TÜRKİYE’DE SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN GELİR ELDE EDENLERİN VERGİLENDİRİLMESİ: KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Year 2023, , 1 - 34, 31.07.2023

Orçun Avcı

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1290410

Abstract

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler dünyadaki internet kullanımını yaygınlaştırmıştır. İnternet kullanımının artışı ile ticari faaliyetlerin yöntemleri çeşitlenmiştir. Günümüzde internet ağı ve iletişim teknolojilerinin yaşamın içinde daha aktif yer almasıyla sosyal ağlar ayrı bir önem kazanmıştır. Sosyal ağlar insanlar arasındaki bağlantıları ve bu bağlantıların gücünü temsil etmektedir. Günümüzde insanlar; görsel ve yazılı medya dışında, yeni arkadaşlıklar edinmek, eski arkadaşlarını bulmak veya sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik olarak belli bir konuda uzmanlaştığı bilgi ve becerilerini sanal ortamda paylaşarak sosyal medya şeklinde anılan bir mecra oluşturmuşlardır. Sosyal medya ekonomik hayattan uzak
kalmayarak yeni bir faaliyet alanı doğurmuştur. Sosyal medya kullanımı ile gelir elde etme amacında olanların sayısı ise gün geçtikçe artmaktadır. Farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilen gelir yaratmanın mantığı, çoğu platformda benzer bir döngüye dayanmaktadır. Sosyal medya platformlarında içerik, kullanıcılar tarafından oluşturulmaktadır. Oluşturulan bu içerik, ilgi çekebilmek amacıyla bir reklam ile taçlandırılmakta ve neticede ise geliri ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca sosyal medya ile sadece dijital bir içerik değil aynı zamanda mal satışı da söz konusu olabilmektedir. Hâl böyle olunca elde edilen gelirin vergisel durumu büyük önem arz etmektedir. Türkiye’de de dünyada olduğu gibi sosyal medya üretim faaliyetleri oldukça artmaktadır. Söz konusu iktisadi faaliyetlerin dijitalleşmesi sonucu meydana gelen vergisel sorunlara çözüm olabilmesi adına Türkiye’de çeşitli kanuni düzenlemeler yapılmıştır. Ancak konuya ilişkin yapılan düzenlemelere rağmen bazı sorunlar devam etmektedir. Bu doğrultuda çalışma, Türkiye’de sosyal medya üzerinden gelir elde edenlerin vergilendirilmesine ilişkin sorunları tespit edebilmeyi ve çeşitli çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır.

Keywords

Sosyal Medya, Sosyal Medya İçerik Üreticileri, Gelir Elde Etmek, Mirasçılara Aktarım, Sosyal Medyanın Vergilendirilmesi.

Taxation of Those Who Earn Income from Social Media in Türkiye: Problems Encountered and Solution Suggestions

Abstract

Developments in information and communication technologies have made the use of the internet widespread in the world. With the increase in the use of the internet, the methods of commercial activities have diversified. Today, with the internet network and communication technologies taking a more active place in life, social networks have gained a special importance. Social networks represent the connections between people and the power of these connections. Today, apart from visual and written media, people have created a medium called social media by making new friends, finding old friends or sharing their knowledge and skills that they have specialized in a certain social, political, cultural, and economic area in the virtual environment. Social media has created a new field of activity by not staying away from economic life. The number of people who aim to generate income with the use of social media is increasing day by day. The logic of revenue generation, which can be achieved in different
ways, is based on a similar cycle on most platforms. Content on social media platforms is created by users. This created content is crowned with an advertisement in order to attract attention and ultimately generates revenue. In addition, with social media, there is not only digital content, but also the sale of goods. As such, the tax situation of the income obtained is of great importance. Social media production activities are increasing in Türkiye as well as in the world. Various legal arrangements have been made in Türkiye in order to solve the tax problems that occur as a result of the digitalization of the said economic activities. However, despite the arrangements made on the subject, some problems still remain. In this direction, the study aims to identify the problems related to the taxation of income earners through social media in Türkiye and to offer various solutions.

Keywords

Social Media, Social Media Content Producers, Generate Income, Transfer to Heirs, Taxation of Social Media.

References

• Acikgoz, Fulya/Burnaz, Sebnem (2021) “The Influence of ‘Influencer Marketing’ on YouTube Influencers”, International Journal of Internet Marketing and Advertising, V:15, I:2, pp.201-219.
• Almeida, Fernando (2017) “Concept and Dimensions of Web 4.0”, International Journal of Computers and Technology, V:16, I:7, pp.7040-7046.
• Altındal, Hasan/Arslan, Yusuf Enes (2021) “Türk Hukukunda Dijital Miras: Karşılaşılan Sorunlar ve Uluslararası Uygulamalar Çerçevesinde Bazı Çözüm Önerileri”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, V:25, I:1, pp.313-351.
• Altuncu, Hasan/Karadağ, Cengiz (2000) “İnternet ve Vergi”, Vergi Raporu Dergisi, I:47, pp.67-71.
• Avcı, Orçun (2017) “E-Ticaretin Vergilendirilme Sorunsalı”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, I:27, pp.248-263.
• Bilen, Deniz/Yücel, Müşerref/Ünsalan, Mustafa (2022) “Kovid-19 Pandemisi Etkisinde Tüketicinin Dijital Yalnızlığı Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, V:12, I: Special Issue, pp.329-347.
• Biyan, Özgür/Akçil, Çağla Gizem (2018) “Dijital Miras ve Vergisel Boyutu”, Legal Mali Hukuk Dergisi, V:14, I:165, pp.2637-2662.
• Bozkurt, Gonca Şükriye (2020) “Sosyal Medyada Parasosyal Etkileşim: Sosyal Medya Fenomenlerinin Tüketicilerin Marka Algısına Etkisinin Değerlendirilmesi” (Doktora), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Choudhury, Nupur (2014) “World Wide Web and Its Journey from Web 1.0 to We 4.0”, International Journal of Computer Science and Information Technologies, V:5, I:6, pp.8096-8100.
• Coe, Peter (2015) “The Social Media Paradox: An Intersection with Freedom of Expression and the Criminal Law”, Information & Communications Technology Law, V:24, I:1, pp.16-40.
• Coşkun Karacadağ, Neslihan (2019) “İnternet Ortamında Verilen Reklam Hizmetlerinin Vergilendirilmesi”, Vergi Raporu Dergisi, I:236, pp.74-89.
• Çalışkan, Mustafa/Mencik, Yunus (2015) “Değişen Dünyanın Yeni Yüzü: Sosyal Medya”, Akademik Bakış Dergisi, I:50, pp.254-277.
• Çınar, Saliha/Organ, İbrahim (2022) “E-Ticaretin Vergilendirilmesi Sorunsalının Vergi Mevzuatı Açısından Analizi”, Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, V:9, I:2, pp.397-420.
• Çömlekçi, Mehmet Fatih/Başol, Oğuz (2019) “Gençlerin Sosyal Medya Kullanım Amaçları ile Sosyal Medya Bağımlılığı İlişkisinin İncelenmesi”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, V:17, I:4, pp.173-188.
• Demir, İhsan Cemil/Erdal, Nagihan (2023) “Türkiye’de İnternet Reklamlarının Vergilendirilmesi ve Vergilendirilmesinde Yaşanan Sorunlar”, Vergi Raporu Dergisi, I:282, pp.69-85.
• Demirci Çakıroğlu, Zeynep (2022) “Sosyal Medya Platformlarının Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, I:408, pp.62-75.
• Demirel, Şeyda (2020) “İnternet Reklamcılığı ve Türkiye’de İnternet Reklamcılığının Vergilendirilmesi” (Yüksek Lisans), Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Donath, Judith/Boyd, Danah (2004) “Public Displays of Connection”, BT Technolog Journal, V:22, I:4, pp.71-82.
• Durdu, Muhammet (2019) “Türkiye’de Sosyal Medya İşletmelerinin Vergilendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, V:10, I:2, pp.470-488.
• Durlanık, İhsan/Yıldırım, Naci (2020a) “İnternet Ortamında Yapılan Satışlarda Esnaf Muafiyeti Uygulama Alanı Genişliyor: GVK Madde 9/10”, Vergi Raporu Dergisi, I:255, pp.28-38.
• Durlanık, İhsan/Yıldırım, Naci (2020b) “Teknolojik Gelişmeler Işığında Esnaf Muafiyeti Uygulaması”, Vergi Raporu Dergisi, I:253, pp.125-136.
• Erdoğan, İhsan/Keskin, A. Dilşad (2018) Türk Medeni Hukuku, Ankara, Gazi.
• Ergün, Yücel (2022) “Sosyal Medya İçerik Üreticilerinin Vergilendirilmesi”, Legal Mali Hukuk Dergisi, V:18, I:206, pp.391-406.
• Erol, Ahmet (2022) “Sosyal Medya İçerik Üreticiliğinde Elde Edilen Kazançların Vergilendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, I:486, pp.93-100.
• Ersöz, Betül (2020) “Yeni Nesil Web Paradigması: Web 4.0”, Bilgisayar Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi, V:1, I:2, pp.58-65.
• Fuchs, Christian (2011) “An Alternative View of Privacy on Facebook”, Information, V:2, pp.140-165.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2023) “Evlerde Üretilen Ürünlerin İnternet Üzerinden Satışında Esnaf Muaflığına İlişkin Rehber”, Yayın No:452, Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı.
• Gözen Bozdoğan, Kübra/Bayramoğlu, Selçuk (2022) “Türkiye’de Sosyal Medya Fenomenlerinin ve Youtuber’ların Kazançlarının Vergilendirilmesine Dair Bir Değerlendirme”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, V:19, I:2, pp.825-838.
• Günsel Sürücü, Beyza (2021) “Son Gelişmeler Işığında Sosyal Medya İçerik Üreticileri Kazançlarının Vergilendirilmesi”, Erdem & Erdem, <https://www.erdemerdem.av.tr/bilgi-bankasi/son-gelismeler-isiginda-sosyal-medya-icerik-ureticilerikazanclarinin-vergilendirilmesi> I.a.d. 13.03.2023.
• Işık, Metin/Kaptangil, İrem (2018), “Akıllı Telefon Bağımlılığının Sosyal Medya Kullanımı ve Beş Faktör Kişilik Özelliği ile İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinden Bir Araştırma”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, V:7, I:2, pp.695-717.
• İnsel, Fırat (2022) “Sosyal İçerik Üreticiliğine İstisnasının Yeni Tebliğ Işığında Bir Bakış”, Muhasebetr, <http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/firatinsel/010/> I.a.d. 10.03.2023.
• Jerslev, Anne (2016) “In the Time of the Microcelebrity: Celebrification and the YouTuber Zoella”, International Journal of Communication, V:10, pp.5233-5251.
• Kahriman, Hamza (2022) “Türkiye’de Sosyal Medya Platformlarında Yaşanan Bazı Vergilendirme Sorunları ve Çözümleri”: Kahriman, Hamza/Bulut, Şahin (Editörler), Yerelden Globale Sosyo-Ekonomik Bakış, 1. Baskı, Manisa, Turkuaz Yayıncılık.
• Kaplan, Andreas M./Haenlein, Michael (2010) “Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media”, Business Horizons, I:53, pp.59-68.
• Kara, Tolga (2016) “Gençler Neden Snapchat Kullanıyor Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Üzerinden Bir Araştırma”, Intermedia International e-Journal, V:3, I:5, pp.262-277.
• Lampropoulos, Georgios/Siakas, Kerstin/Anastasiadis, Theofylaktos (2019) “Internet of Things in the context of Industry 4.0: An Overview”, International Journal of Entrepreneurial Knowledge, V:7, I:1, pp.4-19.
• Lin, Min-Pei (2020) “Prevalence of Internet Addiction during the Covid-19 Outbreak and Its Risk Factors among Junior High School Students in Taiwan”, International Journal of Environmental Research and Public Health, I:17, pp.1-12.
• Manovich, Lev (2001) The Language of New Media, The MIT Press Cambridge, London, Massachusetts Institute of Technology.
• Maraşlı Dinç, Yasemin (2019) “Ölümden Sonra Sosyal Medya Hesaplarının Hukuki Akıbeti: Dijital Miras”, TBB Dergisi, I:142, pp.273-287.
• Mariam, Siti (2022) “Agent-Based Modeling on Purchase Decisions: The Impact of Social Media Phenomena”, Jurnal Ekonomi, V:11, I:3, pp.1749-1756.
• Nath, Keshab/Iswary, Raja (2015) “What Comes After Web 3.0? Web 4.0 and the Future”, International Conference on Computing and Communication Systems, pp.1-4.
• Organ, İbrahim/Çavdar, Fatih (2012) “Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesinde Uluslararası Alanda Yaşanan Sorunlar”, İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, V:3, I:1, pp.63-84.
• Ortaç, Fevzi Rıfat/Akçay, Deniz (2016) “Taxation of Social Media Advertisements”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, V:12, I:45, pp.177-185.
• Özen, Üstün/Sarı, Ahmet (2008) “İnternet Reklamcılığı: İnternet Kullanıcılarının İnternet Reklamcılığı Konusundaki Tutum ve Davranışları”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, V:1, I:3, pp.15-26.
• Patil, Hitendra J./Surwade, Yogesh P. (2018) “Web Technologies From Web 2.0 to Web 4.0”, International Journal for Science and Advance Research in Technology, V:4, I:4, pp.810-814.
• Prabhu, Devika (2016) “Application of Web 2.0 and Web 3.0: An Overview”, International Journal of Research in Library Science, V:2, I:1, pp.54-62.
• Radvan, Michal (2021) “Taxation of Instagram Influencers”, Studia Iuridica Lublinensia, V:30, I:2, pp.339-356.
• Sağbaş, İsa/Kaya, Oğuz Kağan Ahmet (2020) “Sosyal Medyada Vergi Algısı”, Maliye Araştırmaları Dergisi, V:6, I:1, pp.20-35.
• Sağlam, Erdoğan (2021) “Sosyal Medya İçerik Üreticiliği ile Mobil Cihazlar İçin Uygulama Geliştiriciliği Kazançları Gelir Vergisinden İstisna Ediliyor”, t24, <https://t24.com.tr/yazarlar/erdogan-saglam/sosyal-icerik-ureticiligi-ile-mobilcihazlar-icin-uygulama-gelistiriciligi-kazanclari-gelir-vergisinden-istisnaediliyor,32688> I.a.d.13.03.2023.
• Sarılı, Mustafa Ali (2021) Türk Vergi Sistemi, 8. Baskı, Ankara, Hermes.
• Sarıoğlu, Sinan (2020) “İnternet Üzerinden Yapılan Satışlarda Esnaf Muaflığı”, Vergi Dünyası Dergisi, I:461, pp.75-80.
• Sarıtaş, Ayşe (2018) “Sosyal Medya Reklamlarında Fenomen Kullanımı ve Reklam İzleme Tercihi”, The Journal of International Scientific Researches, V:3, I:4, pp.62-74.
• Solanki, Manishkumar R./Dongaonkar, Abhijit (2016) “A Journey of Human Comfort: Web 1.0 to Web 4.0”, International Journal of Research and Scientific Innovation, V:3, I:9, pp.75-78.
• Şen, Mustafa (2018) “İnternetten Satış Yapmak İsteyen Firmaların Sanal Mağazalardan Sanal Alan Kiralanması”, Vergi Raporu Dergisi, I:224, pp.115-119.
• Şenyüz, Doğan/Yüce, Mehmet/Gerçek, Adnan (2023) Türk Vergi Sistemi, 20. Baskı, Bursa, Ekin.
• Tosuner, Mehmet/Arıkan, Zeynep/Bay, Hakan (2022) Türk Vergi Sistemi, 26. Baskı, İzmir, Kanyılmaz.
• Türkay, İmdat (2013) “Kamuda Vatandaş Odaklı Yönetim ve Sosyal Medya”, Vergi Sorunları Dergisi, I:301, pp.145-159.
• We are Social (2022) The Global State of Digital in July 2022, Part Two <https://wearesocial.com/uk/blog/2022/07/the-global-state-of-digital-in-july-parttwo/> I.a.d. 14.01.2023.
• Yavan, Sercan/Sever, Emre (2020) “Sosyal Medyadaki İçerik Üreticilerinin Vergilendirilmesi: Türkiye Örneği”, Legal Mali Hukuk Dergisi, V:16, I:185, pp.1321-1348.
• Yegen, Ceren (2013) “Demokratik ve Yeni Bir Kamusal Alan Olarak Sosyal Medya”, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, V:1, I:2, pp.119-135.
• Yıldırım, Mahmut Bülent (2022) “Sosyal Medya Üzerinden Gelir Elde Edenlerin Vergilendirilmesi”, Alomaliye, <https://www.alomaliye.com/2022/05/12/sosyalmedya-vergilendirilmesi/> I.a.d. 25.04.2023.
• Yılmaz, Süleyman/Erkan, Vehbi Umut (2020) “Sosyal Medya Hesaplarının Miras Yoluyla İntikal Edip Edemeyeceği Sorusunun Kişisel Verileri Koruma Hukuku Kapsamında İncelenmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, V:11, I:2, pp.567-586.
• Yiğitler, Mete (2022) “7338 Sayılı Kanun Yönünden Sosyal Medya İçerik Üreticiliğinden Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirmesi”, E-Yaklaşım Dergisi, I:351, <https://portal.yaklasim.com/makale/2022-03/7338-sayili-kanun-yonunden-sosyalmedya-icerik-ureticiliginden-elde-edilen-gelirlerin-vergilendirmesi> I.a.d. 25.01.2023.