CUMHURİYET, HUKUKÇU İÇİN NE İFADE EDER?

Yıl 2023, Cilt: 81 Sayı: CUMHURİYET 100. YIL ÖZEL SAYISI, 31 - 35, 28.11.2023

Oğuz Kaan Doğan

Öz

Romalılar, M.Ö. 510’da krallarını ülkeden kovduktan sonra kurdukları yeni rejimi res publica yani cumhuriyet olarak adlandırmışlardı. Cumhuriyet ve cumhuriyetçilik bu tarihten günümüze kadar geçirdiği yaklaşık iki bin beş yüz yıllık süreçte ihtiyaçlara göre şekillenmiş ve modern dönemdeki anayasal hareketler ile bugünkü kimliğine bürünmüştür. Roma Cumhuriyeti’nin önemli ismi Cicero’dan itibaren hukukçular bu süreçte en etkin rolü oynamıştır; Amerikan Devriminde James Madison, John Adams, John Jay, Aaron Burr gibi isimler, Fransız Devriminde ise Maximilien Robespierre, Jacques Brissot, Georges. Cumhuriyetçilik ile hukukçular arasındaki bağlar bu kadar güçlü iken, avukat olan ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ikinci başkanlığını da yapan John Adams, cumhuriyetin kurulmasından yıllar sonra bir mektubunda şöyle yazacaktır: “İngilizcede cumhuriyetçilikten daha anlaşılmaz bir kelime yoktur.”

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, res publica, hukukçuluk

Kaynakça

• Doğan, Oğuz Kaan. Türk Anayasa Hukukunda Cumhuriyetçilik İlkesi. Ankara: Yetkin, 2023.