TÜRKİYE’DE SİBER GÜVENLİK: YASAL VE KURUMSAL ALTYAPI

Yıl 2021, Sayı: 44, 123 - 155, 31.12.2021

Hasan Alpay Karasoy , Pelin Babaoğlu

Öz

Başlangıçta askeri faaliyetlerin bir ürünü olan ağ teknolojileri, Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle birlikte 1990’lı yıllardan itibaren sivilleşmeye başlamıştır. Sonrasında bu alanı destekleyen ve geliştiren teknolojilerle birlikte ağ teknolojileri; geniş insan kitlelerinin ilgisini çeken, hayatlarını kolaylaştıracak, zamandan tasarruf ettirecek kolaylıklar sağlayan ancak büyük tehlikeleri de barındıran bir alan doğmuştur. Böylelikle bu tehditlere karşı savunma mekanizmaları olarak siber güvenlik mekanizmaları doğmuştur. Bu çalışma kapsamında Türkiye’deki siber güvenlik çalışmaları mevzuat ve kurumsal yapılar bağlamında ele alınmıştır. Öncelikle bu alanda atılan çalışmalar ve hukuki boyutları değerlendirilmiş, ardından sorumlu kurumlar incelenmiştir. Yasal ve kurumsal altyapı üzerinden yapılacak çıkarımlarla öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, siber güvenlik, teknoloji, siber savunma

Kaynakça

• 20 Ekim 2012 tarih ve 28447 sayılı Resmî Gazete. (2012). Ulusal Siber Güvenlik Çalışmalarının Yürütülmesi, Yönetilmesi ve Koordinasyonuna İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/10/20121020-18.htm [Erişim Tarihi: 23.05.2021].
• AFAD. (2014). 2014-2023 Kritik Altyapıların Korunması Yol Haritası Belgesi. https://afyonluoglu.org/PublicWebFiles/Reports-TR-SG/2014-2023-AFAD-Kritik%20Altyap%C4%B1larin%20Korunmasi%20Yol%20Haritasi.pdf [Erişim Tarihi: 22.05.2021].
• AFAD. (2019). AFAD Hakkında. https://www.afad.gov.tr/afad-hakkinda [Erişim Tarihi 20.05.2021].
• Afyonluoğlu, M. (2020). Siber Güvenlik Ve Kamu Politikaları. Yıldız, M., Babaoğlu C. (Ed.). Teknoloji Ve Kamu Politikaları Kitabı İçinde Ss.379-411. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Anadolu Ajansı. (2021). AB üyesi Polonya, Türkiye’den silahlı insansız hava aracı satın alacak. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ab-uyesi-polonya-turkiye-den-silahli-insansiz-hava-araci-satin-alacak/2250932 [Erişim Tarihi: 24.05.2021].
• Bıçakçı, S.; Ergun, F. D. ve Çelikpala, M. (2015). Türkiye’de Siber Güvenlik. EDAM Siber Güvenlik Kağıtları Serisi. Sayı.1, ss.28-73.
• BTK. (2017a). USOM ve Kurumsal Siber Olaylara Müdahale Ekibi. https://www.btk.gov.tr/usom-ve-kurumsal-siber-olaylara-mudahale-ekibi [Erişim Tarihi: 15.05.2021].
• BTK. (2017b). Siber Güvenlik: Mevzuat. https://www.btk.gov.tr/siber-guvenlik-mevzuat [Erişim Tarihi: 20.05.2021].
• CERTBY. (2018). Siber Ortamla İlgili Kullanılan Kavramlar. http://www.certbylab.com/blog/siber-kavramlar/ [Erişim Tarihi: 03.05.2021].
• Çeliktaş, B. (2016). Siber Güvenlik Kavramının Gelişimi Ve Türkiye Özelinde Bir Değerlendirme. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Darıcılı, A. B. (2019). Türkiye’nin Siber Güvenlik Politikalarının Analizi: Türkiye’nin Potansiyel Siber Güvenlik Stratejisi. TESAM Akademi Dergisi. Cilt.6, Sayı.2, ss.11-33.
• Eker, Ö. U. (2006). “Türk Ceza Hukuku’nda Bilişim Suçları” Eski TCK Bağlamında Hukukumuzda Yer Alan İlk Düzenlemeler ve 5237 Sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu’nun İlgili Hükümlerinin Yorumu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı.62, ss.101-131. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2006-62-196 [Erişim Tarihi: 04.05.2021].
• Emre, B. (2011). İnternet Güvenliğinin Tarihçesi. BİLGEM Dergisi Cilt.3, Sayı.5, ss.6-17. https://bilgem.tubitak.gov.tr/sites/images/bilgem/dergi/05_Bilgem.pdf [Erişim Tarihi: 12.05.2021].
• Hakyemez, Y. Ş. (2010). 2010 Anayasa Değişiklikleri ve Demokratik Hukuk Devleti. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt.14, Sayı.2, ss.307-436.
• Hürriyet Gazetesi (2019). Yerli Siber Güvenlik Şirketlerinin Küresel Arenadaki Durumu Nasıl? https://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/yerli-siber-guvenlik-sirketlerinin-kuresel-arenadaki-durumu-nasil-41250148 [Erişim Tarihi: 24.04.2021].
• ICSDefense. (2020). Kritik Altyapılarda Siber Güvenlik. https://icsdefense.net/blog/kritik-altyapilarda-siber-guvenlik [Erişim Tarihi: 03.05.2021]
• ITU. (2018). Global Cybersecurity Index (GCI): 2017. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wpcontent/uploads/2017/07/global_cybersecurity_index_2017.pdf [Erişim Tarihi: 19.05.2021].
• ITU. (2019). Global Cybersecurity Index (GCI): 2018. https://www.itu.int/dms_pub/itu-d/opb/str/D-STR-GCI.01-2018-PDF-E.pdf [Erişim Tarihi: 19.05.2021].
• Kılcı, H. B. (2020). Türkiye’nin Siber Güvenlik Politikaları. Cyberpolitik Journal, Vol.5 No.9, pp.113-140. http://cyberpolitikjournal.org/index.php/main/article/download/7/7/13 [Erişim Tarihi: 27.04.2021].
• Memurlar.Net (2009). E-Devlet ve Bilgi Toplumu Kanunu Tasarısı. https://www.memurlar.net/haber/146427/e-devlet-ve-bilgi-toplumu-kanun-tasarisi.html [Erişim Tarihi: 02.05.2021].
• Öğün, M. N. Ve Kaya, A. (2013). Siber Güvenliğin Milli Güvenlik Açısından Önemi ve Alınabilecek Tedbirler. Güvenlik Stratejileri Dergisi. Cilt.9, Sayı.18, ss.145-181. https://www.guvenliweb.org.tr/dosya/czNaM.pdf [Erişim Tarihi: 11.05.2021].
• Salihpaşaoğlu, Y. (2018). Din ve Devlet Arasındaki İktidar Mücadelesi: Avrupa Örneği. Bas.4, ss.145-167. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Sertçelik, A. (2018). Siber Olaylar Ekseninde Siber Güvenliği Anlamak. Medeniyet Araştırmaları Dergisi. Cilt.2, Sayı.3, ss.25-42.
• Şahin, R. (2019). Sanayi Devrimi Osmanlı İmparatorluğu’nda Neden Başlamadı? Business, Economics and Management Research Journal - BEMAREJ. Vol.2, Iss.1, pp.1-16. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/726651 [Erişim Tarihi: 30.04.2021].
• T. C. Adalet Bakanlığı. (2021). İnsan Hakları Eylem Planı ve Uygulama Takvimi. https://rayp.adalet.gov.tr/resimler/1/dosya/insan-haklari-ep02-03-202115-14.pdf [Erişim Tarihi: 16.05.2021].
• T. C. Başbakanlık. (2002). E-Türkiye Girişimi Eylem Planı. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Yayinlar/020800_E-TurkiyeEylemPlani.pdf [Erişim Tarihi: 11.05.2021]
• T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2003). e-Dönüşüm Türkiye Projesi Kısa Dönem Eylem Planı. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2015/02/050000_E-DonusunTurkiyeKDEP.doc [Erişim Tarihi: 12.05.2021]
• T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2005). e-Dönüşüm Türkiye Projesi Kısa Dönem Eylem Planı: Sonuç Raporu. http://bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/KDEP/050500_KDEPSonucaporu.pdf [Erişim Tarihi: 12.05.2021].
• T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı: 2006-2010. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2014/04/Bilgi_Toplumu_Strateji_Eylem_Plani_2006-2010.pdf [Erişim Tarihi: 15.05.2021]
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2018). 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1&MevzuatTur=19&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 23.05.2021].
• T. C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). 2006-2010 Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı: Nihai Değerlendirme Raporu. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Diger/bts_ve_eylem_planı_nıhaı_degerlendırme_raporu.pdf [Erişim Tarihi: 15.05.2021].
• T. C. Kalkınma Bakanlığı. (2015). 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/uqSFE+2015-2018_Bilgi_Toplumu_Stratejisi_ve_Eylem_Plani.pdf [Erişim Tarihi: 16.05.2021].
• T. C. Ulaştırma Bakanlığı. (1999). Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Anaplanı: Sonuç Raporu. http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Yayinlar/991000_TuenaRapor.pdf [Erişim Tarihi: 10.05.2021].
• T. C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. (2013). Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve 2013-2014 Eylem Planı. https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/2-1-strateji-eylem-plani-2013-2014-5a3412cf8f45a.pdf [Erişim Tarihi: 02.05.2021]
• T. C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı. (2016). 2016-2019 Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi. https://hgm.uab.gov.tr/uploads/pages/siber-guvenlik/2016-2019guvenlik.pdf [Erişim Tarihi: 16.05.2021].
• T. C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2020). Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı 2020-2023. https://hgm.uab.gov.tr//uploads/pages/siber-guvenlik/ulusal-siber-guvenlik-stratejisi-ep-2020-2023.pdf [Erişim Tarihi: 30.04.2021]
• Türkiye Bilişim Derneği. (2019). Ulusal Bilgi Güvenliği Teşkilatı ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı. https://www.tbd.org.tr/ulusal-bilgi-guvenligi-teskilati-ve-gorevleri-hakkinda-kanun-tasarisi/ [Erişim Tarihi: 03.05.2021]
• TBMM. (1982). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 07.05.2021].
• TBMM. (1991). 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3713&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 04.05.2021].
• TBMM. (2004). 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5070&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 04.05.2021]
• TBMM. (2004). 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 04.05.2021]
• TBMM. (2004). Türk Ceza Kanunu Madde Gerekçeleri. http://www.baltaci.av.tr/turk-ceza-kanunu-madde-gerekceleri/ [Erişim Tarihi: 04.05.2021].
• TBMM. (2007). 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5651&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 05.05.2021].
• TBMM. (2008). 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5809&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 05.05.2021].
• TBMM. (2016). 6098 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6098&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 [Erişim Tarihi: 07.05.2021].
• TURKİYE.GOV. (2021). Kullanıcı Sayısı. https://www.turkiye.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 07.05.2021].
• TÜBİTAK-BİLGEM. (2020). Biz Kimiz? https://bilgem.tubitak.gov.tr/tr/kurumsal/biz-kimiz [Erişim Tarihi: 20.05.2021].
• Usta, A. (2018). Aydınlanma Düşüncesine Kısa Bir Bakış. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi. Sayı.1, ss. 74-90.
• Üneri, M. (2006). e-Dönüşüm Türkiye Bilgi Güvenliği Projeleri. http://bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Icra_Kurulu/070123_IK20.ToplantisiUEKAEBilgiGuvenligiSunusu.pdf [Erişim Tarihi: 12.05.2021].
• Ünver, M.; Canbay, C. ve Mirzaoğlu, A. G. (2011). Siber Güvenliğin Sağlanması: Türkiye'deki Mevcut Durum ve Alınması Gereken Tedbirler. Ankara: BTK.
• Ünver, M.; Canbay, C. ve Özkan, H. B. (2011). Kritik Altyapıların Korunması. Ankara: BTK.