Tang Hanedanlığında Bir Türk: An Lushan (安禄山)

Yıl 2022, Sayı: 58, 169 - 189, 31.12.2022

Şükrü Aktaş

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1197950

Cited By: 3

Öz

Tang hanedanlığı Ms. 618-904 yılları arasında hüküm sürmüş Çin tarihinin en önemli hanedanlık ve dönemlerinden biridir. Çin tarihinin son derece önemli bir dönemi olan Tang Hanedanlığının kuruluş aşamasından, yaşadıkları iç karışıklık ve isyanlarda kuzey halklarından ve Türk soylu halk ve kişilerden yardım almışlar, ilişki içinde olmuşlardır. Bu anlamda Tang hanedanlığına siyasi, askeri ve sosyal anlamda damga vurmuş simge kişiler olmuştur ve An Lushan bunların en başında gelmektedir. Küçüklüğünden itibaren pek çok farklı ortamda yaşamak durumunda kalmıştır ancak bu durumu kendi adına fırsata çevirmiştir. Küçük yaşlarda babasız kalmış hayatına annesinin yanında anne tarafı olan Türk Ashi De (阿史德氏) sülalesi bünyesinde geçirmiştir. Çocukluğundan itibaren kendi özgü bir yaşam sürmüş, kendisini çok yönlü yetiştirmiştir. Yaşadığı ortamlardan, tanıdığı kişilerden, karşılaştığı durumlardan hep bir şeyler öğrenmiş ve bunları hep kişisel gelişimine kazanç olarak katmıştır. Kimi zaman yumuşak başlı, kimi zaman asi ve hoyrat bir tutum sergilemiştir. Ancak her bir hareketi stratejiktir. Siyasi, askeri ve sosyal ilişkileri bağlamında dikkat çekecek boyutta başarılıdır. Bu çalışmamızda An Lushan’ın çocukluğuna, ailesine, ilk gençlik yıllarına, hayatının dönüm noktası olan hadiseden, Tang sarayına, Tang Xuanzong ve Yang Guifei’e uzanan yaşam öyküsü incelenmiştir. Çalışmamız doğu-batı eksenli çalışmalar esasında ele alınmıştır. Çalışmada An Lushan’ın, Tang Hanedanlığına damgasının vurduğu An Lushan isyanına kadar olan süreç ele alınmıştır. Çalışmada Çince sözcüklerin Latin harfleriyle yazımında Pinyin (拼音) sistemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

An Lushan, Tang Hanedanlığı, Tang Xuanzong, Yang Guifei

A Turk in The Tang Dynasty: An Lushan （安禄山）

Öz

The Tang dynasty, which ruled Chinese territories rom 618-904, is one of the most important dynasties and periods in Chinese history. From the establishment period of the Tang Dynasty, which is an extremely important period in Chinese history, they received help from the northern peoples and been in contact with Turkic origined people during the internal turmoil and rebellion they experienced. In this sense, there were symbolic figures who left their mark on the Tang dynasty politically, militarily and socially, and An Lushan is one of them. Since his childhood, he had to live in many different environments, but he turned this situation into an opportunity for himself. He became orphan without a father at a young age and spent his life with his mother in the Turkic Ashi De (阿史德氏) clan, which was his mother's side. Since his childhood, he has led a unique life and raised himself versatile. He always learned something from the environments that he lived in, the people he knew, and the situations he encountered, and he always added them to his personal development as a gain. Sometimes he has a mild-mannered, sometimes rebellious and rude attitude. But his every move is strategic. It is remarkably successful in terms of its political, military and social relations. In this study, the life story of An Lushan from his childhood, family life, early teenage years, from the turning point of his life that by the way he entered Tang palace, met Tang Xuanzong and Yang Guifei, has been examined. Our study has been handled on the basis of east-west oriented studies. In the study, the process until the An Lushan rebellion, which left its mark on the Tang Dynasty, is discussed. In this study, Pinyin (拼音) system was used to write Chinese words with Latin letters.

Anahtar Kelimeler

An Lushan, Tang Dynasty, Tang Xuanzong, Yang Guifei

Kaynakça

• Klasik Çin Tarihi Metinleri 刘昫.旧唐书[M].北京:中华书局,1975. 宋祁，欧阳修.新唐书[M].北京:中华书局,1975. 司马光.资治通鉴[M].北京:中华书局,1956. Pulleyblank, E. G. (2022, January 1). An Lushan. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/An-Lushan Lee C.; “The An Shi Rebellion and Rejection of the Other in Tang China, 618-763” University of Alberta, Department of History and Classics, 2012, s.14