APPLICABILITY OF LAW OF ARMED CONFLICT TO UNITED NATIONS PEACEKEEPING OPERATIONS

Yıl 2024, Cilt: 82 Sayı: 3, 447 - 494, 26.07.2024

Zeynep Erhan Bulut

https://doi.org/10.30915/abd.1464991

Öz

After the Cold War, the United Nations peacekeeping operations have changed and evolved into a different structure. This new structure, in which peacekeepers had to apply use of force, went beyond traditional peacekeeping operations. The transformation of the peacekeeping operations made the international community question the commitment of peacekeepers to humanitarian law. It has been also questioned whether the peacekeepers who had to apply use of force may become party to a conflict. As a reflection of these discussions, it was accepted in the “Declaration of Observations of United Nations Forces on International Humanitarian Law” dated 6 August 1999 that peacekeepers are bound by humanitarian law. However, this declaration cannot provide a solid answer to "when" and "to what extent" humanitarian law could be applied to peace keeping operations. The United Nations is also reluctant to categorize the military operations in which it participates. This reluctance also has created an uncertainty about which humanitarian law is applicable to peacekeeping operations. In this context, this study will examine whether the participation of peacekeepers affects the type of conflict within the scope of international armed conflict and non-international armed conflict. Afterwards, the situation of being bound by humanitarian law will be examined in line with both UN declarations and humanitarian law sources.

Anahtar Kelimeler

UN Peacekeeping Operations, Law of Armed Conflicts, Security Council, Status of Forces Agreements, Cold War

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BARIŞ OPERASYONLARINA SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNUN UYGULANMASI

Öz

Birleşmiş Milletler Barış Operasyonları Soğuk Savaş sonrası değişime uğramak suretiyle geleneksel yapısının ötesine geçmiş ve kuvvet kullanmayı zorunlu kılan bir yapıya dönüşmüştür. Bu dönüşüm, kuvvet kullanmak zorunda kalan barış güçlerinin çatışmalar hukuku ile bağlılıklarının kapsamını, hukuki statülerini ve son olarak çatışmanın tarafı olup olmayacaklarını tartışmaya açmıştır. Tartışmaların bir yansıması olarak barış gücü mensuplarının çatışma hukuku ile bağlı oldukları 6 Ağustos 1999 tarihli “Birleşmiş Milletler Güçlerinin Uluslararası İnsancıl Hukuka İlişkin Gözlemleri Bildirisinde” kabul edilmiştir. Fakat bu bildiri, çatışma hukukunun barış operasyonlarına “ne zaman” ve “ne ölçüde” uygulanabileceğine net bir cevap vermemektedir. Birleşmiş Milletlerin de iştirak ettiği askerî operasyonları çatışma türüne göre kategorize etmekten kaçınması, hangi silahlı çatışmalar hukukunun uygulanacağı konusunda belirsizlik yaratmaktadır. Bu bağlamda çalışmada barış gücü mensuplarının iştirakinin çatışma türüne etki edip etmediği, uluslararası silahlı çatışma, uluslararası nitelikte olmayan silahlı çatışmalar kapsamında incelenerek uygulanabilecek silahlı çatışma hukuku tespit edilecektir.

Anahtar Kelimeler

BM Barış Operasyonları, Silahlı Çatışmalar Hukuku, Güvenlik Konseyi, Kuvvetlerin Statüsüne İlişkin Anlaşmalar, Soğuk Savaş

Etik Beyan

Bu çalışma, 29 Mayıs 2021 tarihinde ASOS Uluslararası Hukuk Sempozyumu’nda sunulan metnin geliştirilmiş, eleştiri ve yorumlar ışığında değiştirilmiş versiyonudur.

Kaynakça

• Akande, Dapo, “Classification of Ained Conflicts: Relevant Legal Concepts”, in Elizabeth Wilmhurst (Ed.), International Law and the Classification of Conflicts, Oxford: Oxford Legal Studies Research Paper No 50, 2012.
• Akince, Bora, “Uluslararası Hukukta Çözüm Mekanizmaları ve Uluslararası Hukukta Uygunluğun Sağlanması Mekanizmaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz” Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 1, 2021, s.99-114.
• Akkutay, Ali İbrahim, “Silahlı Çatışmalar Hukukunda İç Silahlı Çatışmaların Uluslararasılaşması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 65, Sayı 1, 2016, s.1-62.
• Allard, Kenneth, Somalia Operations: Lessons Learned, National Defense University Press, Washington DC, 1995, https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA286816.pdf (E.T. 22 Nisan 2023).
• Azarkan, Ezeli, “Uluslararası İnsancıl Hukuk ve Birleşmiş Milletler Askeri Operasyonları”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 1-2, 2006, s.84.
• Berman, Paul, “When does violence cross the armed conflict threshold? Current dilemmas,” Collegium: news from the College of Europe= nouvelles du Collège d’Europe, Cilt 43, 2013, s.18-19.
• Chapman, F. Peter, “Ensuring respect: United Nations Compliance With International Humanitarian Law,” Human Rights Brief, Cilt 17, Sayı 1, 2009, s.2-11.
• Damian, Lilly, “The United Nations as a party to armed conflict: the Intervention Brigade of MONUSCO in the Democratic Republic of Congo (DRC)”, Journal of International Peacekeeping, Cilt 20, Sayı 3-4, 2016, s.313-341.
• Dinstein, Yoram, Non-International Armed Conflicts in International Law, Cambridge, Cambridge University Press, 2021.
• Doyle, W. Michael and Ngicholas Sambanis, “The UN Record on Peacekeeping Operations,” International Journal, Cilt 62, Sayı 3, 2007, s.495-518.
• Duran, Hasan, “Birleşmiş Milletler ve Müdahale,” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, 2001, s.131-142.
• Duran, Hasan, “Birleşmiş Milletler ve Barışın Korunması,” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 2002, s.124-138.
• Ferraro, Tristan, “The Applicability And Application of International Humanitarian Law to Multinational Forces,” International Review of the Red Cross, Cilt 95, 2013, s.561-612.
• Gawerc, I. Michelle, “Peace‐Building: Theoretical and Concrete Perspectives,” A Journal of Peace Research, Cilt 31, Sayı 4, 2006, s.435-478.
• Grenfell, Katarina, “Perspective on the Applicability and Application of International Humanitarian Law: the UN Context,” International Review of the Red Cross, Cilt 95, 2013, s.645-652.
• Gombar, Alexandra, Protecting the Peace Without Protecting Civilians: The UN Capstone Doctrine and the Prevention of Genocide, North Carolina: Chapel Hill, 2016.
• Greenwood, Christopher, “International Humanitarian Law And United Nations Military Operations,” Yearbook of International Humanitarian Law, Sayı 1, 1998, s.3-34.
• Gülener, Serdar, Çatışmacı Bir Geçmişten Uzlaşmacı Bir Geleceğe Geçişte Adalet Arayışı: Geçiş Dönemi Adaleti ve Mekanizmalarına Genel Bir Bakış,” Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 32, 2012, s.43-76.
• Halistoprak, Toygar, “Barışı Destekleme Operasyonları”, Uluslararası İlişkiler Konseyi: Güvenlik Yazıları Serisi, Sayı 5, 2019.
• Hughes, Geraint, “Blessed are the Peacekeepers?,” The Commonwealth Journal of International Affairs, Cilt 106, Sayı 4, 2017, s.365-373.
• Jan Nederveen, Pieterse, “Sociology of Humanitarian Intervention: Bosnia, Rwanda and Somalia Compared”, International Political Science Review, Cilt 18, Sayı 1, 1994, s.71-93.
• Keskin, Funda, “Silahlı Çatışmalar Hukukunun BM Kuvvetlerine Uygulanması,” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 52, Sayı 1, 1997, s.451-452.
• Kritsiotis, Dino, “The Tremors of Tadic”, Israel Law Review, Cilt 43, 2012, s.262-300.
• Lambourne, Wendy, Post-Conflict Peacebuilding: Meeting Human Needs for Justice and Reconciliation,” Journal of Peace, Conflict and Development, Cilt 31, 2000, s.1-24.
• Leib, Julia and Samantha Ruppel, “The Dance of Peace and Justice: Local Perceptions of International Peacebuilding in West Africa,” International Peacekeeping, Cilt 28, Sayı 5, 2021, s.783-812.
• Macak, Kubo and Noam Zamir, “The Applicability of International Humanitarian Law to the Conflict in Libya” International Community Law Review, Cilt 14, Sayı 4, 2012, s.403-436.
• Maviş, Volkan, “Yapıcı Adalet Yaklaşımı Olarak Hakikat Komisyonları,” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 65, Sayı 2, 2016, s.349-392.
• Mockaitis, R. Thomas, “From Counterinsurgency to Peace Enforcement: New Names For Old Games? Peace Operations Between War and Peace”, Erwin A. Schmidl (Ed.), London/Portland, Routledge, 1999.
• Murphy, Ray, UN Peacekeeping in Lebanon, Somalia and Kosovo: Operational and Legal Issues in Practice, Cambridge, Cambridge University Press, 2007.
• Odman, M. Tevfik. Barışı Destekleme Operasyonları,” Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 2004, s.68-102.
• Orchard, Phil, “Revisiting Humanitarian Safe Areas for Civilian Protection”, Global Governance, Cilt 20, 2014, s.55-75.
• Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Ankara, Turhan Kitabevi, 16. Baskı, 2017.
• Saura, Jaume, “Lawful Peacekeeping: Applicability of International Humanitarian Law to United Nations Peacekeeping Operations”, Hastings Law Journal, Cilt 58, 2006, s.479-532.
• Scott, P. Sheeran, “Contemporary Issues in UN Peacekeeping and International Law”, Colchester Unpublished Briefing Paper, Sayı 1, 2010.
• Shraga, Daphna, “The United Nations as an Actor Bound by International Humanitarian Law,’ International Peacekeeping, Cilt 5, Sayı 2, 1998, s.64-81.
• Sloan, James, “The Use of Offensive Force in UN Peacekeeping: A Cycle of Boom and Bust”, Hastings International and Comparative Law Review, Cilt 30, 2006, s.385-452.
• Thakur, Ramesh, “From Peacekeeping to Peace Enforcement: The UN Operation In Somalia,” The Journal of Modern African Studies, Cilt 32, Sayı 3, 1994, s.387-410.
• Tiller, S.Johansen, Defending the UN Agenda: The Peace Effort of the Palestine Conciliation Commission, 1949-1951, MA thesis, Department of Archaeology, Conservation and History, University of Oslo, 2009.
• Weinberger, Naomi, “Civil-Military Coordination in Peacebuilding. The Challenge in Afghanistan,” Journal of International Affairs, Cilt 55, Sayı 2, 2002, s.245-274.
• Whittle, Devon, “Peacekeeping in Conflict: The Intervention Brigade, MONUSCO, and the Application of International Humanitarian Law to United Nations Forces”, Georgetown Journal of International Law, Cilt 46, 2014, s.837-875.