Ortaokul (5-8. Sınıf) Türkçe Ders Kitaplarındaki Atatürk Teması Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2014, Cilt: 30 Sayı: 90, 115 - 136, 02.11.2014

Aysun Eroğlu , Alpaslan Okur

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul (5-8.sınıf) Türkçe ders kitaplarında yer alması gereken Atatürk teması ile ilgili metinleri yazar, metin türü ve konu bağlamında incelemektir. Buna bağlı
olarak da 5.sınıflar için 7 farklı yayınevinin ders kitabı incelenmiştir. Ada, MEB, Koza ve Zambak Yayınları’nda 3, Özgün Yayınları’nda 5, Engin ve Harf Yayınları’nda 6 olmak üzere toplam
29 metin dikkate alınmıştır. 6.sınıflar için 6 farklı yayınevinin ders kitabı incelenmiştir. Doku,
Koza ve MEB Yayınları’nda 4, Evren ve Tuna Yayınları’nda 6, Pasifik Yayınları’nda 7 olmak üzere
toplam 31 metin ele alınmıştır. 7.sınıflar için 7 farklı yayınevinin ders kitabı incelenmiştir. Gizem, Pasifik ve Tuna Yayınları’nda 4, Harf Yayınları’nda 5, Koza, MEB ve Özgün Yayınları’nda
6 olmak üzere toplam 35 metin dikkate alınmıştır. 8.sınıflar için 7 farklı yayınevinin ders kitabı
incelenmiştir. Enderun ve Tav Yayınları’nda 8, Erdem, Pasifik ve MEB Yayınları’nda 5, Koza
Yayınları’nda 6, Özgün Yayınları’nda 4 olmak üzere toplam 41 metin ele alınmıştır. Atatürk
teması çerçevesinde değerlendirilen toplam 136 metnin yazar, metin türü ve konu bağlamında
incelemeleri yapılmıştır. Bunun için nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Yayınevlerinin, Türkçe Öğretim Programında sınıf düzeylerine göre öğretilmesi gereken
Atatürk ile ilgili konular ve metin türlerine büyük oranda dikkat ettikleri görülmüştür.  

Anahtar Kelimeler

Atatürk Teması, Ortaokul, Türkçe Ders Kitabı, Konu, Metin Türü, Yayınevi

Atatürk Theme In Turkısh Textbooks Of Secondary School (5-8. Grade)

Öz

In this study, Atatürk theme that should take place in Turkish textbooks of secondary
school (5-8. grade) was discussed. Accordingly, 7 different publishing houses’ textbooks were
examined for 5th grades. 29 texts were taken into account from Ada, MEB, Koza, Zambak Publishing each 3 texts; Özgün Publishing 5 texts; Engin, Harf Publishing each 6 texts. 6 different
publishing houses’ textbooks were examined for 6th grades. 31 texts were taken into account
from Doku, Koza, MEB Publishing each 4 texts; Evren, Tuna Publishing each 6 texts; Pasifik
Publishing 7 texts. 7 different publishing houses’ textbooks were examined for 7th grades. 35
texts were taken into account from Gizem, Pasifik, Tuna Publishing each 4 texts; Harf Publishing 5 texts; Koza, MEB, Özgün Publishing each 6 texts. 7 different publishing houses’ textbooks were examined for 8th grades. 41 texts were taken into account from Enderun, Tav Publishing each 8 texts; Erdem, Pasifik, MEB Publishing each 5 texts; Koza Publishing 6 texts; Özgün
Publishing 4 texts. Total of 136 texts considered within the framework Atatürk imperative theme
were examined in terms of writers, text types and subjects. For this, document analysis was used
in qualitative research methods. It was found that publishing houses largely pay attention about
Atatürk topics and text types according to teaching the class level in Turkish Teaching Program.

Anahtar Kelimeler

Atatürk Theme, Secondary School, Turkish Textbooks, Subject, Text Type, Publishing House

Kaynakça

• Ata, Bahri, “İlköğretimde Atatürkçülük Konularının Öğretimi Öğrenci Kompozisyonlarında Atatürkçülük”, 21nci Yüzyılın Başında Kemalizm’in Anlaşılması ve Anlatılmasındaki Sorunlar, Yeditepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, 8-9 Kasım 2006.
• Ceran, Dilek - Canpolat, Emel, ‘‘İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Atatürk Teması Metinlerinin Değerlendirilmesi’’, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 21, Sayı 4 (Özel Sayı), Kastamonu 2013, s. 1399-1418.
• Coşkun, Bülent, İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitaplarının ve Ders Kitaplarının Çeşitli Açılardan İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 2008.
• Gündüz, Osman - Şimşek, Tacettin, Anlatma Teknikleri 2 Uygulamalı Yazma Eğitimi, Grafiker Yayınları, Ankara 2011.
• Kavcar, Cavit - Oğuzkan, Ferhan- Aksoy, Özlem, Yazılı ve Sözlü Anlatım, Anı Yayıncılık, Ankara 2007.
• MEB, İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı, Ankara 2006.
• MEB, İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. sınıflar), Ankara 2009.
• Özbay, Murat - Çeçen, Mehmet Akif, ‘‘Türkçe Ders Kitaplarında (6-8. Sınıflar) Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi’’, Dil ve Edebiyat Eğitim Dergisi, Cilt 1 Sayı 1, 2012, s. 67-76.
• Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük 2, TDK Ankara 1998.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (8.basım), Seçkin Yayınevi, Ankara 2011.
• Yılmaz, Mehmet Serhat, İlköğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Programı İçeriğinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 2004.
• http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx