n “E- Halı̇”: Dı̇jı̇tal Femı̇nı̇zm Üzerı̇ne Bı̇r Araştırma. Hafıza Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C.2/2, S.4-22
• Antmen, A. (2012). Sanat Ve Cinsiyet. İstanbul: İletişim
• Antmen, A. (2017). Kimlikli Bedenler. İstanbul: Sel Yayıncılık
• Aydınalp, E.B. (2020). Hélène Cıxous’ta Dı̇şı̇l Yazı: “Oıdıpus’un Adı- Yasaklanmış Bedenin Şarkısı” Ve “Dora’nın Portresı” Adlı Eserlerı̇nı̇n Yapısökümü, Edebî Eleştiri Dergisi, C. 4/1, S.26-37
• Başkan, F. B. (2011). Canavardan Kızkardeşe: Medusa Mitinin 20. Yy Kadın Şairleri Tarafından Tekrar Yazımı, Ankara: Edebiyat Ve Bilim-I, Iı. Uluslararası Edebiyat Ve Bilim-I Sempozyumu Bildirileri. S.88-97.
• Benjamin, W. (2014), Pasajlar, (Çev: Ahmet Cemal), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları
• Benjamin, W. (2006). Paris Xıx. Yüzyılın Başkenti, Enis Batur (Haz). Modernizmin Serüveni (S.32-41) İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Benjamin, W. (2015). Estetize Edilmiş Yaşam. (Ü. Oskay, Çev.). İstanbul: İnkılap Yayınları
• Bourriaud, N. (2004), Postprodüksiyon. (N. Saybaşlı, Çev.), İstanbul: Bağlam Yayıncılık
• Cascone, S. (2020). "The Artist Behind A (Very Questionable) Nude Public Statue Of Medusa As A Feminist Avenger Defends His Work" 25.02.2021 Tarihinde Https://Bit.Ly/3kvj9se Adresinden Alındı.
• Erhat, A. (2021). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi
• Hastings, C. (2018), Medusa Efsanesi: Tecavüz Kurbanının Canavara Dönüştürülmesi, 01.02.2021 Tarihinde Başlangıç Dergi Sitesi: Https://Baslangicdergi.Org/Medusa-Efsanesi/ Adresinden Alındı.
• Jacobs, J. (2020) "How A Medusa Sculpture From A Decade Ago Became #Metoo Art" 25.02.2021 Tarihinde Https://Nyti.Ms/3soytes Adresinden Alındı.
• Sipahioğlu, C. (2020), Metoo Hareketine Adanan Medusa Heykeli Tartışma Yarattı, 01.02.2021 Tarihinde Kayıp Rıhtım Sitesi: Https://Kayiprihtim.Com/Haberler/Sanat/Metoo-Hareketi-Medusa-Heykeli-Tartisma/ Adresinden Alındı.
• (2020), Yerebatan Sarnıcı, 01.02.2021 Tarihinde Kültür İstanbul Sitesi: Https://Kultur.İstanbul/Yerebatan-Sarnici-Muzesi Adresinden Alındı.