Ekim Öncesi Tohuma Uygulanan Bazı Kimyasalların Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum var.aestivum L.) Çeşitlerinin Çimlenme Özellikleri ve Fide Gelişimine Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 32 Sayı: 1, 79 - 87, 07.06.2018

Şerife Tüfekçi Duran Ümit Yerlikaya Pakize Özlem Kurt Polat Köksal Yağdı

Öz

Bu araştırma ekim öncesi farklı tohum uygulamalarının bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin çimlenme özellikleri ile fide gelişimi üzerine etkilerini araştırmak amacıyla Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü tohumluk laboratuvarında yürütülmüştür. Çalışmada tohum uygulamaları olarak; kontrol, ALBİT, PEG, KH2PO4, KCl ve GA3 kullanılmıştır. Üç tekerrürlü tesadüf parselleri faktöriyel deneme deseninde yürütülen araştırmada Kate A-1, Hanlı, Pamukova 97, Tahirova 2000, Averio, Gönen, Pehlivan, Adelaide, Golia ekmeklik buğday çeşitleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda tohum uygulamalarının çimlenme hızı, çimlenme gücü ve çim kök sayısı özellikleri üzerine istatistiksel olarak farklı etkide bulunmadıkları, fide boyu ve çim kökü uzunluğu bakımından ise farklı etkilerde bulundukları tespit edilmiştir. Buna göre en uzun fide boyu 8,85 cm ile KCl uygulamasından, en yüksek çim kökü uzunluğu ise sırasıyla 11,06 cm ve 11,04 cm ile ALBİT ve KCl uygulamasından elde edilmiştir. Araştırma sonucunda çeşitlere göre ekim öncesi tohum uygulamalarının önemli düzeyde farklı tepkiler vermesi nedeniyle, bu tip maddelerin pratikte kullanımında Çeşit X Uygulama interaksiyonunun da dikkate alınması gereken önemli bir kriter olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday, tohum uygulamaları, priming, çimlenme özellikleri, fide gelişimi

Kaynakça

• Anonim, 2013. http://www.fao.org/statistics/en/
• Anonim 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001
• Atar B. 2010. Bazı ekmeklik buğday (Tritucum aestivum L) çeşitlerinde tohuma ön işlem ve azot dozu uygulamalarının kış öncesi büyüme özellikleri ile tane verimi ve kalite özelliklerine etkileri. Doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Isparta
• Atar, B., Kara, B. 2014. Buğday ve Arpada farklı toprak nem düzeylerinde bazı ekim öncesi tohum uygulamalarının etkinliği. Tarım Bilimleri Dergisi, 21:93-99
• Basra S. M. A., Afzal I., Rashid R. A. ve Farooq M., 2005. Pre-sowing seed treatments to improve germination and seedling growth in wheat (Triticum aestivum L.). Caderno de Pesquisa Serie Biologia 17(1): 155-164
• Demirkaya, M. 2006. Polyetilen Glikol ile osmotik koşullandırma ve humidifikasyon. Erciyes Ü. Fen Bil.Ens. Dergisi. 22(1-2). 223-228.
• Elkoca E., 2007. Priming: Ekim öncesi tohum uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi derg. 38(1). 113-120.
• Farooq M, Basra S M A, Rehman H ve Saleem B A., 2007. Seed priming enhances the performance of late sown wheat (Triticum aestivum L.) by improving chilling tolerance. Journal of Agronomy and Crop Science 194 (1): 55-60
• Giri, G., S., Schillinger, W., F., 2003, Seed priming winter wheat for germination, emergence and yield, Crop Science, 43, 2135-2141.
• Gül, U. 2004. Buğday.www.aeri.org.tr/PDF/bks-7-15.pdf
• Haigh, A.M. ve Barlow, E.W. 1987. Germination and Priming of Tomato, Carrot and Sorghum Seeds in a Range of Osmotica. J. Am. Soc. Hort. Sci. 112(2):210-216.
• Harris, D. 1996. The effects of manure, genotype, seed priming, depth and date of sowing on the emergence and early growth of Sorghum bicolor (L.) Moench in semi-arid Botswana. Soil Tillage Research, 40: 73-88.
• Heydecker W ve Coolbear P. 1977. Seed treatment for improved performance. survey and attempted prornosis. Seed Science and Technology 5: 353-425
• Khan A A. 1992. Preplant physiological seed conditioning. Horticulture Review 13: 131-181Süzer, S., 2003. Tritikale Tarımı. Tarım İstanbul Dergisi, 83;26-27.
• Kantar, F. ve Elkoca, E., 1998. Kültür bitkilerinde tuza dayanıklılık. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 29 (1): 163-174.
• Kurt Polat P.Ö., Metin G., Özen M. ve Yağdı K. 2016. Effect of different sources salt media on seed germination behavior of bread wheat (Triticum aestivum l.) in Turkey. 27th International Scientific-Expert Congress of Agricılture and Food Industry. S.76.
• Nasr, T.A. ve Hassan, E.M. 1975. Effect of duration of after-ripening and gibberellic acid on germination of seeds and growth of seedlings pecan in Egypt.Scientia Hort. Vol.3,Issue 3, 217-221.
• Özdemir, E. 2012. Ekmeklik Buğday (T.aestivum L.)’de Priming uygulamalarının fizyolojik parametreler üzerine etkileri. Selçuk Ü. Yüksek Lisnas Tezi. Konya
• Özdemir E., Sade B., Soylu S. ve Bayram E., 2012. Ekmeklik Buğday (T.aestivum L.)’da Priming uygulamalarının kurak ve normal ortam koşullarında büyüme parametreleri ile bağıl su içeriği değerleri üzerine etkileri. S.Ü. Selçuk Tarım ve Gıda Bil. Dergisi. 26(2): 25-30.
• Shahzad M A, Din W U, Sahi S T, Sahi S T, Khan M M ve Ahmad E M., 2007. Effect of sowing dates and seed treatment on grain yield and quality of wheat, Pakistan Journal of Agricultural Sciences 44(4): 581583.
• Subedi, K.D. ve Ma B.L. 2005. Seed priming does not ımprove corn yield in a humid temparate environment. Argonomy J. 97:211-218. Süzer, S. 2003. Tritikale Tarımı. Tarım İstanbul Dergisi, 83;26-27.
• Türk, M.A., Rahman, A., Tawaha, M., ve Lee, K.D., 2004. Seed germination and seedling growth of three lentil cultivars under moisture stress. Asian Journal of Plant Sciences, 3 (3): 394-397.
• Wurr D ve Fellows J. 1983. The effect of the time of seedling emergence of crisp lettuce on the time of maturity and head weight at maturity. Journal Horticultural Science 58: 561-566