DEPREMDE HASAR GÖREN VEYA YIKILAN YAPILARIN DÖNÜŞÜMÜNE İLİŞKİN HUKUKİ SORUNLAR

Yıl 2023, Cilt: 81 Sayı: Özel Sayı - DEPREM ÖZEL SAYISI-II (ÖZEL HUKUK), 157 - 196, 15.10.2023

Betül Özlük

https://doi.org/10.30915/abd.1382259

Öz

Deprem bölgesinde hasar gören veya yıkılan yapıların bulunduğu taşınmaz maliklerinin karşılaşabileceği yeniden inşa ile ilgili hukuki sorunların ele alındığı makalede, bölgenin hangi koşullarda dönüşüme tabi tutulacağı, hangi düzenlemelerin nasıl uygulanabileceği incelenmiştir. Konuya ilişkin özel düzenlemeler, taşınmaz mülkiyetine ilişkin temel kanunlara nazaran son derece hızlı ve pratik şekilde konut sorununu çözmektedir. Ancak çoğu zaman taşınmaz maliklerinin iradesini dikkate almadan karar alma süreçleri aşılmakta, sistemin işlemediği hallerde acele kamulaştırma tedbirine başvurulmaktadır. Bölgede öncelikli hedef mümkün olan en kısa sürede yaşanabilir güvenli aynı zamanda bölgenin kültür ve ticari yapısına uygun bir kentler oluşturulmasıdır. Ancak, uygulama alanı bulan pek çok düzenleme bu hedefi gerçekleştirmekten uzak olmanın yanısıra özel mülkiyetin de ihlal edilmesi sonucunu doğuracak niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

deprem, riskli yapı, riskli alan, mülkiyet hakkı, kentsel dönüşüm

Kaynakça

• Akçaal, Mehmet. Eşya Hukuku. Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2021.
• Akıncıtürk, Nilüfer. “Yapı Tasarımında Mimarın Deprem Bilinci.” Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 8, no. 1, (2003).
• Akipek, G. Jale. Türk Eşya Hukuku, Ayni Haklar, İkinci Kitap, Mülkiyet. 2. Bası, Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 1973.
• Akipek Jale G. ve Akıntürk, Turgut. Eşya Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2009.
• Akyılmaz, Bahtiyar ve Sezginer, Murat ve Kaya Cemil. Türk İdare Hukuku. Ankara: Savaş Yayıncılık, 2023.
• Aybay, Aydın ve Hatemi, Hüseyin. Eşya Hukuku. 3. Bası, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2012.
• Başpınar, Veysel. Mülkiyet Hakkını İhlal Eden Müdahaleler. Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2009.
• Çağatay, Saliha. “6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Uyarınca Kat Mülkiyetinin Sona Ermesi ve Sonuçları.” Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. no. 9, (2014).
• Çetiner, Bilgehan. “Kentsel Dönüşüme İlişkin Yargıtay 18. Hukuk Dairesinin 04.11.2015 tarihli Kararına İlişkin Değerlendirmeler.” İÜHFM LXXIV, no.1, (2016).
• Ellek, Ahmet Arif. “Riskli Yapı Hakkında Karar Alma Usulü ve Usuli Eksikliklerin Kararın Geçerliliğine Etkisi.” Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, no. 2 (2021).
• Eren, Fikret. Mülkiyet Hukuku. 6. Baskı, Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2021.
• Ertaş, Şeref. “Kentsel Dönüşüm Kanunu, Mülkiyet Hakkının Sınırları.” Terazi Hukuk Dergisi, 14, no. 157, (2019).
• Ertaş, Şeref. Eşya Hukuku. 4. Baskı, İzmir: Barış Yayıncılık, 2002.
• Esener, Turhan ve Güven Kudret. Eşya Hukuku. Genişletilmiş ve 6750 sayılı Kanun Eklenmiş 8. Baskı, Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2019.
• Gemalmaz, Burak. Mülkiyet Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi – 6. Avrupa Konseyi: 2018.
• Germeç, Mahir Ersin. Kat Mülkiyeti Hukuku. 10. Bası, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Göçüm, Olcay. Kat Mülkiyeti Hukuku ve Kentsel Dönüşüm. İstanbul: Adalet Yayınları, 2021.
• Gözler, Kemal. İdare Hukuku II. Bursa: Ekin Yayınevi, 2003.
• Günday, Metin. İdare Hukuku. 11. Bası, Ankara: İmaj Kitabevi, 2017.
• Gürsoy, T. Kemal ve Eren, Fikret ve Cansel, Erol. Türk Eşya Hukuku. Ankara: Sevinç Matbaası, 1978.
• İlgezdi, Ali Rıza. Adım Adım Kentsel Dönüşüm. 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Karaaslan, Mehmet. “Diyarbakır Suriçi Bölgesinin Yeniden İnşası ve Hukuki Boyutu.” Dicle Üniversitesi HFD 23, no. 39, (2018).
• Karahasan, Mustafa Reşit. Mülkiyet Hukuku. İstanbul: Beta Basım, 1975.
• Karakocalı, Ahmet ve Tokbaş, Hakanve Sencer, Sıla ve Kurşun, Ali Suphi. Sorularla Kentsel Dönüşüm Hukuku. İstanbul: Aristo yayınları, 2017.
• Karaman, Buket. Acele Kamulaştırma. Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi, Ankara: 2015.
• Kılıçoğlu, M. Ahmet. Eşya Hukuku. Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2021.
• Kiraz, Ali Güvenç. A’dan Z’ye Kentsel Dönüşüm. 4. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık, 2014.
• Oğuzman, M. Kemal ve Seliçi, Özer ve Oktay-Özdemir, Saibe. Eşya Hukuku. 23. Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi, 2021.
• Öngören, Gürsel ve Çolak, Nurset İlker. Kentsel Dönüşüm Hukuku-Kentsel Dönüşüm Rehberi. 1. Baskı, İstanbul: Öngören Hukuk Yayınları, 2013.
• Öz, Turgut. “Kentsel Dönüşüm Kanunu Çerçevesinde Yapı Maliklerinin Üçte İki Çoğunlukla Alacakları Kararın İçeriğinin Amaca Göre Sınırlanabilmesi.” Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi-Dergisi. no. 1-2, (2016).
• Özay, Osman Levent ve Demirbaş, Feride. “6306 Sayılı Kanun Bakımından Kentsel Dönüşüm Süreci ve Tapu Sicil İşlemleri Bakımından Değerlendirilmesi.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. no. 8, (2017).
• Özdemir, Yücel. Türk Hukukunda Kamulaştırmasız El Atma. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Özkaya Özlüer, Ilgın. “6306 Sayılı Kanun Kapsamında Riskli Alanlarda Riskli Olmayan Yapıların Durumu.” Ankara Barosu Dergisi. no. 76, (2018).
• Özmen, Ethem Saba ve Aydın, Gülşah Sinem. “Birlikte Mülkiyette (Paylı Mülkiyet/Elbirliği Mülkiyeti) Yapılan Kazandırıcı İşlemler ve 6306 Sayılı Kanun’a Dayalı Uygulama.” Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. no. 1, (2015).
• Özsunay, Ergun. “6306 Sayılı Kanun ve Kentsel Dönüşüm Uygulamalarına İlişkin Düşünceler.” İBD 88, no. 6, (2014).
• Özsunay, Ergun. Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Trajedisi, İnşaat Hukuku ve Uygulaması. (Editörler: Emrehan İnal/Başak Baysal), İstanbul: Onikilevha Yayınları, 2017.
• Öztürk, Hanife Ebru. Türk Hukukunda Acele Kamulaştırma Usulü ve Yargısal Denetimi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, İstanbul: 2019.
• Reisoğlu, Safa. Uygulamada Kat Mülkiyeti. 4. Baskı, Ankara: 1979.
• Rethmeier, Andreas. “Rechtsfragen des Wohnungserbbaurechts.” Mitteilungen der Rheinischen Notarkammer 6, (1993).
• Saltık, Şenol. Kentsel Dönüşüm. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Sancakdar, Oğuz. “Deprem Zararlarının Azaltılmasında Mülkiyet Hakkını İlgilendiren Olası Dönüşümler, İmar ve İdare Hukuku Yönüyle Değerlendirmeler.” İstanbul Kültür Üniversitesi CEHAMER Fasikül Dergisi. no. 28, (2012).
• Sezer, Yasin ve Bilgin, Hüseyin. Kentsel Dönüşüm Uygulama Rehberi. Ankara: Adalet Yayınları, 2021.
• Sirmen, A. Lale. Eşya Hukuku. 10. Baskı, Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2022.
• Şahin, Cenk. “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a Yönelik Bazı Eleştiriler (Anayasa Mahkemesi Kararının Ardından Yeniden Değerlendirme).” Kentsel Dönüşüm Hukuku (Editörler: Melikşah Yasin, Cenk Şahin). 2. Baskı, İstanbul: Oniki Levha Yayınları, 2015.
• Şahin, Cenk. Acele Kamulaştırma. İstanbul: Oniki Levha Yayınları, 2018.
• Şimşek, Suat. Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014.
• Tekinay Sulhi Selâhattin. Eşya Hukuku I, Genişletilmiş Dördüncü Bası, İstanbul: Filiz Kitabevi, 1984.
• Tezcan, Durmuş ve Erdem, Mustafa Ruhan ve Sancakdar, Oğuz. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu. Ankara: Adalet Bakanlığı Yayınları, 2002.
• Yasin, Melihşah. Kentsel Dönüşüm Uygulamalarına İlişkin Temel İlkeler, Kentsel Dönüşüm Hukuku (Editörler: Melikşah Yasin, Cenk Şahin). 2. Baskı, İstanbul: Oniki Levha Yayınları, 2015.