Sporun Stres Üzerine Etkisi: Lise Öğrencileri Örneği

Year 2022, Volume: 1 Issue: 1, 1 - 10, 27.10.2022

Engin Efek

Abstract

Araştırmanın amacı, sporun lise öğrencilerinin algılanan stres düzeyi üzerine etkisini incelemektir. Araştırmanın modeli için nicel araştırma türlerinden olan tarama modeli seçilmiştir. Çalışmanın örneklemi araştırmaya gönüllü olarak katılım sağlayan 255 lise öğrencisi oluşmuştur. Lise öğrencilerinin çeşitli demografik özelliklerini (cinsiyet, aktif spor yapma ve spor yaşı) belirlemek için araştırmacı tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu”, algılanan stres düzeylerini belirlemek için ise “Algılanan Stres Ölçeği/ASÖ-14” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 17.0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediği çarpıklık ve basıklık (Skewness ve Kurtosis) değerleri ile incelenmiş, verilerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir, bu yüzden parametrik testlerden olan T- testi ve Anova Testi uygulanmıştır. Verilerin analizinde ayrıca frekans, yüzde, minimum, maksimum, ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi ise p<0,05 olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan lise öğrencilerinin olumlu stres düzeyinde oldukları, stresle etkili bir şekilde baş edebildikleri ve kullandıkları başa çıkma mekanizmalarının işlevsel olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin algılanan stres düzeyleri cinsiyet ve spor yaşı değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Öğrencilerin algılanan stres düzeyleri aktif spor yapma değişkenine göre ise anlamlı bir fark göstermemiştir. Çalışmadan çıkarılabilecek en genel sonuç, liseli öğrencilerde stresin spor yoluyla iyileştirilebileceğini ortaya koymaktadır.

Keywords

Lise, Öğrenci, Spor, Stres

The Effect Of Sports On Stress: An Example Of Hıgh School Students

Abstract

The aim of the study is to investigate the effect of sports on the perceived stress level of high school students. The research model, which is one of the quantitative research types, was chosen for the research model. The sample of the study consisted of 255 high school students who voluntarily participated in the research. High school students of various demographic characteristics (gender, age and Sport Active Sport) that is created by the researcher to determine the “personal information form”, perceived stress levels, “to determine the perceived stress scale/ASO-14” was used. Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 17.0 package program was used to analyze the data obtained. Whether the data showed a normal distribution was examined by skewness and Kurtosis values, it was determined that the data showed a normal distribution, so the T-test and Anova Test, which are parametric tests, were applied. Frequency, percentage, minimum, maximum, average and standard deviation values were also used in the analysis of the data. The level of significance as p<0.05 was determined. According to the findings obtained, it was determined that the high school students participating in the study were at a positive stress level, they were able to cope with stress effectively, and the coping mechanisms they used were functional. The perceived stress levels of the students showed a significant difference according to gender and sports age variable. The perceived stress levels of the students did not show a significant difference compared to the active sports variable. The most general conclusion that can be drawn from the study is that stress in liseli students can be improved through sports.

Keywords

High School, Student, Sports, Stress

References

• Achterberg, M., Dobbelaar, S., Boer, O. D. Ve Crone, E. A. (2021). Perceived stress as mediator for longitudinal effects of the COVID-19 lockdown on wellbeing of parents and children. Sci Rep; 11, 2971. Doi: https://doi.org/10.1038/s41598-021-81720-8.
• Aydın, G. (2017). Su topu sporcularının stres düzeyi ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Biddle, S. J., Ciaccioni, S., Thomas, G., ve Vergeer, I. (2019). Physical activity and mental health in children and adolescents: an updated review of reviews and an analysis of causality. Psychol. Sport Exerc. 42, 146–155. Doi: 10.1016/j.psychsport.2018.08.011.
• Brand, S., Kirov, R. (2011). Sleep and its importance in adolescence and in common adolescent somatic and psychiatric conditions. Int J Gen Med. 7(4):425–442. Doi: 10.2147/IJGM.S11557.
• Ceylan, M. (2005). Stresle başa çıkmada bilişsel stratejilerin kullanılmasında cinsiyet ve kişilik değişkenlerinin etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Civan, A., Özdemir, İ., Gencer, Y. G. ve Durmaz, M. (2018). Egzersiz ve stres hormonları. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi; 2(1), 1-14.
• Cohen, S., Kamarck, T. ve Mermelstein, S. A (1983). Global measure of perceived stress. J Health Soc Behav; 24: 385-96.
• Doğaner, S. (2017). Düzenli egzersiz programının bireylerin stres, mutluluk ve serbest zaman doyum düzeylerine etkisi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ergin, A., Uzun, S. U. ve Bozkurt, A. İ. (2014). Tıp fakültesi öğrencilerinde stresle başa çıkma yöntemleri ve bu yöntemlerin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Fırat Tıp Dergisi; 19(1): 31-37.
• Eriksen, H. R., Ihlebaek, C., Mikkelsen, A., Grønningsæter, H., Sandal, G. M. ve Ursin, H. (2002). Improving subjective health at the worksite: a randomized controlled trial of stress management training. Physical Exercise and an İntegrated Health Programme. Occupational Medicine; 52: 383-391.
• Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F. ve Dereboy, Ç. (2013). Algılanan stres ölçeğinin türkçeye uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik analizi. New Symposium Journal; 51(3), 132-140.
• Frick, M. A., Meyer, J. ve Isaksson, J. (2022). The role of comorbid symptoms in perceived stress and sleep problems in adolescent ADHD. Child Psychiatry Hum Dev. Doi: https://doi.org/10.1007/s10578-022-01320-z.
• Gianfredi, V., Blandi, L., Cacitti, S., Minelli, M., Signorelli, C., Amerio, A., ve Odone, A. (2020). Depression and objectively measured physical activity: a systematic review and meta-analysis. Int. J. Environ. Res. Public Health; 17:3738. Doi: 10.3390/ijerph17103738.
• Göksu, Ö. ve Kumcağız, H. (2020). Covid-19 salgınında bireylerde algılanan stres düzeyi ve kaygı düzeyleri. Turkish Studies, 15(4), 463-479. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44397.
• Güler, M. Ş. (2019). Kayak sporcularında kişilik özellikler psikolojik beceri ve algılanan stres arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• İlhan, A. (2021). Tenis sporcularının algılanan stres düzeylerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23 (3), 49-56. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunibesyo/issue/65179/987680.
• İmamoğlu Kaya, M. (2019). Kadın futbolcularda antrenmanın algılanan stres, sporda güdülenme, sürekli öfke ve öfke tarzı düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hitit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çorum.
• Jedel, E., Elfström, M. ve Hägglin, C. (2021). Differences in personality, perceived stress and physical activity in women with burning mouth syndrome compared to controls. Scandinavian Journal of Pain, 21(1), 183-190. https://doi.org/10.1515/sjpain-2020-0110.
• Karadağlı, E. (2019). Üniversitelerin beden eğitimi ve spor yüksekokulları ile spor bilimleri fakültelerine hazırlanan öğrenci adaylarının kişilik özellikleri ile stresle başa çıkma stillerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Koç, H. (2004). Profesyonel futbolcularda durumluk kaygı düzeylerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Lavoie, J. A. A. ve Douglas, K. S. (2012). Perceived stress scale: evaluating configural, metric and scalar ınvariance across mental health status and gender. J Psychopathol Behav Assess; 34, 48–57.
• Özdevecioğlu, M. ve Yalçın, Y. (2010). Spor tatmininin sporcuların stres ve saldırganlık düzeyleri üzerindeki etkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4 (1), 63-76. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/bsd/issue/53575/713926.
• Sadler, K., Vizard, T., Ford, T., Marchesell, F., Pearce, N., Mandalia, D. ve diğerleri. (2018). Mental health of children and young people in England, 2017. Trends and characteristics. Leeds, UK: NHS Digital.
• Salari, N., Hosseinian-Far, A., Jalali, R., Vaisi-Raygani, A., Rasoulpoor, S., Mohammadi, M., Rasoulpoor, S. ve Khaledi-Paveh, B. (2020). Prevalence of stress, anxiety, depression among the general population during the COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. Global Health, 16, 1–11. Doi: https://doi.org/10.1186/s12992-020-00589-w.
• Savcı, M. ve Aysan, F. (2014). Üniversite öğrencilerinde algılanan stres düzeyi ile stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014 (3), 44-56. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/goputeb/issue/33496/380060.
• Sawyer, S. M., Afifi, R. A., Bearinger, L. H., Blakemore, S.-J., Dick, B., Ezeh, A. C. Ve Patton, G. C. (2012). Adolescence: a foundation for future health. Lancet 379(9826):1630–1640. Doi: 10.1016/S0140-6736(12)60072-5.
• Schiff, M., Zasiekina, L., Pat-Horenczyk, R. ve Benbenishty, R. (2020). COVID-related functional difficulties and concerns among university students during COVID-19 pandemic: a binational perspective. J. Community Health, 1–9. Doi: 10.1007/s10900-020-00930-9.
• Seiffge-Krenke, I., Aunola, K. ve Nurmi, J.-E. (2009). Changes in stress perception and coping during adolescence: the role of situational and personal factors. Child Dev 80(1):259–279. Doi: 10.1111/j.1467-8624.2008.01258.x.
• Şahin, T., Aslaner, H., Eker, O. O., Gökçek, M. B. ve Doğan, M. (2020). Effect of COVID-19 pandemic on anxiety and burnout levels in emergency healthcare workers: a questionnaire study. Research Square, 1-22. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-32073/v1.
• Şirin, T. (2021). Futbol hakemlerinin algıladıkları stres kaynakları ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4 (2), 294-307. Doi: 10.38021/asbid.976880.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• Tazegül, Ü. (2012). Bireysel sporcuların stresle başa çıkma tarzlarının karşılaştırılması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi; 3(2), 13-22. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuspd/issue/20454/217801.
• Üstün Aktaş, N. ve Üstün, Ü. D. (2020). Voleybolcularda s-stres yönteminin başa çıkma yaklaşımları acısından incelenmesi. Spormetre, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 18(3): 128-135.
• Üzüm, H., Mirzeoğlu, N., Polat, E. ve Akpınar, S. (2013). Development of organizational stress scale for athletes. Nigde University Journal of Physical Education And Sport Sciences; 7(2): 137-150.
• Vella, S. A., Swann, C., Allen, M. S., Schweickle, M. J. ve Magee, C. A. (2017). Bidirectional associations between sport involvement and mental health in adolescence. Medicine and Science in Sports and Exercise, 49(4), 687–94. Doi: 10.1249/MSS.0000000000001142.
• Yardımcı, F. B. ve Kulunkoglu, B. (2022). The effect of gender on anxiety, depression and stress levels of athletes preparing for the Tokyo 2020 Paralympic Games. Gazi Journal of Physical Education and Sports Sciences. 27 (1), 89-100. Doi: 10.53434/gbesbd.987452.