YENİ SOSYAL BİLGİLER PROGRAMI VE DERS KİTAPLARINDA TURİZM KAVRAMI

Yıl 2019, Sayı: 43, 173 - 194, 27.03.2019

Kemal Kaya

Öz

Turizm,
insanların politik ve ticari amaç gözetmeksizin daimî ikametlerinin bulunduğu
yer dışında dinlenme, eğlence, öğrenim, sağlık, zevk, merak, spor, din, kültürel
vb. sebeplerle yaptıkları seyahat ve gittikleri yerlerde geçici
konaklamalarından doğan ihtiyaçlarının karşılanması ile ilgili faaliyetler
olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde çok yönlü bir görünüm arz eden turizm,
özellikle 1950’ler sonrasında iktisadi ve sosyokültürel yönden ülkelerin
gelişmesine en büyük katkıyı sağladığı gibi ülke ekonomilerinin karşılaştığı
ekonomik sorunların çözümünde ve darboğazların aşılmasında önemli bir kaynak
haline gelmiştir. Şüphesiz eğitim bir ülkenin vatandaşlarına turizm kavramının
önemini kavratmanın ve bilincini vermenin en etkili yoludur. Bunu
gerçekleştirmenin yolu ise eğitim ortamının önemli araçlarından olan müfredat
ve buna bağlı olarak hazırlanmış ders kitaplarıdır. Bu çalışmada, Talim ve
Terbiye kurulu tarafından 2018-2019 eğitim öğretim yılında yenilenmiş Sosyal
Bilgiler Programı ile okutulmakta olan Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer
alan turizm olgusunun hem görsel hem de metinsel olarak ne kadar işlendiğini ve
kullanıldığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma
yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen
bulgular hem sosyal bilgiler programı hem de sosyal bilgiler ders kitaplarının
tüm kademelerinde turizm kavramı ile ilgili bilgi ve görsellerin yer aldığını göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Programı, Sosyal Bilgiler Ders Kitapları, Turizm Kavramı

Kaynakça

• Ağaoğlu, O. K. (1991). Türkiye’de Turizm Eğitimi ve Etkinliği, Ankara: MPM Yay., No: 439, Aslan, E. (2008). Tarih Öğretiminde Fotoğraf Kullanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 24:82-91. Barth, J. L. ve Demirtaş, A. (1997). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi. Kaynak Üniteler. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi. Başol, K. (2012). Türkiye Ekonomisi, 11.b., İstanbul: Türkmen Kitabevi. Bayer, M. Z. (1992). Turizme Giriş, İstanbul. Büyükkaragöz, S.S., Çivi, C. (1999). Genel Öğretim Metodları Öğretimde Planlama ve Öğretim. İstanbul. Doğanay, A. (2003). Öğretimde Kavram ve Genellemelerin Geliştirilmesi. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. (Editörler: Cemil Öztürk ve Dursun Dilek). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Erden, M. (Tarihsiz). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık. İlhan, G.O., Şeker, M., Kapıcı, H. (2015), Sosyal Bilgiler Beşinci Sınıf Ders Kitaplarında Turizm Kavramının Yeri, International Journal of Field Education, 1 (1), 42-62. Karataş, B.-Babür, S. (2013), Gelişen Dünya’da Turizm Sektörünün Yeri, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 15 (25): 15-24. Keskin, K. (2003). İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrencilere Tarih Kavramlarının Kazandırılma Düzeyinin Araştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Kızılçaoğlu A. (2003). Orta Öğretim Coğrafya Ders Kitapları Değerlendirme Ölçütleri. İstanbul: Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:8, 95. Koca,N., Çatak, M. (2011), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Su Kaynaklarının Görsel Materyal Olarak Kullanımı, Kuramsal Eğitimbilim, 4 (2), 167-181. Kozak N., Akoğlan, M., Kozak M. (1997), Genel Turizm İlkeler ve Kavramlar, 3. bs., Ankara. MEB 4. (2018). İlkokul Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı, Ankara: Tuna Matbaacılık. MEB 5. (2018). Sosyal Bilgiler 5 Ders Kitabı, Ankara: Anadol Yayıncılık. MEB 6. (2018). Sosyal Bilgiler 6 Ders Kitabı, Ankara: Sevgi Yayınları. MEB 7. (2017). Sosyal Bilgiler 7 Ders Kitabı, MEB Devlet Kitapları. MEB (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. Mulhan, M. (2007). İlköğretim 7. Sınıf Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Dersi Kavramlarının Öğrenilmesinde Sosyal,Eekonomik ve Kültürel Faktörler ile Eğitim-Öğretim Uygulamalarının Etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Öktem, G. (2006). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Yer Alan Kavramları Anlama ve Kazanma Düzeyleri (Yeni Programın Pilot Uygulaması Samsun İli Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Önen, M.O. (2008). Dünya’da ve Türkiye’de Turizm, Türkiye Kalkınma Bankası Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü, Ankara. Özçelik, D.A. (1998). Eğitim Programları ve Öğretim. Ankara: ÖSYM Yayınları Öztürk, C. Otluoğlu, R. (2002). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünler ve Yazılı Materyaller. Ankara: Pegem A Yayınları. Öztürk, C. (2006). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınları. https://www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler ErişimTarihi: 24.01.2019. Ülgen, G. (2004). Kavram Geliştirme Uygulama ve Kuramlar. (4. Baskı) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. World Trade Organization (2016), Trade Policy Review, 2016 Türkiye Raporu. Yaşar, Ş. (2005). Sosyal Bilgiler Programı ve Öğretimi. Eğitimde Yansımalar VIII/ Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. Ankara: Sim Matbaası. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.