Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Bulaşıcı Hastalıklar Hakkında Bilgi Düzeyleri ve Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 111 - 123, 31.07.2024

Merve Bat Tonkuş , Zeliha Kalın , Aysun Bilgin

Öz

Amaç: Bu araştırma, bir vakıf üniversitesinin Hemşirelik
Bölümünde eğitim görmekte olan öğrencilerin bulaşıcı hastalıklar hakkında bilgi düzeylerini ve bulaşıcı hastalıklara karşı tutumunu değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini 2020-2021 eğitim-öğretim yılında bir vakıf üniversitesi hemşirelik bölümünde
eğitim alan 101 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler araştırmacılar
tarafından oluşturulmuş toplam 38 soru içeren “Hemşirelik Öğrencilerinin Sosyodemografik Özellikleri Ve Bulaşıcı
Hastalıklar Hakkında Bilgi Düzeyi Anketi” ile araştırmacılar
tarafından oluşturulmuş toplam 25 soru içeren “Hemşirelik
Öğrencilerinin Bulaşıcı Hastalıklara Karşı Tutumunu Değerlendirme Anketi” kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Veriler SPSS 22.00 paket programında değerlendirilmiştir. Çalışmada %81,2’si kadın olan 101 öğrenciden, %77,2’si bulaşıcı hastalıklar ile ilgili eğitim aldıklarını
belirtmiştir. Hemşirelik öğrencilerinin %81,2’si çıktıkları uygulama alanlarında bulaşıcı hastalığı olan bireylerle karşılaştıklarını
bildirmiştir. Hemşirelik öğrencilerinin grip (%97,0), boğmaca
(%94,1), difteri (%90,1), şarbon (%88,1), tüberküloz (%87,1),
tifo (%83,2), sıtma (%81,2), suçiçeği (%79,2), kabakulak (%67,3)
bulaşıcı hastalıklarının bulaşma yolları sorularına doğru cevap
vermişlerdir. AIDS/HIV ile ilgili yöneltilen sorulara “AIDS temas
yolu ile bulaşır” %58,4 oranıyla yanlış, “HIV virüsü taşıyan bir
hasta ile havuza girilirse hastalık bulaşır” %51,5 oranıyla doğru,
“HIV tükürük ve gözyaşı ile bulaşabilir” %55,4 oranıyla doğru
cevaplar vermişlerdir. Bununla beraber hemşirelik öğrencilerinin yüksek oranda düşme riski (%98,0), temas izolasyonu (%91,1)
ve damlacık izolasyonu (%82,2) sembollerini doğru tanımladıkları görülmüştür. Çalışmaya katılan öğrencilerin hemşirelik
öğrencilerinin bulaşıcı hastalıklar hakkında bilgilendirilmesi
gerektiğini düşündükleri (%100), mesleğini bulaşıcı hastalıklar
açısından riskli bulduğu (%97,0), bulaşıcı hastalığa sahip kişilerin tedavilerini önemsedikleri (%96,0) bulunmuştur. Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin büyük oranda bulaşıcı hastalıkların bulaşma yollarını doğru bildikleri, cinsel yolla bulaşan
hastalıklar hakkında ise çoğunlukla birbirine yakın cevaplar verdikleri görülmüştür. Hemşirelik eğitiminde bulaşıcı hastalıklar
eğitiminin sürekliliğinin sağlanması ve bulaşıcı hastalıklar eğitiminde cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunun daha yoğun
ve etkili ele alınması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencisi, enfeksiyon, bilgi, tutum, bulaşıcı hastalıklar

Kaynakça

• 1. Constitution of the World Health Organization. Am J Public Health Nations Health. 1946;36(11):1315-23. doi: 10.2105/ajph.36.11.1315.
• 2. Alışkın Ö, Savaş N. Notifiable Communicable Diseases in Turkey and Their Notification Status: Antakya Sample. FLORA. 2019;24(1):11-21.
• 3. Çubukçu E, Metin BC, Akin AN. Bir Tıp Fakültesi Dönem 3 ve Dönem 6 Öğrencilerinin Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıklar Hakkındaki Bilgi Düzeyleri: Tanımlayıcı Bir Çalışma. Sağlık ve Toplum. 2020;30(2):46- 53.
• 4. World Health Organization, Regional Office for the Eastern Mediterranean: Infectious Diseases [Internet]. 2022 [cited 2022]. Available from: http://www.emro.who.int/health-topics/infectious-diseases/index.html
• 5. Aksoy A, Arikan FB. Diş Hekimlerinin Bazı Bulaşıcı Hastalıklar (AIDS, Hepatit B, Tüberküloz, Grip, Kabakulak) Konusundaki Farkındalık ve Davranışları. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2016;5(2):113-22.
• 6. Keskinler ÜD. Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü Kayıtlarında Yer Alan Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıkların Değerlendirilmesi. J Turgut Ozal Med Cent. 2003;10(2):46-53.
• 7. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). TÜİK Kurumsal: Ölüm Nedeni İstatistikleri; 2018 [Internet]. 2022 [cited 2022]. Available from: https://data. tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-Nedeni-Istatistikleri-2018-30626
• 8. Korkmaz M, Uysal C, Durmaz U, Ezin Ö, Deveci Ö, İpek D, et al. Bir Üniversite Hastanesi’nde Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalık Bildirimleri ile İlgili Hekimlerin Bilgi Düzeyleri. Dicle Med J. 2015;42(4):427-31.
• 9. Bonita R, Beaglehole R, Kjellstrom T. Basic Epidemiology: A Textbook for Students. 2nd ed. Geneva: World Health Organization; 2006.
• 10. İbrahim İE, Uçku R. Bir Üniversite Hastanesi Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalık Bildirimlerinin Değerlendirilmesi (2005-2008). Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2012;26(1):1-7.
• 11. Durusoy R, Emek M, İnci R. İl Sağlık Müdürlüklerinde Bulaşıcı Hastalıklar İnsan Gücünün Değerlendirmesi. Turk J Public Health. 2011;9(2):70-85.
• 12. Terzi Ö, Aker S, Terzi Ö, Sünter AT, Pekşen Y. Hastane Temizlik Elemanları ve Mesleki Enfeksiyon Riski: Bilgi ve Davranışlar Üzerine Bir Çalışma. J Turgut Ozal Med Cent. 2009;16(1):7-12.
• 13. Öztürk S, Avşar G, Yağci N, Taşci S. Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Klinikte Enfeksiyondan Korunmaya Yönelik Davranışlarının Belirlenmesi. J Anatolia Nurs Health Sci. 2008;11(4):59-66.
• 14. Ulutaşdemir N, İpekçi N, Dokur M, Dağlı Ö. Hemşirelik Öğrencilerinin Hastane Enfeksiyonlarından Korunmaya Yönelik Bilgilerinin ve Sağlık İnanç Kuramına Göre Davranışlarının Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2008;3(9):88-101.
• 15. Sarar E, Kadakal F, Çelik Ö, Saraç S, Yılmaz B. Meslek Yüksekokulunda Eğitim Gören Birinci Sınıf Öğrencilerinin, Sağlık Çalışanlarına Bulaşan Enfeksiyon Hastalıkları Konusundaki ve Kendi Bağışıklıkları Hakkındaki Bilgi ve Farkındalık Düzeyleri. Sakarya Tıp Dergisi. 2020;10(1):1
• 16. Demir C, Yıldız H, Yürektürk Ş. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Bulaşıcı Hastalıklar İle İlgili Bilgi Durumları. Van Tıp Dergisi. 2020;27(3):458-65. doi: 10.5505/vtd.2020.74875.
• 17. Patel R, Wattamwar K, Kanduri J, Nahass M, Yoon J, Oh J, et al. Health care student knowledge and willingness to work in infectious disease outbreaks. Disaster Med Public Health Prep. 2017;11(6):694-700. doi: 10.1017/dmp.2017.18.
• 18. Rahiman F, Chikte U, Hughes GD. Nursing students’ knowledge, attitude and practices of infection prevention and control guidelines at a tertiary institution in the Western Cape: A cross sectional study. Nurse Educ Today. 2018;69:20-25. doi: 10.1016/j.nedt.2018.06.021.
• 19. Acharya PR, D’Souza M, Sahoo RC. Tuberculosis knowledge and attitude in aspiring doctors and nurses - Is it time for our TB teaching methods to evolve? Indian J Tuberc. 2017;64(1):20-5. doi: 10.1016/j. ijtb.2016.11.003.
• 20. Ünsar S, Yacan L, Yücel İ. Üniversite Öğrencilerinin HIV/AIDS, Hepatit C, Hepatit B Enfeksiyon Hastalıkları Hakkındaki Farkındalık Düzeyleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;8(3):250-5.
• 21. Babaoğlu ÜT, Demir G, Biçer S. Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin HIV/AIDS Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Bozok Med J. 2018;8(1):18-24.
• 22. Yıldırım F, Erbil N. Türkiye’de Üniversite Öğrencilerinin Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Konusunda Bilgi Düzeyi: Sistematik Derleme. Androl Bul. 2021. doi: 10.24898/tandro.2021.70893.
• 23. Álvarez-Serrano MA, Martínez-García E, Martín-Salvador A, Gázquez-López M, Pozo-Cano MD, Caparrós-González RA, et al. Spanish nursing students’ attitudes toward people living with HIV/ AIDS: A cross-sectional survey. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(22):8672. doi: 10.3390/ijerph17228672.
• 24. Kanbay Y, Üstün BK. Kars ve Artvin İllerinde Hemşirelerin İş Ortamı ile İlgili Stresörleri ve Kullandıkları Başetme Yöntemlerinin İncelenmesi. DEU Hemşirelik Yüksekokulu Elektron. Derg. 2009;2(4):155-61.
• 25. Sagbas S, Temiz G. Evaluation of Knowledge, Attitudes and Behaviors of Student Nurses towards Employee Security. Int J Caring Sci. 2018;11(1):464-70.
• 26. Al-Maweri SA, Tarakji B, Shugaa-Addin B, Al-Shamiri HM, Alaizari NA, AlMasri O. Infection control: Knowledge and compliance among Saudi undergraduate dental students. GMS Hyg Infect Control. 2015;10. doi: 10.3205/dgkh000253.
• 27. Askarian M, Memish ZA, Khan AA. Knowledge, practice, and attitude among Iranian nurses, midwives, and students regarding standard isolation precautions. Infect Control Hosp Epidemiol. 2007;28(2):241-4. doi: 10.1086/510868.