Suriyeli Sünni Mültecilerin Şia'ya İlişkin Görüşleri

Year 2020, Issue: 48, 389 - 408, 30.06.2020

Mehmet Emin Kalgı

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de ikamet eden Suriyeli mültecilerin Şia'ya ilişkin görüşlerini belirlemek ve bu görüşleri nitel verilerle analiz etmektir. Araştırmanın çalışma gurubunu, Şanlıurfa'nın Siverek ilçesinde ikamet eden; cinsiyetleri, yaşları, aylık gelir ve eğitim düzeyleri farklı olan toplam on dokuz kişi oluşturmaktadır. Veriler, betimsel analiz yöntemlerinden içerik analizi tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada katılımcılara beş temel soru sorulmuş ve her soru kapsamında beş alt tema ve bu temaların sıklık düzeyleri belirlenmiştir. 1. soru kapsamında oluşan alt temalar: "Kur'an, hadis ve sünnete bağlılık gösterme, yanlış itikada sahip olma, hurafelerden uzak olma, hoşgörülü, esnek ve affedici olma ve Sünnîlerin nicel yönden fazla olması" şeklinde oluşturulmuştur. 2. soru kapsamında oluşan alt temalar: "İslam'ın temsil edilmesi, Müslümanlarla savaşma, İslam ile bağdaşmayan davranışlar gösterme, Şiî olması ve Kuran'ı kendilerine göre tefsir etme" şeklinde oluşturulmuştur. 3. soru kapsamında oluşan alt temalar: "İtikatlarının bozuk olması, peygambere ve sahabelere küfretmesi, İslam dininde tefrika yapması, peygamberliğin yanlış kişiye gelmesi ve Şia'nın mezhep değil sadece fikir ve ideolojik olması şeklinde oluşturulmuştur. 4. soru kapsamında oluşan alt temalar: "Dini tahrip etme, Sünnîlere karşı radikal olma, Şia'nın dine hurafe sokması, Peygambere yalan isnat etme ve Şiîlerin bedenlerine zarar vermesi" şeklinde oluşturulmuştur.

Keywords

Din psikolojisi, Şia (Şiîlik), Sünni

References

• Adıgüzel, A. (2015). Şiî-İmâmiyye’nin Ehl-İ Beyt Tasavvuru ve Dinî Referansları. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(1), 119-149.
• Akdoğan, M. N. (2014). Şiî Literatürde Hz. Ömer’in Bazı Hadiselerdeki Rolü. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, XII, 86-94.
• Bağlıoğlu, A. (2012). Dürzilik. H. Onat ve S. Kutlu (Ed.), İslam Mezhepleri Tarihi El kitabı içinde (s. 269-298). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Bose, S. (2007). Shia and Iranian Ascendance: Sunni and American Perceptions. Nev Delhi: Institute of Peace and Conflict Studies (IPCS).
• Bozan, M. (2011). Şii Literatürde Hz. Ali. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, V, 4-18.
• Bulut, H. İ. (2016). İslam Mezhepleri Tarihi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Ekşi, M. (2017). İran’ın Transnasyonel ve Teopolitik – Şiîlik – Temelli Kamu Diplomasisi. Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 46-66.
• Fığlalı, E. R. (1984). İmâmiyye Şiası (Câferiyye Mezhebi): Doğuşu, Gelişmesi ve Görüşleri. Ankara: Selçuk Yayınları.
• Giddens, A. (2014). Modernite ve Bireysel-Kimlik: Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. Tatlıcan, Ü. (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Gökalp, Y. (2012). Zeydiyye. H. Onat ve S. Kutlu (Ed.), İslam Mezhepleri Tarihi El kitabı içinde (s. 215-242). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Hakyemez, C. (2013). Ehl-i Sünnet’in Şiîlik Algısı ve Temel Etkenler. Mezhep Araştırmaları Dergisi, VI(2), 173-194.
• Hekmatpour, P. (2016). Shia Islam and Religious Forbearance among Students in Iran A Qualitative Study Using the Concept of Social Norms. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 5(12), 65-73.
• Hökelekli, H. (2002). Gençlik ve Din. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi içinde (s. 11-29). Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Isa, K. H. (2018). Sunni Literary Responses to The Spread of Shia Ideology in Northern Nigeria. Studies In African Languages And Cultures, 52, 115-131.
• İşcan, M. Z. (2018). Şiî-Sünnî İlişkileri: Çatışmaya Giden Süreç. Journal of Islamic Research, 29(2), 241-56.
• Kaymal, C. (2017). Şia’da İmamet Meselesi ve Egemenlik. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 172-195.
• Kıran, A. (2015). Mezhebi Rekabet mi, Mezhep Savaşları mı? Muş Alparslan Üni̇versi̇tesi̇ Sosyal Bi̇li̇mler Dergisi, 3(1), 171-191.
• Koyuncu, M. (2015). Aleviliğin Menşei Olan Şiâ’nın Ortaya Çıkışını Etkileyen Tarihsel Olaylar. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1-15.
• Krause, D., Svensson, I., Larsson, G. (2019). Why Is There So Little Shia–Sunni Dialogue? Understanding the Deficit of Intra-Muslim Dialogue and Interreligious Peacemaking. Religions, 10(10), 1-17. https://doi.org/10.3390/rel10100567.
• Kusserow, S., Pawlak, P. (2016). Understanding the branches of Islam: Shia Islam. European Parliamentary Research Service (EPRS).
• Kutlu, S., Aydınlı, O. (2012). Ehl-i Sünnet'in Fıkhi Boyutu. H. Onat ve S. Kutlu (Ed.), İslam Mezhepleri Tarihi El kitabı içinde (s. 423-451). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. (2016). Nitel Veri Analizi. İstanbul: PegamA Yayınları.
• Moghadam, A. (2003). The Shi’i Perception of Jihad. Al Nakhlah, 2, 1-8.
• Onat, H. (1989). Şiilik ve Günümüz Şiiliğinde Bazı Yeni Yaklaşımlar Üzerine. İslami Araştırmalar Dergisi, 3(3), 122-138.
• Onat. H. (2012). İmamiyye Şiası. H. Onat ve S. Kutlu (Ed.), İslam Mezhepleri Tarihi El kitabı içinde (s. 183-214). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Özarslan, S. (2005). Şia’nın Dinî Otorite Anlayışı ve Günümüze Yansımaları. Kelam Araştırmaları Dergisi, 3(1), 41-60.
• Perrazo, B. (2012). On Being Shia in Saudi Arabia. Institute For Gulf Affairs. http://www.gulfinstitute.org/wp-content/pdfs/shialifeinsaudiarabia. pdf (Erişim Tarihi: 28.02.2020).
• Schmid, A. P. (2013). Radicalisation, De-Radicalisation, Counter-Radicalisation: A Conceptual Discussion and Literature Review. The Hague: ICCT Research Paper.
• Sharma, K. (2016). What Causes Extremist Attitudes Among Sunni and Shia Youth? Evidence from Northern India. Program on Extremism. https://extremism.gwu.edu/sites/g/files/zaxdzs2191/f/downloads/Sharma.pdf (Erişim Tarihi: 28.02.2020). Tajfel, H. (1972). La Catégorisation Sociale. Ed. S. Muscovici, in Introduction Á La Psychologie Sociale I (pp. 272-302). Paris: Librairie.
• Tajfel, H., Turner, J. C. (1986). An Integrative Theory of Intergroup Conflict. Ed. W. G. Austin and S. Worchel, in Psychology of Intergroup Relations (pp. 7-24). California: Broks- Cole.
• Tan, M. (2012). İsmaililik. H. Onat ve S. Kutlu (Ed.), İslam Mezhepleri Tarihi El kitabı içinde (s. 243-268). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Tarik, R. (2019). Sünni ve Şii İslam: Modern Çatışmanın Tarihsel Bağlamı. Bitlis İslamiyat Dergisi, (1), 73-76.
• The Economist. (28 May 2013). What is the difference between Sunni and Shia Muslims? http://www.economist.com/blogs/economist-explains/2013/05/economist- explains-19 (Erişim Tarihi: 28.02.2020).
• Topgül, M. E. (2013). Türkiye’deki Şiî Hadis Çalışmalarının Seyri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 11(21), 333-366.
• Turner, J. C. (1979). Comparison Sociale Et Identité Sociale: Quelques Perspectives Pour L'étude Du Comportement Intergroupes (Traduction De: J. Deschamps), Ed. W. Doise and J. C. Deschamps, in ExperiencéEntre Groupes (pp. 151-184). Paris: Mouton.
• Uyar, M. (2012). Nusayrilik. Dürzilik. H. Onat ve S. Kutlu (Ed.), İslam Mezhepleri Tarihi El kitabı içinde (s. 299-340). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Veldhuis, T., Staun, J. (2009). Islamist Radicalisation: A Root Cause Model. The Hague: Netherlands Institute of International Relations Clingendael.
• Yapıcı, A., Kalgı, M. E. (2018). Cihatçılık ve Modernlik Kıskacında Aidiyet ve Zihniyet: Şanlıurfa Selefileri Örneği. A. Özpolat ve A. Yapıcı (Ed.), Zihniyet ve Din: Disiplinlerarası Zihniyet Çözümlemesi içinde (s. 133-165). Adana: Karahan Kitapevi. Yılmaz, E. (2017). Şiîlerin Gözüyle Sünnîler: İlk Dönem Şiî Kaynaklarda Sünnî Algısı. Mezhep Araştırmaları Dergisi, 10(2), 659-677.