Akademisyen İtibarını Etkileyen Faktörler Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 397 - 414, 31.12.2022

Seda Şahintürk-şençimen Kürşat Özdaşlı

https://doi.org/10.2399/yod.21.723853

Öz

Çalışmada, öğretim elemanlarının kişisel itibar algısı ve akademik itibar kavramının belirleyicilerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Akademisyenlerin genel anlamda itibar kavramından ne anladıklarını ve akademik itibar konusuna ilişkin düşüncülerini tespit etmek, itibarlarını etkileyen faktörleri belirlemek, akademisyenlere karşı geliştirilen itibar zedeleyici hususların ne olduğunu ortaya koymak ve olumlu-olumsuz sonuçları tespit etmek çalışmanın alt amaçlarıdır. Akademik örgütlerde itibar ve akademik itibar belirleyicilerini ortaya koymaya yönelik olan araştırma nitel araştırma desenlerinden biri olan fenomenoloji deseni ile oluşturulmuştur. Çalışmaya katkı sunan katılımcı akademisyenler amaçlı örnekleme yönteminden ölçüt örnekleme yöntemi ve kartopu yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmanın konusu ve amacına ilişkin araştırmacı tarafından daha önce tasarlanan görüşme formu ile araştırmanın verileri Süleyman Demirel Üniversitesinde çalışan 20 öğretim üyesi ile derinlemesine görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Görüşmelere ait ses kayıtları çözümlendikten sonra elde edilen veriler yorumlayıcı fenomenoloji yöntemi ile araştırmanın temel soruları esas alınarak kodlanmıştır. Kodlamalar sonucunda ortaya çıkan veriler Nvivo 12 Plus nitel veri analiz programı ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda; akademisyenin üniversitenin eğitim-araştırma ve topluma katkı sağlama misyonlarına hizmet ettiği sürece itibar kazandığı ancak kurumun yöneticilerinin ve yönetim tarzının da akademisyen itibarını ileri düzeyde etkilediği görülmüştür. Akademisyen itibarının kişisel, örgütsel ve toplumsal belirleyicileri ve akademisyen itibarını zedeleyen ve artıran hususlar tespit edilmiştir. Akademisyen itibarını artırmaya yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akademik itibar, akademisyenler, itibar, nitel araştırma

A Qualitative Research on Factors Affecting Academician Reputation

Öz

The aim of this study is to reveal the personal reputation perceptions of academic staff and the determinants of the concept of academic reputation, with the subgoals of determining what academics understand by the concept of academic reputation, determining the factors that affect their reputation, revealing the issues that cause damaging reputation among academics and determining positive and negative results. This study was conducted by applying the phenomenological design, which is one of the qualitative research designs. The participants were determined using the criterion sampling and snowball methods. The interview form was designed by the researcher in line with the purpose of the study, and the data were obtained through in-depth interviews with 20 faculty members working at Süleyman Demirel University. After the analysis of the audio recordings of the interviews, the data were coded using the interpretive phenomenology method based on the basic questions of the research. The Nvivo 12 Plus qualitative data analysis program was used to analyze the data. It was concluded that the academic staff earn a good reputation as long as they serve the mission of education-research and contribute to the society, but the administrators and management style of their institution also have a strong impact on their academic reputation. The personal, organizational and social determinants of academic reputation and the factors that damage or improve it were also identified. Finally, some suggestions were made on how to improve academic reputation.

Anahtar Kelimeler

Academic reputation, academicians, qualitative research, reputation

Kaynakça

• Albayrak, A. (2009). Din görevlilerin mistik tecrübe düzeyleri. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9(1), 154–183.
• Anderson, C., & Shirako, A. (2008). Are individuals reputations related to their history of behavior? Journal of Personality and Social Psychology, 94(2), 320–333.
• Aydın, S. (2017). Şöhret, iktidar, kimlik: Türkiye’de toplumsal değerler ve makbul kimlik bağlamında şöhret kültürü, 1.Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı (s. 64–70). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Bardakçı, H. (2012). Kültür ve ticaret. İstanbul: Cinius Yayıncılık.
• Barnett M. L., Jermier J. M., & Lafferty, B. A. (2006). Corporate Rrputation: The definitional landscape. Corporate Reputation Review, 9(1), 26–38.
• Bingöl, M. (2017). Sinema yoluyla şeref ve haysiyetin ihlali ve uygulamada ortaya çıkan sorunlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Cambridge Dictionary (2018). Reputation. Erişim adresi http://dictionary.cambridge.org/british/reputation (29 Aralık 2018).
• Ceylan, N. (2007). İnsan kaynakları yönetiminde yetenek yönetimi ve bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çaycı, B., & Aktaş, C. (2018). Medya çağında weberyen karizma ve şöhretin antolojisi. TRT Akademi, 3(6), 656–676.
• Çırpın, H., & Şen, A. (2009). İşletmelerde yenilikçiliği geliştirmede etkili bir araç: Yetenek yönetimi. Çerçeve Dergisi, 17(52), 110–117.
• Dance, F. E. X., & Larson, C. E. (1976). The function of human communication. A theoretical approach. New York, NY: Rinehart & Winston.
• Doby, V. J., & Caplan, R. D. (1995). Organizational stress as threat to reputation: Effects on anxiety at work and at home. Academy of Management Journal, 38, 1105–1123.
• Doğan, S. (2005). Çalışan ilişkileri yönetimi. İstanbul: Kare Yayıncılık.
• Eğilmez, Ö. (2017). Kurumsal itibar yönetimi tepe yöneticisinin güvenirliğinin kurumsal itibar ve çalışan olma niyetine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Ensari, H., & Tuzcuoğlu, S. (1995). Marmara Üniversitesi’ne bağlı fakültelerde görev yapan yönetici ve öğretim elemanlarının meslekten yılgınlıklarında kişilik özelliklerinin rolü. Öneri Dergisi, 2(1), 51–63.
• Ertürk, S. (1982). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayıncılık.
• Ferris, G. R., Blass, F. R., Douglas, C., Kolodinsky, R. W., & Treadway, D. C. (2003). Personal reputation in organizations. In J. Greenberg (Ed.), Organizational behavior: The state of the science, (pp. 211–246). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human Relations, 7, 117–140.
• Hall, A. T. R., Perrymann, A. A., & Ferris, G. R. (2009). Organizational citizenship behavior and reputation: Mediators in the relationships between accountability and job performance and satisfaction. Journal of Leadership and Organizational Studies, 15(4), 381–392.
• Haviland, W. A., Prins, H. E. L., Walrath, D., & Mcbride, B. (2008). Kültürel antropoloji. (İ. Deniz ve E. Sarıoğlu, Çev. Ed.). İstanbul: Kaktüs Yayıncılık.
• Kaya, Ş. D., & Zerenler, M. (2014). Çalışma hayatında psikolojik sermaye, mesleki bağımlılık ve kariyer planlamasına genel bakış. Ankara: Nobel A Yayıncılık.
• Keser, A. (2006). Çalışma yaşamında motivasyon. İstanbul: Alfa Aktüel.
• Keser, A. (2012). Çalışma psikolojisi (3. baskı). Bursa: Ekin Yayıncılık
• Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği (13. baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kubbealtı Sözlüğü (2020a). İtibar. Erişim adresi http://lugatim.com/s/ (14 Nisan 2020).
• Kubbealtı Sözlüğü (2020b). Onur. Erişim adresi http://lugatim.com/s/ (14 Nisan 2020).
• Oxford Dictionary (2018). Reputation. Erişim adresi https://en.oxforddictionaries.com/ (29 Kasım 2018).
• Öğüt, A. (2006). Türkiye’de kadın girişimciliğin ve yöneticiliğin önündeki güçlükler: Cam tavan sendromu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2), 56–78.
• Örücü, E., Kılıç, R., & Yılmaz, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerin girişimcilik eğiliminde ailesel faktörlerin etkisi üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2(2), 27–47.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri, (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Raub, W., & Weesie, J. (1990). Reputation and efficiency in social interactions: An example of network effects. American Journal of Sociology, 96(3), 626–654.
• Reece, B. L., & Reece, M. E. (2018). Etkili insan ilişkileri bireylerarası ve örgütsel uygulamalar, (B. Ural, Çev. Ed.). Ankara: Elma Yayıncılık.
• Rindova, V., Williamson, I. O., Petkova, A. P., & Sever, J. M. (2005). Being good or being known: An empirical examination of the dimensions, antecedents, and consequences of organizational reputation. Academy of Management Journal, 48, 1033–1049.
• Sarıkavak, K. (2017). Türk-İslam geleneğinde yaşlılara verilen değer. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 3(2), 281–287.
• Sarıtaş, M. (1997). Yönetimde kişilik faktörü. Eğitim Yönetimi, 3(4), 527–548.
• Sinan, Y., & Kavas, E. (2015). Örgütsel bağlılıkta kurumsal itibarın rolü. Turkish Studies, 10(6), 833–854.
• Soyşekerci, S., & Erturgut, R. (2012). İşletme becerileri grup çalışması. İstanbul: Kriter Yayıncılık.
• Subaşı, N. (2018). Dinsel itibarın göstergeleri – Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi örneğinde bir yaklaşım. Erişim adresi http://www.necdetsubasi.com/calismalar/makale/16-dinsel-itibarin-gostergeleri (23 Aralık 2018).
• Tansel, M. (2015). Beş faktör ile etkili liderlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kara Harp Okulu Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Taymur, İ., & Türkçapar, M. H. (2012). Kişilik: Tanımı, sınıflaması ve değerlendirmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 154–177.
• Tevrüz, S., Erdem, İ., & Bozkurt, T. (2012). Davranışlarımızdan seçmeler örgütsel yaklaşım (3. baskı). Ankara: Nobel A Yayıncılık.
• Tokbaş, H. (2009). Türkiye mevzuatında şerif ihlal. Ankara: Adalet Yayıncılık.
• Tutar, H. (2014). Örgütsel psikoloji. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tüfek, Ö. F. (2007). Basın yoluyla kişilik haklarının ihlali ve bu ihlale karşı özel hukuk ve ceza hukuk İ.H.A.S. korunması (2. baskı). Ankara: Adalet Yayıncılık.
• Wæraas, A., & Dahle, D. Y. (2020). When reputation management is people management: Implications for employee voice. European Management Journal, 38, 277–287.
• Yeniçeri, Ö., & Çayan, D. (2011). Yönetimde birey ve örgüt odaklı davranışlar. Ö. Yeniçeri, & Y. Demirel (Ed.). Örgütlenmede yetenek yönetimi içinde (s. 111–142). Bursa: Ekin Yayıncılık.
• Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 445–458.
• Zinko, R., Ferris, G. R., & Blass, F. R. (2007). Toward a theory of reputation in organizations. Research in Personnel and Human Resources Management, 26(9), 163–204.
• Zinko, R., Ferris, G. R., Humphrey, S. E., Meyer, C. J., & Aime, F. (2012). Personal reputation in organizations: Two-study constructive replication and extension of antecedents and consequences. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 85(1), 156–180.