ORAL EXAM AND INTERVIEW METHODS IN RECRUITMENT OF PUBLIC OFFICERS AND THE PROBLEM OF JUDICIAL REVIEW

Yıl 2023, Cilt: 81 Sayı: 1, 63 - 113, 10.02.2023

Erdal Şahin

https://doi.org/10.30915/abd.1132227

Cited By: 1

Öz

Employment of public officials signifies the provision of the workforce the administration needs for the public service, and for the citizens, it means the use of the right to enter public service, which is a political right protected in the Constitution. Although the methods to be used by the administration in recruitment are not clearly defined in the Constitution, the methods to be used and the implementation of these must comply with the constitutional principles. The increase in the weight of oral exam and interview methods in the competitive exams where the qualifications for the office concerned are evaluated, the fact that the judicial review of these methods is difficult due to their nature, and the Council of State's failure to maintain the full review case-law regarding the review of oral exams and interviews shaped in 2008 has led to the public questioning the accuracy of these methods. However, its arbitrary and uncontrolled application does not categorically render the oral exam and interview unconstitutional. This study, first of all, will examine whether oral exam and interview methods can be used in determining the qualifications required by the task in the selection of public servants and if they can be used, in which cases they can be used. Second and last, the case-law adopted by the Council of State in the judicial review of these methods will be examined, and how the judicial review required by the Constitution can be achieved will be discussed.

Anahtar Kelimeler

oral exam, interview, qualifications for the office concerned, the right to enter public service, judicial review

KAMU GÖREVLİSİ ALIMINDA SÖZLÜ SINAV VE MÜLAKAT YÖNTEMLERİ İLE YARGISAL DENETİM SORUNU

Öz

Kamu görevlilerinin hizmete bağlanması idare açısından kamu hizmetinin işgücünün sağlanmasını, vatandaş açısından ise Anayasa’da korunan bir siyasi hak olan kamu hizmetine girme hakkının kullanımını ifade etmektedir. İdarenin kamu görevlisi alımında kullanacağı yöntemler Anayasa’da açıkça belirlenmemişse de kullanılacak yöntemler ve uygulamanın anayasal ilkelere uygun olması gerekmektedir. Görevin gerektirdiği niteliklerin ölçüldüğü yarışma sınavlarında sözlü sınav ve mülakat yöntemlerinin ağırlığının artması, nitelikleri gereği bu yöntemlerin yargısal denetimin zorlu olması ve Danıştay’ın sözlü sınav ve mülakatların denetiminde 2008 yılında şekillendirdiği tam denetim içtihadının sürdürülmemesi, kamuoyunda bu yöntemlerin doğruluğunun bütünüyle sorgulanmasına yol açmıştır. Bununla birlikte keyfi ve denetimsiz uygulanması, sözlü sınav ve mülakatı kategorik olarak Anayasa’ya aykırı kılmamaktadır. Bu çalışmada ilk olarak kamu görevlisi seçiminde görevin gerektirdiği niteliklerin belirlenmesinde sözlü sınav ve mülakat yöntemlerinin kullanılıp kullanılamayacağı ve kullanılacaksa hangi hallerde kullanılabileceği incelenecektir. İkinci ve son olarak ise bu yöntemlerin yargısal denetiminde Danıştay’ın benimsediği içtihat incelenecek ve Anayasa’nın gerektirdiği yargısal denetimin nasıl sağlanabileceği tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sözlü sınav, mülakat, görevin gerektirdiği nitelikler, kamu hizmetine girme hakkı, yargısal denetim

Kaynakça

• Akgüner, Tayfun. Kamu Personel Yönetimi. İstanbul: Der Yayınları, 1998.
• Akyılmaz, Bahtiyar, Murat Sezginer ve Cemil Kaya. Türk İdare Hukuku. 12. Baskı. Ankara: Savaş Yayınevi, 2020.
• Albayrak, Süha Oğuz. Türk Kamu Yönetiminde Hizmete Alma Politikaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Albayrak, Süha Oğuz. Kariyer Uzmanlık Sistemi. Ankara: TODAİE Yayınları, 2016.
• Aldan, Mehmet. “Türkiyede Memur Seçiminde Sorunlar”, Amme İdaresi Dergisi 12, no. 3 (1979): 23-38.
• Aslan, Onur Ender. Kamu Personel Rejiminin Anayasal İlkeleri. Ankara: TODAİE Yayınları, 2006.
• Atay, Ender Ethem. İdare Hukuku. 3. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Avcı, Mustafa. Devlet Memurları Kanunu Kapsamında Kamu Görevliliğine Giriş, Ankara: Yetkin Yayınları, 2009.
• Avcı, Mustafa. “Adlı̂, İdarı̂ ve Askerı̂ Hâkimliğe ve Savcılığa Alınmaya İlişkin Bazı Değerlendirmeler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 61, no. 3 (2012): 887-923.
• Aykaç, Burhan. “Personel Yönetiminde Yeterlik İlkesi”, Amme İdaresi Dergisi 23, no. 4 (1990): 91-109.
• Ayman Güler, Birgül. Kamu Personeli: Sistem ve Yönetim. 2. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi, 2013.
• Çağlayan, Ramazan. “Türk Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi 7, no. 3-4 (2003): 171-208.
• Çağlayan, Ramazan. İdare Hukuku Dersleri. 9. Baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2021.
• Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. 33. Baskı. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları, 2017.
• Duran, Lütfi. İdare Hukuku Ders Notları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1982.
• Eren, Abdurrahman, “Anayasa Mahkemesinin Kanun Hükmünde Kararnamelere İlişkin İçtihadı Doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Değerlendirilmesi”, Anayasa Yargısı Dergisi 36, no. 1 (2019): 1-72.
• Gözler, Kemal. İdare Hukuku I-II. 3. Baskı. Bursa: Ekin Yayınevi, 2019.
• Günday, Metin. İdare Hukuku. 10. Baskı. Ankara: İmaj Yayınevi, 2015.
• Güran, Sait. Memur Hukukunda Kayırma ve Liyakat Sistemleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1980.
• Hoogenboom, Ari. “The Pendleton Act and the Civil Service”, The American Historical Review 64, no. 2 (1959): 301-318.
• Karahanoğulları, Onur. İdarenin Hukukla Kavranması: Yasallık ve İdari İşlemler. 4. Baskı. Ankara: Turhan Kitabevi, 2018.
• Karahanoğulları, Onur. İdari Yargı: İdarenin Hukuka Zorlanması. Ankara: Turhan Kitabevi, 2019.
• Karslı, Mehmet Rauf. “Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atama Usul ve Esasları Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 28, no. 1 (2020): 187-208.
• Mıhçıoğlu, Cemal. “Türkiye’de Memuriyete Girişte Liyakat Prensibi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 13, no. 1 (1958): 109-116.
• Onar, Sıddık Sami. İdare Hukukunun Umumî Esasları II. 3. Baskı. İstanbul: Hak Kitabevi Yayınları, 1966.
• Öktem, M. Kemal. “Personelin Seçimi ve Başarı Güdüsü”, Amme İdaresi Dergisi 24, no. 4 (1991): 107-129.
• Özgün, Kamber ve Aysel Ersan. Personel Yönetiminde Mülâkat ve Teknikleri. Ankara: Ayyıldız Matbaası, 1967.
• Öztürk, K. Burak. “İdari İşlemin Sebep Unsuru: Yeni Bir Tanım Denemesi.” İçinde Prof. Dr. Metin Günday Armağanı II. Editör K. Burak Öztürk et al. Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları, 2020, 1033-1051.
• Sağlam, Mehmet. “Personel Hukukuna İlişkin Anayasal İlkeler ve Anayasa Mahkemesi’nin Uygulaması”, Danıştay Dergisi 35, no. 109 (2005), 1-27.
• Sezer, Yasin ve Hüseyin Bilgin. “Sözlü Sınavların Yargısal Denetimi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi 86 (2009): 168-187.
• Söyler, Yasin. Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2018.
• Söyler, Yasin. “Kariyer Uzmanlık Statüsü Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle Düzenlenebilir mi?”, Yasama Dergisi 39 (Ocak-Haziran 2019): 51-104.
• Şahin, Erdal. Yasallık İlkesi Bağlamında Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri. Ankara: Turhan Kitabevi, 2021.
• Şen, Mustafa Lütfi. “Liyakat İlkesi ve Türk Personel Sistemindeki Uygulaması”, Amme İdaresi Dergisi 35, no. 1 (1995): 77-92.
• Tan, Turgut. “Sınav Notları ve Yargısal Denetimi”, Danıştay Dergisi 18-19 (1975): 188-192.
• Tan, Turgut. “Sınav ve Jüri Değerlendirmelerinin Yargısal Denetimi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 51, no. 1-4 (1996): 409-423.
• Theriault, Sean M. “Patronage, the Pendleton Act, and the Power of the People”, The Journal of Politics 65, no. 1 (2003): 50-68.
• Tortop, Nuri. Personel Yönetimi, Ankara: TODAİE Yayınları, 1992.
• Tortop, Nuri. “Personel Seçiminde Uyulması Zorunlu Gerekli Kurallar”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi 6, no. 1 (1997): 16-20.
• Tutum, Cahit. Personel Yönetimi, Ankara: TODAİE Yayınları, 1979.
• Ulusoy, Ali D. Yeni Türk İdare Hukuku, 3. Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2020.
• Yıldırım, Turan, “İdarenin Kanuniliği İlkesi Bağlamında Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Anayasal Sınırı”, Anayasa Yargısı Dergisi 36, no. 1 (2019): 293-314.
• Yıldırım, Turan. “İdari İşlemler” İçinde İdare Hukuku. 8. Baskı. Ed. Turan Yıldırım. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021, 405-526.
• Yılmaz, Halit. “Hâkim ve Savcı Adayı Alımında Mülâkat Sınavına İlişkin Hukuksal Sorunlar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi 93 (2011): 35-52.