Beliren Yetişkinlik Dönemindeki Bireylerin Algıladıkları Ebeveyn Kabul-Red Düzeyi ile Toplumsal Cinsiyet Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 4, 281 - 287, 30.12.2023

Bengü Dilara Set , Hatice Epli

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1391840

Öz

Bu çalışmada ebeveyn kabul-red algısının toplumsal cinsiyet algısını anlamlı olarak yordayıp yordamadığı araştırılmıştır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modelindedir. Örneklemi 2021-2022 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini çalışmaya katılmada gönüllü olan 247 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada “Kişisel Bilgi Formu, Yetişkin Ebeveyn Kabul Red Ölçeği-Kısa Form ve Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Pearson Korelasyon Analizi, hem anne hem baba ölçeklerinin alt boyutları ve toplumsal cinsiyet algısı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Regresyon analizine göre sıcaklık/şefkat, düşmanlık/saldırganlık ve ayrışmamış red alt ölçeklerinin toplumsal cinsiyet algısını anlamlı bir şekilde yordadığı; kayıtsızlık/ihmal alt boyutunun ise toplumsal cinsiyet algısını anlamlı olarak yordamadığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, Ebeveyn kabulü, Ebeveyn reddi

Kaynakça

• Akın Yalçın, Y. (2017). Emeğin savunuşundan kentin savunuşuna: kadın direnişlerinde beden-emek-kent diyalektiği. Toplumsal Cinsiyet ve Kadın-Mekân Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (ss. 173-188). Ankara: Ankara Barosu Eğitim Merkezi.
• Akın, A. ve Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 73- 82.
• Aksoy, N. (2006). Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme ve kadının statüsü genel müdürlüğünün rolü. (Kadın Statüsü Uzmanlığı Tezi). T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Altınova, H. H. ve Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22.
• Basow, S. A. (1992). Gender stereotypes and roles (3rd ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing.
• Dedeler, M., Akün, E. ve Batıgün, A. D. (2017). Yetişkin ebeveyn kabul-red ölçeği-kısa form’un uyarlama çalışması. Düşünen Adam, 30(3), 181-193.
• Dökmen, Z. Y. (2012). Toplumsal cinsiyet: sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eagly, A. H., Wood, W. & Diekman, A.B. (2000). Social role theory of sex differences and similarities: a current appraisal. In Eckes, T. & Trauther, H. M. (Eds.), The Developmental Social Psychology of Gender, Mahwah (pp. 123-160). New Jersey: Lawrance Erlbaum Associates Publishers,
• Epli-Koç, H. (2013). Ergen-ebeveyn ilişki geliştirme programının ergenlerin algıladıkları ebeveyn kabul/red düzeylerine ve aile işlevlerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.). Boston: Pearson.
• Hendrick, S. ve Dönmez, A. (2009). Yakın ilişkiler psikolojisi. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• Johannesen-Schmidt, M.C. & Eagly, A.H. (2002). Another look at sex differences in preferred mate characteristics: The effects of endorsing the traditional female gender role. Psychology of Women Quarterly, 26, 322-328.
• Kadıoğlu, İ. (2018). Ebeveynlerin çocuklarını kabul, red ve kontrol düzeyleri ile çocukların somatizasyon belirtileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar, ilkeler, teknikler (10. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Koca, C. (2006). Beden eğitimi ve spor alanında toplumsal cinsiyet ilişkileri. Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 81-99. Köseoğlu, Ö. (2022). Yetişkinlik rollerine geçiş zamanlaması ile negatif duygu durumu arasındaki ilişki: Algılanan ebeveyn kabul-reddi ve cinsiyet rolü kimliklerinin düzenleyici rolleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir Ekonomi Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İzmir.
• LeVine, R. A., Miller, P. M., & West, M. M. E. (1988). Parental behaviour in diverse societies. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Liben, L.S. & Bigler, R.S. (2002). The developmental course of gender differentiation: conceptualizing, measuring, and evaluating constructs and pathways. Monographs of the Society for Research in Child Development, 67, 148-183.
• Önder, A. ve Gülay, H. (2007). Ebeveyn kabul- red teorisi ve bireyin gelişimi açısından önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 15-18.
• Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, (48), 1-18.
• Parmar, P., & Nathans, L. (2022). Parental warmth and parent involvement: Their relationships to academic achievement and behavior problems in school and related gender effects. Societies, 12(6), 161.
• Rising, D.G., & Rohner, R. P. (2020). Recovery from rejection: A manual of client handouts for clinical practic. Storrs, CT, USA: Rohner Research Publications. https://rohnerresearch.files.wordpress.com/2020/10/recovery-from-rejection-a-manual-of-client-handouts-for-clinical-practice.pdf (Erişim Tarihi: 15 Mart 2023).
• Rohner, R. P. (2021). Introduction to interpersonal acceptance-rejection theory (IPARTheory) and evidence. Online Readings in Psychology and Culture, 6(1), 4.
• Rohner, R. P., & Pettengill, S. M. (1985). Perceived parental acceptance-rejection and parental control among Korean adolescents. Child Development, 56(2), 524–528.
• Rohner, R. P., Khaleque, A., & Cournoyer, D. E. (2005). Parental acceptance‐rejection: Theory, methods, cross‐cultural evidence, and implications. Ethos, 33(3), 299-334.
• Whiting, B., & Edwards, C. P. (1988). A cross-cultural analysis of sex differences in the behaviour of children aged 3 through 11. Childhood Socialization, 23(1), 281–297).
• Wood, W., & Eagly, A. H. (2012). Biosocial construction of sex differences and similarities in behavior. In M. P. Zanna & J. M. Olson (Eds.), Advances in Experimental Social Psychology (pp. 55–123). Burlington: Elsevier Inc.
• Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. (Yayımlanmamış Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.