KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU VE ALT İŞVEREN İŞÇİLERİNİN KADROYA GEÇİŞ SONRASI KURUMA YAPTIĞI BAŞVURULAR

Year 2022, , 789 - 834, 12.09.2022

Fatma Benli Yalçın

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1120238

Abstract

Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), yargıya gitmeden önce başvurulabilen, ücretsiz, en geç altı ay içinde karar veren ve idare ile vatandaş arasındaki arabulucu rolü nedeniyle, tavsiye kararı dahi vermesine gerek kalmadan pek çok dosyada dostane çözüm ile başvurucunun sorununun çözülmesine imkan sağlayan Anayasal bir kurumdur. KDK, yasasındaki özel düzenleme gereği idari yargı denetiminden farklı olarak, idari işlem ve eylemlerin yanı sıra, idarenin tutum ve davranışlarını denetleyebilmektedir. Ayrıca KDK, yasal mevzuat denetimi dışında hakkaniyet ve yönetim ilkeleri yönünden denetim gerçeklemektedir. Kimliğin açıklanması gerekmeyen şahsi nitelikteki başvurular dışında, talep haline gizlilik kaydıyla da Kuruma başvuru yapmak mümkündür. Bu avantaj işvereni niteliğinde idare ile olan uyuşmazlıklarını yargı dışında çözmek isteyen Devlet Memurları Kanunu’nun 4/d bendi kapsamı çalışan işçileri, Kuruma yönlendirmiştir. KDK'ya yapılan başvuruların incelenmesi, başvurucular özelinde var olan başlıca sorunların tespitine imkân vermektedir. Bu çalışmamızda KDK'nın, kamuda alt işveren işçisi olarak çalışırken kadroya geçirilen ve 4/d’li olarak kabul edilen kamu işçilerinin geçiş sonrası yaşadığı sorunlara ilişkin başvurulara karşı geliştirmiş olduğu uygulamayı ve sorunların çözülüş biçimlerini inceleme konusu
yapılmaktadır.

Keywords

Kamu Denetçiliği Kurumu, Ombudsman, İyi Yönetim, Taşeron, Alt İşveren İşçileri

OMBUDSMAN INSTITUTION AND SUBCONTRACTOR WORKERS' APPLICATIONS TO THE INSTITUTION AFTER TRANSITION TO STAFF

Abstract

The Ombudsman Institution of the Republic of Turkey (KDK) is a constitutional public entity that can be applied before going to the judiciary, is free of charge, and decides within six months at the latest. In addition, due to its role as a mediator between the administration and the citizen, the Ombudsman Institution allows the applicants’ problems to be resolved through a friendly settlement, in many cases without even having to issue a recommendation. The Ombudsman Institution can audit the attitudes and
behaviours of the administrations, as well as administrative acts and actions, unlike the administrative judicial review empowered by special legal regulation. The institution conducts investigation not only on legislative audit but also equity and administration principles. Complaints can be filed confidentially at
the request of the applicant. By means of this advantage, workers working within the scope of subparagraph 4/d of the Civil Servants Law, who want to resolve disputes with the administration without applying to the judiciary have begun to apply the Ombudsman Institution. Examining the applications made to the KDK allows the identification of problem areas arising from the administration's transactions and actions.
The subject of this study is the practice developed by the KDK against the applications related to the problems experienced by the public workers who were recruited and accepted as 4/d while working as a subcontractor in the public sector. Additionally, the approaches to solve the problems are examined.

Keywords

The Ombudsman Institution, Ombudsman, good governance, subcontractor, subcontractor worker

References

• Aktel, Mehmet/Kerman, Uysal/Altan, Yakup/Lamba, Mustafa/Burhan, Orhan (2014) “Türkiye için yeni bir Denetim Modeli; Kamu Denetçiliği (Ombudsman) A New Inspection Model for Turkey; Publis Inspectorship (Ombudsman)”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, C:5 S:9, s.21- 37.
• Akyılmaz, Bahtiyar (2003) “İyi Yönetim ve Avrupa İyi Yönetim Yasası”, GÜHFD, C:7, S:1-2, s.148-162.
• Aykaç, Hande Bahar (2011) İş Hukukunda Alt İşveren, İstanbul, Beta.
• Cilavdaroğlu Ahmet A. (2019) Personel Hizmeti Sunan Belediye Şirketleri, Sayıştay, S:113, s.181-205.
• Çelen, Ali İhsan (2019) “Alt İşverenlik Uygulamalarının İşçi Örgütlenmeleri Üzerindeki Etkileri: Taşeron İşçi Dernekleri”, (Doktora), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, Nuri/Caniklioğlu, Nurşen/Canpolat Talat (2020) İş Hukuku Dersleri, 33. Baskı, İstanbul, Beta.
• Çolak, Aytül (2017) “Subcontracting Tendency of Public Sector in Turkey, Türkiye’de Kamu Kesiminin Taşeronlaşma Eğilimi”, International Journal of Social Sciences and Education Research, C: 3(3), s.1004-1017.
• Demir, Alp (2014) “Kamu Denetçiliği Kurumu’nun Türkiye’ye Sağlayacağı Katkılar ve İşlevselliği Üzerine Tartışmalar”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İİBF, S:1, s.1-12.
• Duran, Hazal (2021) Türkiye'de İdari Denetim ve Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık), SETA, Ankara, S:344, s.1-20.
• Ekmekçi, Ömer/Yiğit, Esra (2020) Bireysel İş Hukuku Dersleri, İstanbul, Onikilevha.
• Erhürman, Tufan (2000) “Türkiye İçin Nasıl Bir Ombudsman Formülü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, C:49, S:1-4, s.155-180.
• Eriş, Hüseyin/Kabalcıoğlu Bucak Feray (2018) “Taşeron İşçilerin Kadroya Geçirilmeleri Hakkında Kamu Hastane Yöneticilerinin Görüşleri”, Hacettepe Sağlık İdaresi, C:21, S:4, s.719-744.
• Etçi, Hilmi/Kağnıcıoğlu, Deniz (2017) “Kamuda Taşeron Olarak Çalışan İşçilerin Sendikal Algısı Eskişehir Örneği”, Çalışma ve Toplum, C:1, S:52, s.75-105.
• Gerek, Nüvit (2007) “Kamu Kuruluşlarında Hizmet Alım İhaleleri Kapsamında Alt İşveren İşçileri İle İlgili Sorunlar”, Çalışma ve Toplum, S:15, s.81-90.
• Güleşçi, Yusuf (2013) Kamu İşyerlerinde Alt İşveren Uygulaması, Ankara, Adalet.
• Güzel, Ali (2010) “Alt İşveren Uygulamasında Güvencesiz Bir Sisteme Doğru”, Çalışma ve Toplum, C:4, S:27, s.15-28.
• Kabakçı, Mahmut/Hacıoğlu, Arzu (2016) “Asıl İşveren ile Alt İşverenler Arasındaki Rücu İlişkisi”, Sicil İş Hukuku, S:36, s.91-106.
• Kahraman, Mehmet (2011) “Hukuk Devletine Katkıları Bakımından Kamu Denetçiliği”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, C:8, S:16, s.355-373.
• Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık) (2020) İyi Yönetim İlkeleri Rehberi, 2. Baskı, İleri Basım, Ankara.
• Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık) (2022) 2021 Yıllık Raporu, Ankara.
• Kaplan, Onur (2020), “Kamu Denetçiliği Kurumu Tarafından Verilen Tavsiye Kararlarının Hukuki İşlevi ve Etkisi”, Ombudsman Akademik, S:13, s.93- 119.
• Karabacak, Emre (2018) Türk İş Hukukunda Alt işveren Uygulaması ve Toplu İş Hukukunda Ortaya Çıkardığı Sorunlar”, Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayınları, S:22, Ankara.
• Karakul, Selman (2015) "Hukuki ve İdari Denetim Ölçütü Olarak İyi Yönetim İlkeleri", Ombudsman Akademik, S:3, s.61-105.
• Kaya, Gazanfer (2015) “Kamudaki Taşeron İşçiler Üzerine Bir Alan Araştırması: Adıyaman Örneği” Elektronik Sosyal Bilimler, C:14, S:55, s.257 - 267.
• Kestane, Doğan (2006) “Çağdaş Bir Denetim Organizasyonu Olarak Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği)”, Maliye, S:151, s.128-142.
• Koç, Muzaffer (2016) “Kamuda Bir İstihdam Modeline Dönüşen Alt İşverenlik” Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler, C:4, S:2, s.65-90.
• Okur, Yaşar (2011) “Ombudsmanlık Kurumu: Tarihi Gelişimi ve Türkiye’de Başlangıçta Birkaç Öneri”, Denetişim, S:6, s.71-83.
• Öngel, Serkan (2014) “Türkiye'de Taşeronlaşmanın Boyutları”, DİSK-AR Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü, s.38-51,
• Özkal Sayan, İpek (2018) “Türkiye’de Kamuda Taşeron İşçi İstihdamı: 696 Sayılı KHK’ya İlişkin Bir Değerlendirme”, Emek Araştırma, C:3, S:2, s.51-64.
• Sayın, Ali Kemal (2015) “Türk Hukukunda Alt İşveren Uygulaması: Kamu Kuruluşlarının Personel Çalışmasına Dayalı Hizmet Alımlarında 6552 Sayılı Kanunun Getirdiği Yeni Yaklaşımlar”, Sosyal Siyaset Konferansları, S:69, s.59-98.
• Senyen - Kaplan, Tuncay (2019) Bireysel İş Hukuku, 10. Baskı, Ankara, Gazi.
• Süzek, Sarper (2016) “Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Gerçekleştirilen Alt İşverenlik ve İşçi Temini Sözleşmelerine İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Fevzi Şahlanan’a Armağan, C: I, İstanbul, s.707- 716.
• Şafak, Can (2004) “4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde Taşeron (Alt İşveren) Meselesi”, TBB, S:51, s.111-132.
• Tiyek, Ramazan (2014) “Devletin Endüstri İlişkilerindeki Rolü ve Taşeron Çalışma” HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum, C:3, S:7, s.8-31.
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (2012) “Soru, Cevap ve Sorunlarıyla İş Hukukunda Alt İşveren”, TİSK, Yayın No: 318.
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (2014) Çalışma Hayatında Güncel Sorunlar, Ankara.
• Uşan, M. Fatih/Erdoğan, Canan (2020) İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara, Seçkin.
• Yıldız, Gaye Burcu (2015) “Kamu İşveren Sendikalarının Alt İşverenlerce Yetkilendirilmesine İlişkin Yasal Düzenlemenin Değerlendirilmesi”, Sicil İş Hukuku, S:34, s.89-102.
• Zincirlioğlu, Candan Albayrak (2015) “Alt İşveren İlişkisi ve Benzer Hukuki İlişkilerle Karşılaştırılması”, Karatahta / İş Yazıları, S:2, s.103-125.
• Zopa, Keziban (2019) “Kamu Denetçiliği Kurumuna Yapılan Yerel Yönetimlere İlişkin Başvuruların Analizi”, (Yüksek Lisans), İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Avrupa Konseyi (2020) Ombudsmanlık Kurumunun Korunması, Desteklenmesi ve Geliştirilmesi, <https://rm.coe.int/ombudsmanl-kkurumunun- korunmas-desteklenmesi-ve-gelistirilmesi/1680a139ff> s.e.t. 29.04.2022.
• Creutzfeldt, Naomi/O’brien Nick/Nowick Marek (2021) Avrupa Birliği/Avrupa Konseyi/Türkiye Cumhuriyeti Ortak Projesi, İdari Yargının Etkinliğinin Artırılması ve Danıştayın Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi, Ombudsmanlıklara İlişkin Karşılaştırmalı Rapor, Nihai Taslak, <https://rm.coe.int/design-1-comparative-rep-karsilastirmalirap/ 1680a2a471> s.e.t. 14.04.2022.
• DİSK/Genel-İş Sendikası (2014) “Kamu İstihdam Bülteni”, Emek Araştırmaları, s. 1-11. <https://docplayer.biz.tr/9002834-Kamuistihdam- bulteni.html> s.e.t. 15.01.2022.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (2021) 2020 Yılı Kamu Denetçiliği Kurumu Raporu Hakkında Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu, Yasama Dönemi: 27, Yasama Yılı:4, <https://www5.tbmm.gov.tr//sirasayi/ donem27/yil01/ss264.pdf> s.e.t. 23.03.2022.
• Council of Europe/Venice Commission (2019) Principles On The Protection and Promotion of the Ombudsman Institution (“The Venice Principles”), <https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default. aspx?pdffile=CDL-AD(2019)005-e> s.e.t. 29.03.2022
• Tezel, Ali (2016) “Taşeron İşçileri ile 5620 Mağdurlarının Haklı Beklentileri”, <https://alitezel.com.tr/index.php?sid=yazi&id=8321> s.e.t. 22.03.2022.
• TRT Haber, “Türkiye'de Kaç Taşeron İşçi Çalışıyor?”, 21.05.2014, <https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/turkiyede-kac-taseron-iscicalisiyor- 128304.html> s.e.t. 06.03.2022.