Abstract
Lake Van overlain a tectonic bas n, surrounded by Bitlis massif (Permim, Paleozoic metamorphics, Upper Cretaceous limestone and ophiolites) on the South, Upper Cretaceous and Tertiary on the east, Vo(canic masses both in the north and west, is a Close basin.
The fluctuations of the water level of the Lake are mainly controlled by tectonics and climatic changes. The dry periods of the paleoclimate result the decrease of the water level down to 340m then its present level. However, pluvial periods, ca 18000 BP, caused the increase of the level above 70m then today's 1646m. The reiativeiy stable climatic conditions of Holocene, following Pieistocene's pluvial and interpluvial periods, cause the decrease of Lake water level and formation of terraces within the basin. During the formation of terraces and when the tectonism was active, geological materials originated from mountains were transported via mud-flows, alluvial fans and rivers, even volcanic materials were transporled to the teraces. Lake Plains and/or deltas were formed by reamnging of transported materials by the lake, At areas free of clastic materials, rocks, namely the metamorphics, ophiolites or Neogene units were abraded by lake waters into terraces, Then, terraces outcropped fram water weathered to soils.
For the detemination of soil genesis on the terraces of Lake Van, Hasbey Plain located in the southwest of the Lake was selected, Hasbey Plain soils, overlain terraces of various levels are mostiy originated from alluvials and rich in carbonates. Fİeld trials revealed that major soils of the lake terraces are commonly similar to Hasbey Soils, thus designation of soil genesis of the Hasbey Plain
soils Will aid to establish a soil model for the soiis ofLake Van.
References
- Bouyoucus, G.J. 1951. A Recalibration of the Hydrometer for Making Mechanical Analyses ofSoils. Agron. Jour, 43. 434-438.
- Cimrin, K.M. Akga, E., Biiyiik, G., M. Senol, and Kapur, S. 2003. Potassium Potential of the Soils of The Gevas Region (E. Anatolia) in Relation to Mineralogical, Chemical and Pyhsical Properties -— Doga, TUBITAK Journal. (submitted).
- Degens, E.T. and Kurtman, F. 1978. The Geology of Lake Van. MTA. Pub. No. 169. Ankara.
- Ding, U., Senol, S., Kapur, S., Cangir, C., Atalay, I. 1997. Tiirkiye Topraklan. ¢.U.Z.F. Yay. No. 51 Adana. 233 S.
Abstract
Güneyden Bitlis masifi (Permiyen, Paleozoyik metamorfitleri, Üst Kretase kireçtaşları ve ofiyolitler), doğudan Üst Kretase ve Tersiyer birimleri, kuzeyden ve batıdan Tendürek, Süphan ve Nemrut volkan kütleleri ile sınırlanmış olan Van Gölü kapalı bir havza durumundadır. Van Gölü tamamen tektonik kökenli bir havza üzerinde yer almaktadır.
Yaşının en çok 100 bin yıl olabileceği önceki çalışmalarda önerilen Van Gölü'nde, gerek tektonik ve/veya volkanik aktivitelere gerekse paleoiklimlerdeki değişimlere bağlı olarak son buzul dönemi ile günümüz arasında (kabaca son 20 bin yılda) göl su seviyesinin önemli mertebelerde değişimlere uğradığı bilinmektedir. Bu dönem içersinde, güncel seviyesine (1646 m) kıyasla —340 m ile +72 m Paleoiklimin kurak olduğu dönemlerde göldeki su seviyesi göreceli olarak düşmeye başlamış, günümüzdeki su düzeyinden yaklaşık 340 m daha aşağılara inmiştir. Buna karşın iklimin yağışlı olduğu dönemlerde, göl suyu seviyesi göreceli olarak yükselmeye başlamış, aşağı yukarı günümüzden 18000 yıl öncesinde şimdiki seviyeye nazaran 72 m kadar yükseklere erişmiştir. Bu zamandan sonra oluşan iklim salınımları sonucu su seviyesinde düşmeler olmuş ve Van Gölü havzasındaki göl sekileri meydana gelmiştir. Bu sekilerin oluşumu sırasında tektonizmanın aklif olduğu zamanlarda ve bölgelerde dağ ve dağ eteklerinden göle doğru alüvyon yelpazesi-moloz ve çamur akıntısı ve akarsular aracılığı ile yakın çevredeki jeolojik birimlerden kırıntılar taşınmıştır. Hatta kuzeydeki volkanik aktivitenin olduğu zamanlarda göle volkanik kırıntılar gelmiştir. Bu malzemeler ve kırıntılar göl tarafından işlenerek göt sekisi düzlüklerini ya da göl deltası düzlüklerini oluşturmuştur. Kırıntıların olmadığı kesimlerde göl suyu metamorfikler, ofiyolitler veya Neojen birimleri gibi ana kayaları işleyerek (aşındırarak) seki şeklinde düzeltmiştir (aşınma sekisi), Daha sonra su yüzüne çıkan sekiler üzerinde ayrışma ve toprak oluşumu başlamıştır.
Van Gölü havzasında bulunan sekiler üzerindeki toprakların jenezinin saptanabilmesi için gölün güneybatı kesiminde yer alan Hasbey Ovası topraklan seçilmiştir. Farklı düzeylerdeki sekilerden oluşan Hasbey Ovası topraklarının çoğunluğu alüvyal kökenli ve karbonat içeriklidir. Göl sekilerindeki toprak oluşumları genellikle Hasbey Ovası topraklarına benzerlik göstermektedir. Bu nedenle Hasbey topraklarının oluşum özelliklerinin belirlenmesi Van Gölü havzasındaki sekiler üzerinde oluşan topraklar için bir model olacaktır.
Keywords
References
- Bouyoucus, G.J. 1951. A Recalibration of the Hydrometer for Making Mechanical Analyses ofSoils. Agron. Jour, 43. 434-438.
- Cimrin, K.M. Akga, E., Biiyiik, G., M. Senol, and Kapur, S. 2003. Potassium Potential of the Soils of The Gevas Region (E. Anatolia) in Relation to Mineralogical, Chemical and Pyhsical Properties -— Doga, TUBITAK Journal. (submitted).
- Degens, E.T. and Kurtman, F. 1978. The Geology of Lake Van. MTA. Pub. No. 169. Ankara.
- Ding, U., Senol, S., Kapur, S., Cangir, C., Atalay, I. 1997. Tiirkiye Topraklan. ¢.U.Z.F. Yay. No. 51 Adana. 233 S.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | August 1, 2003 |
| Submission Date | August 1, 2003 |
| Published in Issue | Year 2003 Volume: 8 Issue: 1 |
