ŞİRKETLERİN ÖMRÜNE DAİR DOĞRULAR VE YANLIŞLAR

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 35 - 55, 30.03.2021

Rıdvan Yaka

Öz

Son yıllarda kişilerin doğum, yaşam süresi ve ölüm kayıtlarına hakkında kamu kurumları tarafından önemli bilgi kaynakları oluşturulmuş ve düzenli şekilde kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Ekonomik faaliyetleri yürüten şirketler için maalesef aynı olumlu gelişmeler elde edilememiştir. Bu alanda elinde veri bulunduran kamu kurumlarının doyurucu rapor ve yayın çıkarmamaları ve yeterli bilimsel çalışmaların da yapılmaması nedeniyle kamuoyu şirket ömürlerine dair yanlış bilgilendirmelere maruz kalmıştır. Bu çalışma ile şirket ömürlerine dair yanlış bilgilerin ve geçersiz genellemelerin ortadan kaldırılmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu amaçla yapılan taramada şirket ömürlerine ilişkin olarak; 5 yıl ile 40 yıl arasında değişen 15 ayrı bilimsel olmayan ömür bilgisinin çeşitli ortamlarda paylaşıldığı tespit edilmiştir. Oysaki Borsa İstanbul Anonim Şirketi (BİST) ve Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) yayımladığı veriler kullanılarak, anonim ve limited şirketlerin ömürleri irdelendiğinde limited ve anonim şirketlerin azalan bir trendle 2014 yılı itibariyle sırasıyla 9 ve 9,9 yıl, Borsa şirketlerinin ise artan bir trendle 2020 yılı itibariyle 35,3 yıl ömre sahip oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Şirketlerde ömür, şirketlerde ortalama ömür karşılaştırmaları, bilimsel olmayan ömür açıklamaları

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Makalemin yayımlanması sürecinde ücret istemediğiniz için teşekkür ederim.

Kaynakça

• Agarwal R., Gort M. (2002) Firm and Product Life Cycles and Firm Survival, American Economic Review, Vol. 92, No. 2, pp. 184-190.
• Ak, B. G. (2010) Aile İşletmelerinde Kurumsallaşmanın İşletme Başarısına Olan Etkileri, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/731, ET: 23.02.2020.
• Akdoğan, A. A. (2000) “Aile İşletmelerinin Özellikleri ve Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma İhtiyacı”, “Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Sayı:16, 2000, ss. 31-47.
• Akdoğan A. A., Mirap S. O. (2008) Aile İşletmelerinde Örgüt Kültürü: Büyük Ölçekli Aile İşletmeleri İle Küçük Ölçekli Aile İşletmelerinin Örgüt Kültürü Açısından Kıyaslanmasına Yönelik Olarak Kayseri’de Bir Uygulama, Aile İşletmeleri 3. Kongresi.
• Akin G. (2000), How Long Do Things Last? Journal Of Organizational Change Management. Vol: 13, Issue: 1, pp. 30-31.
• Alayoğlu N. (2003) Aile Şirketlerinde Yönetim ve Kurumsallaşma, MÜSİAD Yay.: 42 sf.3.
• Ankara Sanayi Odası (2005) https://www.aso.org.tr/kurumsal/media/kaynak/TUR/ yayinlarimiz/ailesirketleri.pdf Sf 7, 148, ET: 10.02.2020.
• Argüden Yılmaz (2002) “Aile Şirketlerinde Kuşak Değişimi” Arguden web sitesi http://www.arguden.net/tr/makaleler/aile-sirketlerinde-kusak-degisimi/ Erişim: 02.03.2020.
• Arkeondanışmanlık, (?) https://www.arkeondanismanlik.com.tr/aile-sirketleri/,ET: 21.2.2020.
• Aslan İ. (2018) Aile Şirketlerinde Performans Yönetimini Etkileyen Faktörler, Ahtamara I. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi Tam Metin Kitabı, 25-26 Ağustos 2018, Gevaş/Van.
• Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (2017) İş Demografisi İstatistikleri, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=File:One,_three_and_five-year_survival_rates_of_enterprises,_ business_economy,_2017_(%25)_.png, ET: 21.02.2020.
• Aygün, D. (2010) Aile İşletmelerinde Personel Temin ve Seçim Sürecinin İncelenmesi ve Keşfedici Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Bakertilly Güreli, (2012) Büyüme Sürecinde Halka Arz, Güreli Yayınları http://www.gureli.com.tr/ pdf/buyume-surecinde-halka-arz, ET: 21.02.2020.
• Baraz A. B., (2004) Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Ölçütleri. 2. Aile İşletmeleri Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, Sf. 120–129.
• Bartelsman, E., S. Scarpetta and F. Schivardi (2003) "Comparative Analysis of Firm Demographics and Survival: Micro-Level Evidence for the OECD Countries", OECD Economics Department Working Papers, No. 348, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/010021066480.
• Baykal E., (2019) Sürdürülebilir Aile İşletmeleri, Gazi Kitabevi, Ankara Sf. 200.
• Beckhard R., Dyer W. Gibb Jr. (1983) “Managing Continuity in the Family-Owned Business”, Organizational Dynamics, 12: 5-12.
• Bjuggren P. O , Sund Lars-Goran (2002) A Transaction Cost Rationale for Transition of the Firm within the Family.Small Business Economics 19(2):123-33.
• Bloomberght (2018) https://businessht.bloomberght.com/ekonomi/haber/1866855-turkiye-de-yeni-sirketin-omru-5-yil, ET: 13.02.2020.
• Bodrumgundem (2018) https://www.bodrumgundem.com/2018/03/23/turkiyede-sirketlerin-ortalama-omru-12-yil/, ET: 27.02.2020.
• Boğaziçi eğitim danışmalık (?) http://www.bogaziciegitim.com.tr/org/aile-isletmelerinde-kurumsallasma/, ET: 02.02.2020.
• Bureau of Labor Statistics (2018) Entrepreneurship and the U.S. Economy, http://www.bls.gov/bdm/entrepreneurship/entrepreneurship.htm, Erişim: 26.02.2020.
• BT Günlüğü (2019) https://www.btgunlugu.com/turk-ceo-donusume-sarildi/, ET: 28.02.2020.
• Bursa Sanayicileri ve İş Adamları Derneği BUSİAD (2013) https://www.busiad.org.tr/etkinlik/ busiad-7-ebeveynler-ve-cocuklari-toplantisi-22.html, ET: 21.02.2020.
• Collıns J. C., Porras J. I. (1999) Kalıcı Olmak, Çeviren: Zuhal Çivi Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• De Geus A. (1997) The Living Company, Harward Business School Press, Boston.
• Demir Ö, Sezgin E. E. (2015) İmalat Sektöründe Faaliyet Gösteren Kobi’lerde Kurumsal Yönetim Anlayışının İncelenmesi: Trb1 Bölgesinde Yapılan Bir Araştırma Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi – III 11-13 Haziran 2015 Malatya Bildiriler Kitabı sf. 296- 316.
• Dewald J. (2016) Achieving Longevity: How Great Firms Prosper Through Entrepreneurial Thinking, University of Toronto Press.
• Dil E. (2014) Stratejik Başarı Göstergesi Olarak Örgütsel Uzun Ömürlülük: Kavramsal ve Kuramsal Bir Tartışma, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: IX Sayı: II.
• Dil E. (2016) Türkiye’de Uzun Ömürlü İşletmeler: Kim? Nerede? Ne Yapıyor? İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 45 Sayfa: 49-69.
• Dökümbilek F. (2010) Aile Şirketlerinde Nepotizm ve Bir Araştırma, Bahçeşehir Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Dünya Bankası (2019) Girişim Anketi Türkiye sonuçları, https://www.enterprisesurveys. org/en/custom-query, ET: 23.02.2020.
• Dünya Gazetesi (2017) https://www.dunya.com/kose-yazisi/belirsizlik-donemlerinde-sirketler-cevik-acik-esnek-olmali/395448, ET: 17.02.2020.
• Ege Bölgesi Sanayi Odası EBSO (2011) http://www.ebso.org.tr/tr/arama/KALDER %20Aile%20%C4%B0%C5%9Fletmelerinde%20Ba%C5%9Far%C4%B1n%C4%B1n%20Anahtar%C4%B1.
• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD (2017) Entrepreneurship at a Glance 2017 https://read.oecd-ilibrary.org/employment/entrepreneurship-at-a-glance-2017_entrepren eur_aag-2017-en#page88, ET: 23.02.2020.
• Ekonomist Dergisi (2017) https://www.ekonomist.com.tr/yonetim-kariyer/yonetimde-yeni-nesil-kurullara-ihtiyac-var.html, ET: 29.02.2020.
• Fındıkçı, İ. (2008) Aile Şirketleri, Alfa Basım Yayım: İstanbul, 3. Baskı.
• Fırat Ebru, Capital Dergisi (2007) Ocak Sayısı http://www.capital.com.tr/liderlik/sirketlerin-omru-daha-da-kisalacak-mi-haberdetay-4372, ET: 28.02.2020.
• Fokusakademi ( ? ) https://www.fokusakademi.com.tr/turkiyede-aile-sirketlerinin-omru-ortalama-34-yil.html, ET: 08.02.2020.
• GazeteSU (2017) https://gazetesu.sabanciuniv.edu/2017-10/aile-sirketlerine-kuresel-bakis-0, ET: 02.02.2020.
• Gıdahattı (2018) https://www.gidahatti.com/aile-sirketlerinin-ortalama-omru-98854/, ET: 07.02.2020.
• Gözen A. (2018) Aile İşletmelerinde Aile Etkisi ve Örgütsel Ustalık Kavramlarının İşletme Performansı Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Günaydın C. (2017) Ailem ve Şirketim 2016 Bülten Yıllığı sf. 4.
• Haberdenizli (2012) https://www.haberdenizli.com/ekonomi/aile-sirketlerinin-omru-ortalama-25-yill-h3201.html, ET: 01.02.2020.
• İstanbul Sanayi Odası (2016) http://www.iso.org.tr/file/2016.10.27-basin-bulten-meclis-5810.pdf, ET: 18.01.2020.
• İstanbul Ticaret Gazetesi İtohaber (2019) https://www.itohaber.com/haber/guncel/ 210108/turk_aile_sirketleri_kritik_virajda.html, ET: 20.01.2020.
• Kobal K. E. S., (2014) Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Sürecinde İkinci Kuşağın Yaşadığı Sorunlar Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lambrecht, J. (2005) "Multigenerational Transition in Family Business: A New Explanatory Model", Family Business Review, Vol.18, No.4, pp.267-282.
• Lansberg I. S. (1983) Managing Human Resources İn Family Firms: The Problem Of İnstitutional Overlap. Organizational Dynamics, 12(1). Pp 39-46.
• Madeleıne I. G. Daepp, Marcus J. Hamilton, Geoffrey B. West, Luıs Bettencourt M. A. (2015) The mortality of companies, Journal of The Royal Society Interface, Volume 12, issue 106.
• Marketing Türkiye (2015) Aile şirketleri nereden başlamalı, Selçuk Kılıç http://www.marketingturkiye .com.tr/koseyazilari/aile-sirketleri-nereden-baslamali/ ET: 10.02.2020.
• Mason, Moya K. (2009). Research on Small Businesses, http://www.moyak.com/papers/small-businessstatistics.html ET 10.02.2020.
• Mayfıeld M, Mayfıeld J, Stephens D., (2007) The relationship of generic strategy typing and organizational longevity: A preliminary analysis in the comic book industry using the miles and snow typology. Competitiveness review: An International Business Journal, 17(1/2), 94-108.
• Milliyet Gazetesi (2018) https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/adana/cakir-turkiyede-sirketlerin-ortalama-omru-12-5-yildir-12758727, ET: 14.02.2020.
• Montuori L. A. (2000) Organizational Longevity: Integrating Systems Thinking, Learning And Conceptual Complexity. Journal Of Organizational Change Management, Vol: 13, Issue 1, pp. 61-73.
• New Zealand Statistics (2018) Business Demography, https://www.stats.govt.nz/information-releases/new-zealand-business-demography-statistics-at-february-2017, Erişim: 20.02.2020.
• Ogünhaber (2012) https://www.ogunhaber.com/amp/ekonomi/turkiyede-sirketlerin-omru-8-yil-69279h.html, ET: 12.02.2020.
• Sabah Gazetesi (2005) http://arsiv.sabah.com.tr/2005/11/05/eko115.html, ET: 02.02.2020.
• Sakarya I. Organize Sanayi Bölgesi SOSB (2018) http://www.sosb.org.tr/haber/134/ ulkemizdeki-aile-sirketlerine-genel-bakis-ve-oneriler.aspx, ET: 25.01.2020.
• Sakaryalı A. D., (2014) İnovasyon ve Risk Sermayesi, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi (9:1).
• Samsun Ticaret ve Sanayi Odası (2019) https://www.samsuntso.org.tr/haber/Samsun-TSOdan-Aile-sirketleri-Yonetimi-ve-Kurumsallasma-egitimi-5652.htm, ET: 23.01.2020.
• Sineragroup, (2005) http://www.sineragroup.com/tr/blog/turkiyede-sirketlerin-ortalama-omru-ve-risk-degerlendirme_6_1515.html, ET: 15.02.2020.
• Sarıtaş A, Gürsoy S, Sarı S., (2016) Uluslararası Pazarlama Faaliyetlerinde Aile Şirketlerinde Kurumsallaşmanın Etkisi Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:5 Sayı:1 Haziran 2016, ss. 135-152.
• Sönmez Y., (2017) Aile Şirketlerinde Kazananlar Kaybedenler, Yayınevi: Az Kitap.
• Şengün, H İ., (2011) Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma ve Bir Araştırma, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü işletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
• Şengün H. İ, Özdemir L. (2015) Aile Şirketlerinde Duygusal ve Rasyonel Dinamikler: Aile ve İş İlişkilerinin Ayrı Tutulmasına Yönelik Bir Araştırma Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi C:5 S:8 Yaz 2015 (58-66).
• Ticaret Bakanlığı (2020) Veri Bültenleri, Şirket Sayıları, https://ticaret.gov.tr/data/ 5d5d031413b8768cc87d5f33/2020%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Ocak%20Ay%C4%B1%20Veri%20B%C3%BClteni.pdf Erişim: 19.02.2020.
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (2012) Girişimcilik manifestosunun imza töreni 68. Genel Kurul kitapçığı sf.13.
• Uçkun C.G., Yüksel A. (2007) Aile şirketlerinin performansının arttırılmasında bir strateji: dış kaynaklardan yararlanma (Outsourcing). Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı,s. 25-39.
• Uluyol, O., (2004) “Aile Şirketleri Çatışmalar Finansal Sorunlar ve Çözümler”, Medipres Matbaacılık, Malatya.
• Us Ahmet T. (2003) Aile Şirketleri ve Yönetim, https://www.koniks.com/topic.asp? TOPIC_ID=659, ET: 01.02.2020.
• Uslu M. (2011) Aile Şirketleri Yönetiminde Devir ve Yeni Neslin Yetiştirilmesi; Çorum Saha Çalışması, Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Yaka, R. (2018) Kurumsallaşma Sürecinde Hisselerin Halka Arzı ve Şirket Ömrü: BİST Uygulaması, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi & Gazi Üniversitesi, Doktora Tezi.
• Yeniasır (2019) https://www.yeniasir.com.tr/ekonomi/2019/08/15/aile-sirketlerine-altin-ogutler, ET: 17.02.2020.
• Yolaç S, Doğan E., (2011) Küreselleşme Surecinde Aile İşletmelerinde Yönetim ve Kurumsallaşma, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 61 (2) , 83-110.
• Yurdakul C. (2019) Aile İşletmelerinin Kurumsallaşması: Karabük İli Örneği Üzerine Nitel bir Çalışma, Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi Cilt/Vol:3, Sayı/Issue:2, 2019 Sayfa: 125-160.
• 3-goz (2017) http://www.3-goz.com/basinda-biz/gundem/samgiad-baskani-savas-gomec-aile-sirketlerinin-omru-30-yil.html, ET: 02.02.2020.