Dijital Beşikten Sanal Mezara Gerçek-Sanal Dünyadaki Etik Sorunlar

Yıl 2021, Sayı: 14, 157 - 166, 27.12.2021

Tamás Bokor Çevirmen: Hediye Aydoğan

Öz

Yeni medyanın başlangıç yıllarında, araştırmacılar iki dünya hakkında konuşurlardı: gerçek dünya ve sanal dünya. Semantik algoritmalar, arttırılmış gerçeklik ve yapay zeka gibi ortaya çıkan teknolojiler bu iki dünyayı birleştirmişti. Bankacılık, adliye, kamu yönetimi gibi bazı hizmet sağlayıcıları halen “iki dünya” kavramı etrafında çalışmaya devam etse de, gündelik deneyimler dijital teknoloji kullanıcılarını şu gerçekliğe alıştırmakta: gerçek ve sanal “dünyalar” artık birbirinden ayrılamazlar. Bu paradoks kullanıcılarda öfke yaratıp pek çok etik sorunlara sebebiyet verebilir.Bu çalışmada algoritmalar, chat-botlar (rehber robot), robotlar, kobot (işbirlikçi robotlar) ve yapay zeka sistemlerinin hep birlikte hem iletişim aktörü kavramının yenilenmesini hem de bağlamsal-materyal düğüm diye adlandırılan yeni bir kavramla birlikte kullanıcıların dijital eğitimini yeniden düşünmeyi teşvik ettiğine vurgu yapılırken mevcut yeni medya ortamına dair gözlemlere yer verilmektedir. İkinci kısımda ise, bazı örneklere dayanarak “tek dünya” kavramı açıklanacaktır. Tüm bunların amacı dijital beşikten sanal mezara kadar beşer kullanıcıya eşlik etmek veya başka bir deyişle ebeveynlerin çocuklarıyla ilgili aşırı paylaşım yapmaları ve dijital mirası idare etmek gibi dijitalleştirilmiş “tek dünyamızda” hayatımızı ilgilendiren belirli etik sorunları resmetmektir.

Anahtar Kelimeler

Ebeveynlerin aşırı paylaşım yapmaları, Dijital miras, Yapay zeka, Gerçek-Sanal Dünya

Kaynakça

• Bowles, N. (2018). Thermostats, Locks and Lights: Digital Tools of Domestic Abuse. Çevrimiçi: https://www.nytimes.com/2018/06/23/technology/smart-home-devices-domestic-abuse.html (son erişim tarihi: 10.26.2018)
• Brubaker, J.R. & Callison-Burch, V. (2016). Legacy Contact: Designing and Implementing Post-mortem Stewardship at Facebook. CHI Conference on Human Factors in Computing Systems. San Jose, California.
• Carpentier, N. (2017). The Discursive-Material Knot: Cyprus in Conflict and Community Media Participation. Peter Lang.
• Donald, M. (1991). The Origin of the Modern Mind. Three Stages in the Evolution of Culture and Cognition. Harvard University Press.
• Duportail, J. (2017). I asked Tinder for my data. It sent me 800 pages of my deepest, darkest secrets. URL: https://www.theguardian.com/technology/2017/sep/26/tinder-personal-data-dating-app-messages-hacked-sold (son erişim tarihi: 10.26.2018).
• Fehér, K. (2016). Digitalizáció és új media. Trendek, stratégiák, illusztrációk. [Digitalization and New Media. Trends, Strategies, Illustrations.]. Budabest, Akadémiai Kiadó.
• Fineberg, N. et al. (2018). Manifesto for a European research network into Problematic Usage of the Internet. European Neuropsychopharmacology, in press.
• Floridi, L. (2018). Artificial Intelligence, Deepfakes and a Future of Ectypes. Philosophy & Technology, 3(31), 317-321.
• Hall, H.K. (2018). Oversharenting: Is It Really Your Story to Tell?. The John Marshall Journal of Information Technology & Privacy Law, 3(33), 121-142.
• Haworth, R. (2016). What are the effects of a childhood documented online? URL: https://www.nominet.uk/effects-childhood-documented-online/ (son erişim tarihi: 10.26.2018)
• Ioannidis, K. et al. (2018). Problematic internet use as an age-related multifaceted problem: Evidence from a two-site survey. Addictive Behaviors, (81), 157-166.
• Lister, M., Dovey, J. , Giddings, S., Grant, I. & Kelly, K. (2003). New Media. A Critical Introduction. New York, NY: Routledge.
• Pariser, E. (2012). The Filter Bubble. New York, NY: Penguin and Random House.
• Rheingold, H. (2000). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier. London: MIT Press.
• Sarma, A. C. & Girăo, J. (2009). Identities in the Future Internet of Things. Wireless Personal Communications, 49(3), 353-363.
• Smolan, R. (2012). The Human Face of Big Data. URL: https://techonomy.com/conf/12-tucson/data-science-2/the-human-face-of-big-data/ (son erişim tarihi: 10.26.2018)
• Steinberg, S.B. (2015). Sharenting: children’s privacy in the age of social media. Emory Law Journal, (66), 839-884.
• Stromme, L. (2016). Mother becomes first in Britain to live stream childbirth and looks fabulous doing it. URL: https://www.express.co.uk/life-style/life/711095/Mother-first-Britain-live-stream-childbirth-looks-fabulous (son erişim tarihi: 10.26.2018)
• Tamburrini, G. (2015). Robot Ethics: A View from the Philosophy of Science. URL: https://www.researchgate.net/profile/Guglielmo_Tamburrini/publication/228959347_Robot_ethics_a_view_from_the_philosophy_of_science/links/554bdf680cf21ed2135b7b01/Robot-ethics-a-view-from-the-philosophy-of-science.pdf (son erişim tarihi: 10.26.2018)
• Thies, J., Zollhöfer, M., Stamminger, M., Theobalt, C. & Niessner, M. (2016). Face2Face: Real-time Face Capture and Reenactment of RGB Videos. URL: http://niessnerlab.org/papers/2016/1facetoface/thies2016face.pdf (son erişim tarihi: 10.26.2018)
• Veruggio, G. and Operto, F. (2008). Roboethics: Social and Ethical Implications of Robotics. In: Siciliano, B. and Khatib, O. (eds.): Springer Handbook of Robotics (pp. 1499-1524). US: Springer.