Ana Ürün Susamda Farklı Hasat Yöntemlerinin Verim ve Bazı İşletme Değerlerine Olan Etkilerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 31 Sayı: 2, 1 - 9, 15.12.2017

Yasemin Vurarak , M.Emin Bilgili Nigar Angın

Öz

Çalışma, Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitü Müdürlüğü arazilerinde, iki farklı hasat yöntemi ve bu konulara ait iki farklı hasat zamanı olmak üzere toplam 4 konuda 4 tekerrürlü olacak şekilde tesadüf blokları deneme deseninde 2 yıl süresince (2011-2012) ana ürün koşullarında yürütülmüştür.

Bu çalışmada susam tarımında en zor, zaman alıcı ve maliyetli olan elle yapılan hasat işlemine alternatif olabilecek yarı mekanize hasat işlemi farklı dönemlerde yapılarak, bu sistemlerin bazı veriler üzerine olan etkileri tespit edilmiştir. Bu veriler verim, hasat kayıpları, 1000 dane ağırlığı, makina işgücü ihtiyacı ve yakıt tüketimleridir. Susam materyali olarak Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nce tescil ettirilen Orhangazi-99 susam çeşidi kullanılmıştır. Çalışmada hasat makinası olarak susam bitkisinin teknik özelliklerine göre biçme ve bağlama üniteleri yeniden düzenlenmiş bir biçerbağlar kullanılmıştır.

Çalışmanın sonunda, tam olgunluk döneminden 3-5 gün önce biçerbağlar ile yapılan hasadın %7.52 verim kaybına neden olmasına rağmen elle gerçekleştirilen hasada alternatif olarak sunulabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ana ürün, susam, yarıme-kanize hasat

Determination of Effects of Different Harvest Method on Yield and Some Operating Running Parameters of Main Crop Sesame

Öz

The study was carried out in the fields of Eastern Mediterranean Agricultural Research Institute, as main crop, using total of four variables namely two different harvesting methods and two different harvesting dates, in randomized blocks trial design, with four replications during two years (2011-2012).

In this study, effects of different harvesting methods on some data were determined by implementing a semi-mechanization harvesting process at different stages that can be potentially an alternative to manually harvesting process which is the most difficult, time taking and costly one in sesame 1

farming. Some of these data as seed yield, 1000 grain weight, harvest losses, machine labor requirements and fuel consumption are discussed. In the study, the sesame variety of Orhangazi-99, which had been registreated by Aegean Agricultural Research Institute, was used as plant material. As for the cases of the study, a reaper-binder type of a harvesting machine was used. Its reaping and binding components were modified to fit the technical specifications of the sesame plant.

At the end of study, it was determined that harvest realized 3-5 days before the full maturity period with harvesters could be presented as an alternative to manual harvesting causing 7.52% seed yield loss.

Anahtar Kelimeler

Main crop, sesame, semi-mechanization harvesting

Kaynakça

• Anonim, 1996. GAP Bölgesinde Sulu Koşullarda Bitkilerin Yetiştirilme Teknikleri. Başbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi, Ankara.
• Anonim, 2002. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatnamesi (Aspir, Keten, Susam, Yefıstığı, Şerbetçiotu) Tarım Bakanlığı, Koruma Kontrol Müdürlüğü, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi, Ankara.
• Baydar., H., 2005. Susamda (Sesamum indicum L.) Verim, Yağ, Oleik ve Linoleik Tipi Hatların Tarımsal ve Teknolojik Özellikleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2005, 18(2), 267-272.
• Derviş, Ö., 1981. Çukurova Koşullarında Susam Su Tüketimi. Tarsus Bölge Topraksu Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın no: 103, rapor no: 53, Tarsus.
• Dizdaroğlu, T., ve Tan, Ş., 1995. Ege Bölgesinde Sulu ve Kuru Şartlarda II. Ürün Susam Üretimi Ve Sorunları. Anadolu, 5(1): 48-73.Menemen, İzmir.
• Engürülü, B., Çiftçi., Ö., Kılıç, K., Gölbaşı, M., Başaran, H., Akkurt, M., 2001. Biçerdöverler. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Üretim İşletmesi, Personel ve Makina Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Ankara.
• Flip, M., 1988. Annual Report of The Food Legume Improvement Program. ICARDA, Aleppo, Syria.
• Irmak, S. ve Semercioğlu, T., 2012. Çukurova Bölgesi’nde Yetiştirilen Bazı Buğday (Triticum spp.) Çeşitlerinde Toprak-Bitki Selenyum İçeriği Arasındaki İlişki Ankara. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 5 (2) 19- 23, 2012.
• İlisulu, K., 1973. Yağ Bitkileri ve Islahı. Ankara Üniversitesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Ders Kitabı, Ankara.
• Kılınç, S., Çiftçi, Ö., 1989. Biçerdöverlerde Dane Kayıp Nedenleri Ve Ölçme Metodu. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Ders Araç ve Gereçleri Makina Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Ankara.
• Langham, R., 1985. USA- Growing Sesame in the Desert Soutwest. Sesame and Sunflower: Status and Potentials, FAO, paper no: 66 Rome, p: 75-79.
• Özden, M., Soğancı, A., 1996. Türkiye Tarım Alet Ve Makinaları İşletme Değerleri Rehberi. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, A.P.K. Dairesi Başkanlığı Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü, Yayın no: 92. Ankara.
• Sessiz, A., Pekitkan, F., Turgut, M., 2006. Hasat Kayıpları, Nedenleri, Ölçme Yöntemleri ve Azaltma Yolları. Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale.
• Tan, Ş., 2003. Susam Tarımı, p.213-237.TYUAP/TAYEK Ege- Marmara Dilimi Tarla Bitkileri Toplantısı. 2-4 Eylül 2003. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, İzmir.
• Tan, Ş., 2012. Susam Tarımı. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın no: 146.
• Tunte-Akıntunte, T.Y., Akıntunde, A., 2004. Some Physical Properties of Sesame, Seed. Biosystems Engineering, 88 (1): 127-129.
• TUİK, 2009. Türkiye İstatistik Kurumu Veri Kayıtları, bitkisel üretim.www.tuik.gov.tr
• TUİK, 2012. Türkiye İstatistik Kurumu Veri Kayıtları, bitkisel üretim.www.tuik.gov.tr
• Uğurluay, S., 2002. Susam Bitkisinin Hasat Olanaklarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Tez No: 119859. 9