“Altlama hatası” olarak Türkçeleştirdiğimiz, Almancası der Subsumtionsirrtum olan, ceza hukukunda özel bir hata türü vardır. Bu hata türünden kavramsal ve hukuki olarak ne anlaşılması gerektiği tartışmalıdır. Hukuki tartışmalar esasen kavramsal tartışmaların sonucudur. Bu sebeple altlama hatasının önce kavramsal açıdan izah edilmesi gerekir. Böylece ceza hukuku hata öğretisinde, bu hatanın kast ve kusur açısından ne tür bir etkiye sahip olduğu; bir başka deyişle hukuki anlamının ne olduğu belirlenmiş olacaktır. Bu çalışma, altlama hatası etrafındaki tartışmaların neler olduğunu belirlemek ve bununla ilgili konuları açıklığa kavuşturmak amacıyla kaleme alınmıştır.
Altlama hatasının kavramsal anlamı, anlambilimin konuya ilişkin verileri doğrultusunda, altlama ve hata kavramlarının analizi ile elde edilmiştir. Buna göre altlama hatası şu şekilde tanımlanabilir: Suç olayındaki somut bir olguyu kanuni tipteki soyut maddi bir unsura, bu unsuru isabetsiz olarak dar yorumladığı için yanlış altlayan failin, gerçekleştirdiği fiili bu sebeple ilgili kanuni tip tarafından kapsanmayan bir hareket olarak görmesine altlama hatası denir. Bu hataya düşen kişinin hukuken mazur görülüp görülmeyeceği, altlama hatasının hukuki anlamı ile alakalı bir konudur. Hukuken altlama hatası, norm seviyesinde gerçekleşen, cezalandırılabilirlik hatasının özel bir halidir. Dolayısıyla altlama hatası kastı engellemez. Ancak bu hataya düşen failin haksızlık bilincini yitirip yitirmediği ayrıca araştırılmalıdır. Fail altlama hatası sebebiyle haksızlık bilincini yitirmişse, altlama hatası hukuken yasak hatası olarak kabul edilmeli ve hukuken onun sonuçlarına tabi olmalıdır.
There is a special type of mistake in criminal law, which known as der Subsumtionsirrtum (mistake of subsumption) in German, which we have translated into Turkish as “altlama hatası”. What is to be understood conceptually and legally from this type of mistake is controversial. The legal controversies are in themselves the result of conceptual controversies. For this reason, the mistake of subsumption must first be explained conceptually. In this way it will be determined what effect this mistake has in criminal doctrine of mistake in relation to intent and culpability; in other words, what legal meaning it has. The aim of this study is to find out what the controversies over mistake of subsumption are about and to clarify the issues surrounding it.
Based on the information provided by the semantics on this topic, the conceptual meaning of the mistake of subsumption was obtained by analyzing the terms subsumption and mistake. Accordingly, the mistake of subsumption can be defined as follows: The wrong subsumption of a specific individual factual circumstance under an abstract individual offence element, which is based on an erroneous narrow interpretation of this element of the offense, and which has the consequence that the offender regards his behavior as not covered by the respective offense. From a legal point of view, the mistake of subsumption is a special case of the mistake of criminal, which undermines on the normative level. Hence the error of subsumption does not exclude the intent. However, it should also be examined whether the defender who succumbs to this error acts without a sense of wrongdoing. If the offender lacks the insight to do injustice because of the mistake of subsumption, the mistake of subsumption should be legally accepted as mistake of law and legally subject to its consequences.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Law in Context |
Journal Section | PUBLIC LAW |
Authors | |
Publication Date | July 31, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 |